قدس آنلاین- از طرفی نهادینه شدن برخی ناهنجاریها و شیوههای نادرست در جامعه که به مرور زمان به صورت یک رفتار ناپسند و به عنوان یک رویه مطرح شده است، انجام برخی امور ساده را برای افراد مشکل ساخته است. هدف از ازدواج، تشکیل خانوادههایی مستحکم، استوار، پویا و با نشاط است تا سبب شود جامعه از طریق آنها به رشد و تعالی دست پیدا کند. اما برخی زوجین به دلایل مختلف از جمله مسائل اقتصادی از ازدواج و به تبع آن بچه دار شدن اجتناب میکنند و این کار را به تأخیر میاندازند. به نظر میرسد باید در نگرش عمومی به نقش توکل به خدا و اعتقاد به رزاقیت الهی به صورت یک گفتمان عملیاتی اندیشید.
* دولت احساس تکلیف کند
از طرفی دستگاههای دولتی و آنهایی که قدرت تصمیمگیری برای آسانسازی ازدواج و شرایط فرزندآوری جوانان را دارند، برنامه مدونی برای این مهم، بخصوص در شرایطی که خطر پیر شدن جامعه احساس میشود را ندارند و آن طور که باید در این زمینه تلاش نمیکنند. هر نهاد و مسئولی، دیگری را متولی تسهیل امر ازدواج جوانان و استحکام بنیان خانواده معرفی میکند، غافل از اینکه چشمان بیدار و بینای جامعه نظاره گر رفتارها و سیاستهای آنهاست.
بعد از برگزاری مراسم ازدواج و سپری شدن چند ماه از زندگی مشترک کم کم توصیهها و پیشنهادها درباره بچهدار شدن از طرف خانوادهها و فامیل شنیده میشود. برخی از زوجین تصمیم میگیرند که در همان ماههای اول زندگیشان صاحب فرزند بشوند و برخی این امر را چند سال به تأخیر میاندازند.
* تأثیر سبک زندگی ماهوارهای
دکتر مجید ابهری، رفتارشناس و استاد دانشگاه در این باره به قدس میگوید: ازدواج یکی از مراحل اصلی در زندگی هر مرد و زن و فرزندآوری یکی از اهداف تشکیل خانواده است.
وی میافزاید: متأسفانه تغییر سبک زندگی تحت تأثیر شبکههای ماهوارهای همراه با دلایل محیطی، فرزندآوری را در سایه تردید و دودلی قرار داده و آن را تبدیل به یک نیاز یا مقصد جنبی و حاشیهای کرده است.
دکتر ابهری اظهار میدارد: با توجه به تبلیغات گذشته و گسترش شعار «فرزند کمتر زندگی بهتر» پایه و اساس یک تفکر فانتزی و نادرست پیریزی شد؛ عدهای فرزند را عامل افزایش هزینه، گروهی آن را دست و پا گیر و مانع گردش و تفریح و یا کار قلمداد میکردند و بر اساس این باورهای نامبارک، موضوع پیری جمعیت، سالخوردگی نفوس را به صورت یک چالش جدی فراروی دولتهای دو دهه گذشته قرار داد.
این پژوهشگر حوزه جامعهشناسی میافزاید: تفکرات منتقل شده از نظام قبل و حتی افزودن شعار «دو تا بچه کافیه» باعث کاهش موالید و بروز «نوزادهراسی» شد و درآمد ناکافی، نداشتن مسکن و هزینههای فرزندآوری باعث تحکیم این هراس گردید.
