متن ذیل، مشروح گفت‌وگویی است که عباس احمدی با روزنامه قدس انجام داده است.
قدمت شعر طنز در ادبیات ما چقدر است؟
شعر طنز اگرچه در تاریخ موردتوجه شاعران قرار می‌گرفت، اما آثار آن‌ها بیشتر به‌سوی هجو و هزل پیش می‌رفت یا این‌که نسبت به شعر جدی، خیلی موردتوجه شاعران قدیم قرار نمی‌گرفت، از این‌رو مهم‌ترین شاعری که به شعر طنز آن هم با رعایت اصول مربوط به سرودن این نوع از اشعار می‌پرداخت، عبید زاکانی بود، زیرا شرایط اجتماعی دوران وی از این‌جهت متفاوت بود که او در دوران خفقان مغول زندگی می‌کرد و همه تلاش خود را می‌کرد تا مشکلات را با زبان طنز بیان کند.
البته ما در تاریخ شعر طنز به آثاری از سعدی، حافظ و دیگر شعرا برمی‌خوریم که در برخی از اشعار خود به شعر طنز توجه ویژه‌ای داشتند، اما عبید زاکانی به‌دلیل نگارش آثار مختلف در این عرصه مشهورتر از دیگران است.
رشد آثاری با نگاه به شعر طنز در میان شاعران معاصر چگونه بوده است؟
خوشبختانه در دو اخیر رشد این آثار بسیار خوب و قابل‌قبول بوده است و به‌نظر می‌رسد آثاری که در این دو دهه منتشر شده می‌تواند با کل ادبیات از گذشته تاکنون برابری کند. شاید یکی از دلایل این رشد را بتوان برگزاری شب شعرهای طنز، نقد کتاب‌های چاپ‌شده در عرصه شعر طنز و تهیه و تولید برنامه‌های تلویزیونی با محور اشعار طنز دانست که سبب شده مردم و شاعران با این نوع از ادبیات بیشتر آشنا شده و به‌سوی آن جذب شوند.
البته متأسفانه به‌نظر می‌رسد برگزاری شب شعرها و نقد کتاب بیشتر در تهران به‌عنوان پایتخت کشور تمرکز دارد و با وجود فعالیت قابل‌توجه شاعران طنز در شهرستان‌ها، آثار آن‌ها برای مردم دیده نمی‌شود و این امر سبب مهاجرت بسیاری از آن‌ها به پایتخت شده، زیرا دیده شدن شاعر و آثار وی از جمله مهم‌ترین موضوعات در ارتقای جایگای ادبیات ایران و شعر طنز است.
با توجه به این‌که در عصر ارتباطات به سر می‌بریم، آیا فضای مجازی نتوانسته فاصله‌های میان شاعران طنز شهرستان‌ها با مردم را کاهش دهد؟
اتفاقا، این موضوع یکی از مهم‌ترین مواردی است که سبب شده بیشتر شاعران طنز در شهرستان‌ها آثار خود را ازطریق فضای محازی در اختیار مردم قرار دهند و در برخی مواقع بیشتر دیده شوند. این موضوع سبب شده تا اشعار طنز با مردم از لایه‌های مختلف جامعه ارتباط برقرار کند و باورها و موضوعات اجتماعی، فرهنگی و... را در قالب شعر طنز به مخاطبین منتقل کند.
اما ایرادی که به فضای مجازی وارد است، عدم وجود استانداردی مناسب در این بخش است، زیرا هر شعری با هر کیفیت در فضای مجازی قرار می‌گیرد و مردم نیز تخصص شناسایی شعر خوب از بی‌کیفیت را ندارند.
با وجود این‌که در گذشته شاهد چاپ مطبوعاتی با محوریت مطالب و اشعار طنز در کشور بودیم، اما متاسفانه در سال‌های اخیر این مطبوعات منتشر نمی‌شوند و شاعران نیز که اغلب از شهرستان‌ها مطالب و اشعار خود را برای انتشار به مطبوعات مذکور می‌فرستادند، مجبورند یا در فضای مجازی اشعار خود را منتشر کنند یا در نوبت چاپ کتاب‌های خود که مشخص نیست چه اندازه زمان ببرد، منتظر بمانند.
درخصوص جمع‌آوری اشعار طنز منتخب که قرار است در کتابی با عنوان «قمپز» چاپ شود نیز توضیح دهید.
این مجموعه حاوی ۴۰ اثر از ۴۰ شاعر طنز در قم بوده که علاوه‌بر گردآوری این آثار، ویراستاری آن را نیز انجام داده‌ام تا مخاطب پس از مطالعه آن، درکنار خواندن اشعار، با بیوگرافی و سایر آثار چاپ‌شده هر شاعر نیز آشنا شود.در این مجموعه اشعار با قالب‌های مختلف همچون نیمایی، رباعی، غزل، مثنوی و... درنظر گرفته شده و هرکدام از شاعران نیز ازجمله فعالان عرصه شعر طنز محسوب می‌شوند که در قم شناخته‌شده هستند.
چاپ کتاب منتخب شعر طنز تا چه‌اندازه می‌تواند شاعران را معرفی کند و به آن‌ها در سرودن اشعار طنز انگیزه دهد؟
به‌نظرم در هر دو موضوعی که اشاره کردید، چاپ این نوع آثار تأثیر قابل‌توجهی دارد، اما به‌نظر می‌رسد با توجه به سخت بودن مراحل گردآوری آثار و ویراستاری هرکدام درکنار شرایط نامناسب نشر، لازم است هر شاعر برای اشاعه و ترویج و معرفی شعر طنز به گردآوری آثار شاعران شهرستانی مبادرت کند، گرچه این موضوع برای گردآوری اشعار طنز نسبت به ادبیات جدی در جامعه ما کمتر اتفاق افتاده است.
نظر شما