قدس آنلاین- امامزاده صالح(علیه‌السلام) دریکی از محله‌های قدیمی شمال تهران قرار دارد؛ بنایی کوچک اما با صفا. پله‌های حرم را که پایین می‌روی، نخستین چیزی که توجه ات را جلب می‌کند، قبور شهدای هسته‌ای است که برخی زائران را گرد خود آورده است. فضای خودمانی و کوچک حرم وقت زیادی برای دور زدن در محوطه و صحن از زائر نمی‌گیرد؛ اما این همه این بقعه منوره نیست، یکی از جاذبه‌های زیبای زندگی مردم تهران، درست کنار بارگاه صالح بن موسی شکل گرفته، بازاری قدیمی که در قسمت تکیه بازار، غیر از محرم و صفر می‌توان همه نوع سبزی و میوه تازه فصل را پیدا کرد. بازار سنتی تجریش در کنار بقعه امامزاده صالح(علیه‌السلام) مصداق عینی برکت وجود ستارگان زمینی است که هرجایی حضور یافته‌اند، رونق زندگی مردم شده‌اند. به مناسبت روز بزرگداشت امامزاده صالح(علیه‌السلام) -برادر امام رضا(علیه‌السلام) - در دهه کرامت با حجت الاسلام عبدالعلی گواهی، تولیت آستان مقدس امامزاده صالح(علیه‌السلام) درباره ویژگی های شخصیتی این امامزاده گفت وگویی انجام داده‌ایم که از نظر می‌گذرد.
یکی از امامزاده‌هایی که پس از سفر امام رضا(علیه‌السلام) به ایران، مهاجرسرزمین ما شدند، امامزاده صالح(علیه‌السلام) هستند. این سفر چرا رخ داده است؟
ایران، سرزمینی است که مورد توجه فرزندان موسی بن جعفر(علیه‌السلام) قرار گرفت. پس از هجرت امام رضا(علیه‌السلام) و حضرت معصومه(علیهاسلام) به ایران، این دیار مورد توجه خاندان امام کاظم(علیه‌السلام) قرار گرفت و ما شاهد هجرت بسیاری از امامزادگان این خاندان به ایران هستیم. به همین دلیل هم بارگاه منور امامزادگان در گوشه و کنار این سرزمین به کانون محبان اهل بیت(علیهم السلام) تبدیل شده است. امامزاده صالح(علیه‌السلام) که بنا به نقل تاریخ از برادران امام هشتم(علیه‌السلام) است، پس از هجرت امام برای ملاقات با برادر به ایران سفر کرد و در حوادثی که برای ایشان رخ می‌دهد، به شهادت می‌رسد. البته یکی از نقل قول‌های تاریخی این است که صالح بن موسی پس از شهادت امام رضا(علیه‌السلام) و برای زیارت امام راهی ایران شده است.
غیر از روابط عاطفی و برادرانه چه رویکردهای سیاسی و فرهنگی در این هجرت برای امامزاده صالح(علیه‌السلام) می‌توان در نظر گرفت؟
بی‌گمان رویکرد عاطفی یکسویه نبوده و نگرش فکری و عقیدتی و سیاسی در پس این هجرت وجود داشته است؛ زیرا خاندان وحی برای انجام هریک از اقدام‌های خود، تمام جوانب کار را می‌سنجیدند؛ چراکه مخاطب کار آن‌ها یک امت بود. بنابراین برای این هجرت باید به اهداف سیاسی و فرهنگی سفر امام هشتم(علیه‌السلام) و دستاوردهای تاریخ ساز آن توجه کرد و اینکه خاندان امام نیز برای تحقق اهداف امام راهی ایران شده‌اند.
