قدس آنلاین- گروه استان ها- محمد رضایی: یک خانوار در مناطق عشایرنشین بیشتر تولید کننده است تا مصرف کننده. مصرف می‌کند تا بتواند چند برابر مصرفش تولید کند و یک سیاه چادر این مناطق، در واقع کارخانه بی‌تابلو تولید وخودکفایی است.
واقعیت این است که چرخه کار و تولید را در سرزمین‌های عشایرنشین باید نمونه عینی و کاربردی اقتصاد مقاومتی دانست زیرا عشایر با تولید سالانه ۱۹۰هزارتن تولید گوشت قرمز نقش مؤثری در امنیت غذایی کشور و خودکفایی پروتئینی کشور دارند.
سلامت غذایی جامعه در گرو حمایت ازعشایر
طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی هر نفر از عشایر پروتئین و گوشت ۱۶نفر را تأمین می‌کند. بنا براین باید این عزیزان برای تداوم سلامت غذایی جامعه هم که شده مورد حمایت قرار گیرند.
خبرنگار قدس آنلاین گفت و گویی با یحیی حسین پور، مدیرکل امور عشایری بزرگ‌ترین استان عشایر نشین (چهارمحال و بختیاری) درباره چالش‌های معیشتی واجتماعی، اقتصادی این عزیزان انجام داده است که از نظر می‌گذرد.
این مقام سازمان امور عشایر درباره دلایل کم شدن جمعیت عشایر نسبت به قبل بیان می‌کند: نبود زیرساخت‌های اشتغال‌زایی درمناطق عشایری را شاید بتوان از مهم‌ترین دلایل مهاجرت جوانان به شهرها و خالی شدن بنه‌های عشایری از نیروی جوان ومولد دانست.
ضرورت عزم ملی برای توجه به عشایر
وی می‌افزاید: در زمینه ایجاد زیرساخت‌های اشتغال‌زایی در مناطق عشایری خلأ داریم و به دلیل نبود عزم ملی برای توجه به این عزیزان شاهد محرومیت مناطق عشایری هستیم و متأسفانه این کم لطفی برخی مسئولان سبب شده، کمتر جوانی از این گونه جمعیتی پرکار و زحمتکش سودای ماندن در مناطق عشایری و جهاد در سنگر تولید را در سر بپروراند.
وی توضیح می‌دهد: البته این بیان به معنی فراموشی دولت از عشایر نیست و فلسفه تشکیل سازمان امور عشایری نیز همین مهم است، اما تا زمانی که همه دستگاه‌ها برای حل مشکلات این عزیزان عزم جدی نداشته باشند، این سازمان به تنهایی نمی‌تواند با مشکلات به صورت ۱۰۰ درصد مقابله کند.
رنج عشایر از خشکسالی، نابودی چراگاه‌ها
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری، در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: از بحث زیرساخت‌ها که بگذریم، خشکسالی، نابودی مراتع و چراگاه‌های دام عشایر و ثابت نبودن قیمت تولیدات عشایری مهم‌ترین مشکلات این جمعیت مولد کشور است.
البته نابودی مراتع، مهم‌ترین مشکل عشایر است که به دلیل خشکسالی و چرای بی رویه روی داده است و بی توجهی مسئولان منابع طبیعی سبب افزایش مشکل شده که باید طبق قانون مقابله شود و از سوی بازرسان ساماندهی شود.
تداوم زندگی عشایر در گرو حفظ مراتع
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری می‌گوید: البته خود عشایر هم باید بدانند که حفظ مراتع برای تداوم زندگی‌شان لازم است و باید نسبت به منابع ملی متعهد باشند، اما بازار تولیدات آن‌ها و اینکه از مزرعه تا سفره مردم باید محصولات تولیدی مورد حمایت باشند، نکته‌ای است که تاکنون راه حل درستی نداشته است؛ چه در بخش دام و چه در زمینه تولیدات کشاورزی. باید عوامل گوناگون نوسان قیمت تثبیت شود تا اجحافی در حق عشایر و نیز مصرف کنندگان نشود.