* حمایت از نوخانمانها افزایش یابد
این مدرس دانشگاه ادامه میدهد: کاهش آمار ازدواج و سیر نزولی موالید، جامعه را با شیبی آزاردهنده به سمت پیری جمعیت و احتمال وارد کردن نیروی کار از خارج سوق داد و دهها مسئله مرتبط، موجب نگرانی دلسوزان نظام و نخبگان و متفکران شد. در این میان بار دیگر مثل همیشه رهبر معظم انقلاب با نهیبی دلسوزانه خطر پیش روی را یادآوری و رهنمودهای خلاق خود را بیان کردند. ترس از آینده فرزند، نگرانی در مورد تحصیل و رشد وی در کنار هزینههای سنگین شیر خشک، پوشک، دارو و لباس باعث میشد، زوجهای جوان از فرزندآوری بازداشته شوند. وی میافزاید: معمولاً بعد از سه سال زندگی، باید شناخت زوجین از یکدیگر کامل شده باشد. سن بارداری برای بانوان نیز بستگی به آمادگی روحی و روانی و بر اساس درک فرد از خود بوده و معمولاً از سن ۱۸ سالگی نوعروسان میتوانند خود را آماده افتخار مادری کنند. بعد از سه سال اگر هنوز شناخت کامل نشده باشد، مراجعه به مشاور از ضروریات اساسی است. در بسیاری از کشورها بخصوص کشورهای اروپایی، نوزادان از لحظه تولد تحت پوشش خدمات رفاه اجتماعی قرار میگیرند و در کشورها سقف ارائه خدمات متفاوت است ولی در نهایت تا ۶ سالگی میباشد. در فنلاند و نروژ کمک هزینه برای پرستار نیز برای نوزادان دوقلو به بالا در فهرست این خدمات وجود دارد. دولت برای تشویق فرزندآوری میتواند بستههای حمایتی را تا دو سالگی ارائه و با مهدهای رایگان نزدیک محلهای کار کمک مؤثری به مادران شاغل نماید.
این آسیبشناس اجتماعی تصریح میکند: نگرانی برای مخارج نوزاد نشانه کمرنگ شدن توکل و اعتماد به خداوند سبحان میباشد. مراجعه به مشاوران خانواده برای بررسی و ارزیابی صلاحیت و توانایی والدین برای فرزندآوری و نیز آموزش مهارت فرزندآوری و فرزندپروری از اصلی و اساسیترین کارها برای زوجهای جوان و نوخانمان است.
* توصیه اسلام درباره بچهدار شدن
یک کارشناس دینی نیز در این باره معتقد است که بهترین زمان بچهدار شدن بین یک سال تا سه سال بعد ازدواج است.
حجت الاسلام لطفیپور در گفتوگو با قدس میگوید: در دین اسلام تأکید بر این است که ازدواج و بچهدار شدن زود انجام شود. وی تصریح میکند: طبق آمار، کمترین طلاقها مربوط به دخترانی است که در سنین زیر ۱۹ سال ازدواج کرده باشند، از طرفی باید محدودیت سنی خانمها برای بچهدار شدن نیز توسط زوجین لحاظ گردد.
حجت الاسلام لطفیپور ادامه میدهد: بهترین توصیه این است که یک سال اول موضوع بچه مطرح نشود، اما از آن جا که زندگی زوجین بعد از یک سال از آغاز ازدواج روند یکنواختی به خود میگیرد، حضور بچه در زندگی فضای زندگی را از این حالت یکنواخت خارج میکند.
وی با رد این تصور که برخی زوجین میپندارند ورود بچه موجب میشود مهر آنها نسبت به یکدیگر کمتر و با فرزند تقسیم شود، تصریح میکند: بچهدار شدن نه تنها لذت زندگی را کمتر نمیکند، بلکه زندگی را وارد مرحله جدیدی میکند و آغاز دوبارهای برای مراحل زندگی یک خانواده است.
* تا دیرنشده بچهدار شوید!
لطفیپور با بیان اینکه برخی همسران دلایل خوبی برای بچهدار نشدن دارند، اظهار میدارد: بچهدار شدن و تربیت کردن فرزندان در سنین جوانی در دین اسلام بسیار سفارش شده است، زیرا کنترل خشم، محبت، نرمخویی با ازدواج آغاز میشود و با بچهدار شدن تکامل پیدا میکند. از طرفی حتی از لحاظ پزشکی نیز ممانعت از بچهدار شدن بیشتر از سه یا چهار سال بعد از ازدواج توصیه نمیشود و به اصطلاح پزشکی رحم قهر میکند و موجب میشود زوجین در ابتدای زندگی خود هزینههای سنگینی را صرف مباحث پزشکی کنند تا طعم شیرین بچهدارشدن را بچشند. در صورتی که اگر در زمان مناسب و اوایل زندگی موضوع بچهدار شدن را در اولویت قرار میدادند و آن را به تأخیر نمیانداختند این گونه هزینهها به آنها تحمیل نمیشد. این در حالی است که بیشتر همین زوجین در ابتدا به خاطر مسائل اقتصادی، بچهدار شدن را به تأخیر میاندازند و حالا باید رقم بیشتری را برای بچهدار شدن هزینه کنند.
نظر شما