به گزارش قدس آنلاین، تبعات تغییرات اقلیمی و آب و هوایی، صرفاً در کیفیت زندگی انسان ها و جانوران در حوزه زیست محیطی، ظهور و بروز پیدا نمی کند، بلکه در حوزه حساس و خطیر مواد غذایی به عنوان یکی از اصلی ترین نیازهای انسان نیز نمود جدی و ملموسی دارد.

بدون تردید، با تشدید کم آبی و خشکسالی، موانع پیش روی فعالیت های زراعی و کشاورزی به عنوان اصلی ترین حوزه تأمین منابع غذایی، عمیق تر از گذشته می شود و به تبع تأثیر مستقیم این عارضه بر کاهش و اُفت ضریب تأمین مواد غذاییِ مورد نیازِ موجودات زنده، واقعیتی انکار ناپذیر است.

بر اساس گزارشات موجود، تغییرات اقلیمی احتمالی که وقوع آن نزدیک به یقین است در دو حوزه کیفیت و کمیت غذایی نمود می یابد.

محمد امین رضوانی، کارشناس صنایع غذایی،   با اشاره به مطرح شدن نگرانی هایی جدی از سوی سازمان های ذی‌ربط جهانی در خصوص به مخاطره افتادن روند تأمین مواد غذاییِ موردِ نیاز انسان در سال ها و دهه های آینده، اظهار داشت: ریشه و عامل اصلی این دغدغه ها نیز در تغییرات اقلیمی و آب و هوایی قابل تحلیل و بررسی است.

وی افزود: وجود برخی نگرانی‌ها از یکسو و افزایش روز افزون جمعیت، شرایطی را ایجاد کرده که بشریت برای تأمین نیاز خود، پیش از ظرفیت خاک ها و منابع مُوَلِدِ مواد غذایی، اقدام به فعالیت نماید که به تبع با در نظر گرفتن اصل و قاعده ظرفیت و برد زیست محیطی و توان خاک برای بهره وری، با ادامه این روند، خاک به عنوان یکی از اصلی ترین حوزه های زیست محیطی در جهان با نارسایی های هرچه بیشتری مواجه خواهد شد.

رضوانی عنوان کرد: بر اساس تحقیقات انجام شده، با افزایش دی اکسیدکربن در جَوِ زمین، دمای طبیعی از حالت تعادل خارج می شود که نتیجه این پدیده، در گرم ترشدن و تشدید دما، ظهور و بروز پیدا می کند.

کارشناس صنایع غذایی گفت: بروز توفان های سهمگین، افزایش نامتعارف سطح بارش ها و تغییرات و نوسانات غیرطبیعی دما، هر یک قادر است کارکرد مزارع را با اختلالاتی جدی همراه سازد.

وی افزود: متأسفانه تأثیرات مخرب این تغییرات بر دو محصول ذرت و گندم به عنوان اصلی ترین مواد غذایی مورد نیاز بشریت به میزانی شدید و عمیق است که به تدریج کیفیت و کمیت محصولات اشاره شده را تحت الشعاع قرار می دهد.

رضوانی گفت: به موازات این اختلالات، تشدید و مقاومت آفات گیاهی از دیگر مؤلفه های اثرگذار در دشوارتر شدن شرایط و بستر زیست خاک برای برداشت محصول به شمار می رود که این پدیده نیز عرصه را برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز انسان، تنگ تر خواهد کرد.

حمله و هجمه آفات نوظهور در مزارع کشاورزی

محمد رضا صدیقی، کارشناس کشاورزی، با اشاره به ضرورت آمادگی کامل در برابر هجوم آفات و تهدیدات مرتبط با آن در عرصه های زراعی و کشاورزی، عنوان کرد: متأسفانه در طول سالیان اخیر، در برخی از نقاط جهان، شاهد فعالیت مخرب آفات نوظهور در مزارع و اراضی زراعی و کشاورزی هستیم.

وی افزود: طبیعتاً در صورت مسبوق به سابقه بودن و برخورداری از تجربه هجوم آفات، امکان مقابله، مهار و حتی پیشگیری از آن، تسهیل خواهد شد و بالعکس نخستین تجربه در برابر هجمه های این‌چنینی با چنان خسارات جدی و عظیمی همراه می شود که گاهی جبران آن برای فعالان حوزه زراعی، کشاورزی، سخت، دشوار و هزینه بَر خواهد شد.

صدیقی گفت: از سوی دیگر، تغییرات آب و هوایی، منابع غذایی دریایی را نیز با چالش‌ها و نارسایی‌هایی جدی مواجه ساخته که گواه صدق این ادعا در اظهار نظرهای صیادانی که این شغل، پیشهِ اَجدادیِ آنها بوده مشهود است.

وی افزود:کاهش محسوس میزان صِیدها و اُفتِ شدید حرکت ماهی‌ها و زیست آنها در محدوده ها و نقاطی که پیش از این در آن حضورِ مُتِکَثِری داشته اند، موید ظهور و بروز این تغییرات است.

کارشناس کشاورزی گفت: با در نظر گرفتن بحران خشکسالی به این واقعیت پی می بریم که دو حوزه آب و خاک به عنوان دو ضلع اصلی از مثلث زیست محیطی، بشریت با بحران و چالش های متعددی دست و پنجه نرم می کند.

از مهاجرت های اجتناب ناپذیر تا اُفتِ محسوس کیفی محصولات باغی و زراعی

حسن مومیوند، کارشناس ارشد جغرافیا  با اشاره به ظهور و بروز تغییرات دماییِ جدی و محسوس در اقصی نقاط جهان گفت: با مطالعه روند تغییرات متوجه می شویم که مناطق گرم و معتدل، با گرما و خشکسالی شدید و عمیق تری دست و گریبان هستند و به موازات آن، آب و هوا در مناطق سردسیری با افزایش روز افزون در حال تغییر است.

وی افزود: در صورت استمرار این وضعیت، بسیاری از ساکنان کره زمین در مناطق گرم و معتدل ناچار به مهاجرت و سکونت در مناطق سردسیر خواهند شد که به تبع افزایش دما، امکان سکنی گزیدن در آن را تسهیل خواهد کرد.

مومیوند عنوان کرد: با شرایط موجود، در آینده‌ای نه چندان دور، تغییرات جدی و ملموسی در مهاجرت ها، بافت ها و ترکیبات جمعیتی ایجاد می شود که به تبع آن عرصه های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی حاکم بر نظام بین الملل و کشورها و جوامع را، تحت تأثیر قرار می دهد.

وی در خاتمه یادآور شد: از سوی دیگر، تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، غنای غذایی محصولات زراعی، باغی و کشاورزی را نیز تنزل داده و مجموعه این عوامل تهدید آمیز نشان می دهد، در آینده به دلیل محدودیت هایی که در روند تأمین مواد غذایی ایجاد می شود، مواد غذایی به یکی از گران‌ترین و پر سودترین تجارت های جهان تبدیل می شود، عرصه‌ای که در حال حاضر نیز اهمیت آن بسیار بالا و نافذ است و در آینده این اهمیت به مراتب، حساس تر و مهمتر از شرایط فعلیِ موجود خواهد بود.