وی با اشاره به آمارهای استخراج شده توسط دستگاه‌های معتبر می‌افزاید: درآمد خالص هر خانواده عشایری در سال ۱۳ میلیون تومان است که نشان دهنده سختی معیشت این اقشار کم توقع و محروم است، ولی برنامه ما تنوع بخشیدن به اشتغال عشایر و افزایش درآمد اقتصادی آنان است.
کمترین امکانات برای مولدترین اقشار
مهندس حسین پور تأکید می‌کند: عشایر کشور به دلیل کار و زندگی در مناطق محروم مرزی، مرزهای کشور را به منطقه‌ای امن تبدیل کرده‌اند، اما از کمترین امکانات بهداشتی و آب شرب سالم نیز محروم مانده‌اند. بر این اساس باید در این زمینه دولت بیشتر تلاش کند.
به گفته وی، عشایر کشور صادقانه با تولید گوشت قرمز و فرآورده‌های مشتق از دام و لبنیات به اقتصاد کشور کمک می‌کنند و باید از این ظرفیت‌ها برای رونق اقتصاد کشور بهره برداری کرد و این مهم در گرو تأمین نهاده‌های کشاورزی و زیرساخت‌های معیشتی و اجتماعی این افراد است.
فراموشی گردشگری عشایری
این مقام سازمان امورعشایری درادامه بیان می‌کند: تولد یک بره و تماشای شروع زندگی یک دام برای مسافران بویژه گردشگران خارجی زیبا و با اهمیت است و حاضرند برای این لحظات پول خوبی خرج کنند، اما از این ظرفیت غافل هستیم و به گردشگری عشایری توجه چندانی نشده است.
وی با بیان اینکه حوزه عشایری از ظرفیت بالایی برای طبیعتگردی و جذب گردشگر برخوردار است، تصریح می‌کند: گرچه گام‌هایی برای سوق دادن گردشگران به اقامتگاه‌های عشایری برداشته شده، اما در این زمینه دچار نارسایی‌هایی هستیم واگر طرح‌های گردشگری و بومگردی درمناطق عشایری اجرا شود، درآمدزایی بالایی برای اجرای تورهای گردشگری و نیز برای خود عشایر خواهد داشت.
او تصریح می‌کند: گردشگری و حفظ فرهنگ از مشخصات جامعه عشایری است و در این زمینه تفاهمنامه‌ای امضا شده و الآن چهار کمپ گردشگری در مناطق عشایری استان داریم که در گام‌های نخست جذب متقاضی هستند.
کشت گیاهان دارویی برای کمک به معیشت عشایر
به گفته او یکی از راه‌های حفظ مراتع عشایری توسعه کشت گیاهان دارویی در این مناطق عنوان شده و می‌توانیم برای کشت و تولید گیاهان دارویی، تسهیلات و آموزش‌های مهارتی به عشایر بدهیم تا در کنار دامداری به تولید این نیاز بازار پسند روی بیاورند. البته در مرحله نخست این طرح مولد هستیم.
مدیرکل امور عشایر چهارمحال و بختیاری، درباره طرح‌های اجرا شده ومرتبط با حوزه کشت گیاهان دارویی در این مناطق می‌گوید: این کار به صورت فرآیندی آغاز شده که شامل مطالعات نیازسنجی منطقه، آموزش و تسهیلات کشت است که در مرحله نخست با کشت کرفس کوهی و خرید تضمینی آن کلید خورده است و عشایر هم استقبال خوبی از طرح داشته‌اند.