یکی از اتفاق‌های مهمی که در نتیجه هجرت امام رضا(علیه‌السلام) و حضرت معصومه(علیهاسلام) به ایران رخ داده، تبدیل دو منطقه از شرق و مرکز ایران به قطب¬های فرهنگی ایران است. جایگاه بارگاه امامزاده صالح(علیهاسلام) در این مبادلات فرهنگی کجاست؟
امروز بقاع متبرکه به قطب های فرهنگی جهان اسلام تبدیل شده‌اند. امامزاده صالح(علیه‌السلام) نیز با تأکید رهبر معظم انقلاب که فرمودند: «امامزاده صالح(علیه‌السلام) باید قطب فرهنگی شمال تهران بشود» به این سمت حرکت کرده و تلاش می‌شود با گسترش فضای بنای بارگاه امامزاده، زمینه فعالیت فرهنگی بیشتری فراهم شود. البته تحقق این خواسته با چالش گرانی زمین‌های منطقه تجریش روبه روست، ولی با همه شرایطی که وجود دارد، بارگاه امامزاده صالح(علیه‌السلام)، به قطب فرهنگی مردم تهران تبدیل شده است. روزانه حدود۴۰هزار زائر به این بارگاه مشرف می‌شوند. این میزان از علاقه به زیارتگاه نشان دهنده این است که امامزاده صالح در حال یافتن جایگاه واقعی خود در فضای فرهنگی کشور است، به گونه‌ای که در سال ۹۵، شمار زیادی حافظ قرآن تربیت شدند و بیش از ۳۰۰۰ نفر در حال آموزش حفظ قرآن هستند. حضور مردم در مراسم شب¬های قدر و مناسبت‌های مذهبی از دیگر نشانه¬های توجه مردم به این بارگاه است که وظیفه ما را در توسعه این قطب فرهنگی بیشتر می‌کند.
یکی از مشاهدات ما از برخی زائران امامزاده صالح(علیه‌السلام)، تیپ های متفاوتی است که در ورودی این بارگاه مشاهده می‌شود.
بله. همین طور است. برخی از بانوان زائر امامزاده فقط در بقعه منوره چادر می‌پوشند. این اتفاق فرصتی را به وجود می‌آورد تا ما برای جذب حداکثری این جوانان برنامه ریزی فرهنگی داشته باشیم. اینجا اغلب مراجعان جوانان هستند و گاهی ظاهر بعضی زائران شاید به مزاج ما خوش نیاید، اما ارتباط معنوی بسیار زیبایی با امامزاده برقرار می‌کنند. روزهای اولی که به اینجا آمده بودم، ارتباط معنوی برخی افراد با تیپ¬های خاص مرا متعجب می‌کرد. این بیانگر این است که مردم تهران و این جوانان از امامزاده صالح خیر و برکت دیده‌اند. اما جوانی که می‌گوید من نذر دارم هر چهارشنبه به زیارتگاه بیایم نشانه این است که به جایگاه معنوی امامزاده ایمان پیدا کرده‌اند. برخی همسایه‌های امامزاده که به کشور دیگری سفر کرده‌اند، هر از گاهی به زیارت امامزاده صالح(علیه‌السلام) می‌آیند تا نذر خود را ادا کنند. اعتقاد مردم این منطقه به امامزاده صالح گاهی مرا متعجب می‌کند، سال گذشته، روزی از حرم مطهر بیرون آمدم، خانمی به من مراجعه کرد و گفت: آقا دعا کن خدا پدرم را زنده کند. پرسیدم یعنی چه؟ گفت: پدرم سکته کرده است. من به خانواده گفتم می‌روم امامزاده صالح و عمر پدرم را از خدا می‌گیرم، چون آقایی که من می‌شناسم به مردم لطف دارد. این اعتماد مردم خیلی ارزش دارد که باید آن را حفظ کرد.
یکی از نکاتی که درباره ثواب زیارت امامزاده صالح(علیه‌السلام) نقل شده، برابری ثواب زیارت ایشان با امام رضا(علیه‌السلام) است. دلیل این تشابه و برابری چیست؟
به نظر من رسیدن به این جایگاه برای امامزاده صالح(علیه‌السلام) در وهله نخست به دلیل علاقه‌ای است که ایشان به امام رضا(علیه‌السلام) داشته‌اند و از سوی دیگر حرکت در مسیر امام هشتم(علیه‌السلام) و پذیرفتن رنج دوری از وطن برای احیای امر ولایت از دلایل اهمیت جایگاه این امامزاده است.
نظر شما