عشایر؛ انسان، دام، مرتع و زندگی
او همچنین بیان می‌کند: البته این کار یک مقدمه است و بنا داریم، عشایر با همکاری دستگاه‌ها در این زمینه بیشتر وارد شوند، ولی چون شاکله زندگی در مناطق عشایرنشین بر سه رکن انسان، دام و مرتع تعریف می‌شود، در طرح‌های توسعه‌ای پایدار حتماً باید به هرسه مقوله توجه کرد.
این مقام سازمان امورعشایری بیان می‌کند: در چند سال اخیر، دولت اقدام‌های خوبی برای ارتقای وضعیت معیشت جامعه تلاشگر عشایری انجام داده؛ مثلاً امسال تسهیلاتی با کارمزد چهار درصد هم برای تشکل‌های عشایری و هم برای خانواده‌های عشایری پیش بینی شده است و امیدواریم تا رفع مشکلات این حمایت‌ها تداوم یابد.
فراموشی از عشایر در زمان تخصیص بودجه سرانه
مهندس حسین پور در باره کمبود منابع مالی در حوزه معیشتی عشایر یادآوری می‌کند: متأسفانه دستگاه‌های اجرایی آیین‌نامه ساماندهی عشایر را مد نظر ندارند، زیرا ماده ۵ آیین‌نامه می‌گوید: هر دستگاهی به نسبت جمعیت باید برای عشایر هم هزینه کند، اما نمی‌شود و تاکنون استانداری‌ها هرگز ۱۰۰ درصد بودجه سرانه را برای عشایر نداده‌اند.
البته گرچه مشکلات و سختی جزئی از زندگی آنان است، اما همه می‌دانیم که چون عشایر زبان گویا ندارند و پای دویدن را نداشته‌اند، خیلی مظلوم واقع شده‌اند همچنین نبود فناوری روز در تولیدات دامی سبب شده، محصولاتشان به صورت سنتی وعقب مانده بهره‌برداری شود و هنوز هم در این حوزه باید پیگیری و حمایت صورت گیرد.
وی با تأکید بر اینکه کاغذبازی در بحث مشکلات عشایر زیاد بوده است، می‌افزاید: واقعیت این است که همکاران من در وزارت جهاد کشاورزی وسازمان عشایری تلاش لازم را دارند، اما اینهمه مشکلات و نارسایی‌ها را نمی‌توانیم به تنهایی حل کنیم و باید عزم ملی و بین بخشی برای حل مشکلات این عزیزان به عنوان ولینعمت‌های انقلاب ایجاد شود.
احیای شورای عالی عشایر کار خوبی بود
البته اینکه دولت یازدهم شورای عالی عشایر را پس از ۱۰ سال تعطیلی احیا کرده است، جای شکر دارد، ولی هنوز هم باید برای پایان دادن به محرومیت‌ها کارهای اثربخش زیادی انجام شود.
وی در باره اینکه آیا سازمان متبوعش توانسته است در تداوم مأموریتش برای رفع نیازهای عشایر به مایحتاج روزانه موفق باشد، می‌افزاید: البته در این زمینه نمی‌توان ادعا کرد، کار ۱۰۰ درصد موفق بوده، اما گام‌های خوبی برداشته شده و شرکت‌های تعاونی عشایری در این زمینه تأسیس شده و از ورود دستگاه‌ها برای کمک به عشایر استقبال می‌کنیم.
به گفته حسین‌پور اینکه مثلاً شرکت‌ها تعاونی عشایری کارگزار صندوق بیمه کشاوری، روستاییان و عشایر برای بیمه روستاییان و عشایر وارد عمل شده‌اند، کار خوبی بوده است و طی چند سال اخیر بیشترعشایر متقاضی بیمه شده‌اند، یعنی قبلاً حدود ۱۳هزار خانوار تحت پوشش این صندوق بودند، اما در حال حاضر حدود ۸۳هزار خانوار تحت پوشش صندوق بیمه کشاوری، روستاییان و عشایر هستند و تلاش شده تا این آمار با بیشتر شدن اعتبارات افزایش یابد.
نظر شما