قدس آنلاین- رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیرشان با طلاب و روحانیون حوزه‌های علمیه، وجود وسایل و ابزارهای ارتباطاتی و رسانه‌ای فراگیر به واسطه شکل‌گیری فضای مجازی را از ویژگی‌های دوران کنونی برای رساندن پیام حیات‌بخش اسلام برشمردند و تأکید کردند: یکی از امتیازات این دوران کثرت سؤال‌ها و شبهه‌ها در ذهن‌ها است که همین زیادبودن سؤال‌ها ذهن‌ها را برای یافتن پاسخ‌ها فعال و زمینه را برای عبور از مرزهای علم فراهم خواهد کرد.  ایشان خطاب به طلاب خاطرنشان کردند: کثرت سؤال‌ها و شبهه‌ها یکی از امتیازات این دوران است؛ پاسخ منطقی به آن‌ها بدهید. همان‌گونه که در سؤال‌ها و شبهه‌ها نباید متوقف بمانیم، در یافتن پاسخ نیز باید به دنبال پاسخ‌های منطقی و صحیح برویم.

آنچه در این بین اهمیت دارد، حضور فعالانه و خلاقانه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی است و تأکیداتی که رهبری بر نشر پیام‌های انقلابی و اسلامی‌ در این فضا برای رسیدن به گوش جهانیان دارند. در گفت‌وگو با کارشناسان فضای مجازی به بررسی دلایل مغفول‌ماندن تولید محتوا در فضای مجازی پرداختیم.

ضرورت دروازه‌بانی محتوایی

محمدصادق افراسیابی، کارشناس فضای مجازی، معتقد است: در حوزه فضای مجازی اولین نیاز این است که مردم را آموزش بدهیم تا بتوانند به تولیدکننده محتوای سالم، مفید و ایمن تبدیل شوند. اگر این اتفاق بیفتد و آموزش داده شود، مطالبات مقام معظم رهبری محقق خواهد شد. این آموزش باید از سنین پیش‌دبستان و دبستان آغاز شود و تا مقاطع بالاتر در میان دانشگاهیان، خانواده‌ها و طلاب ادامه یابد تا محتوای سالم توسط خود مردم تولید شود. در واقع از ظرفیت‌های فضای مجازی باید به خوبی استفاده کرد.

او به خبرنگار ما می‌گوید: امروز با بحرانی مواجه هستیم که فضای مجازی در خانه همه ما رسوخ کرده و به واقعیت زندگی‌مان تبدیل شده است در حالی که مردم آموزش لازم برای تولید محتوا را ندیده‌اند و به مصرف‌کنندة مطلق محتوای دیگران تبدیل شده‌اند چون سواد رسانه‌ای پایین است و دروازه‌بانی محتوا نداریم؛ محتوایی که کشورهای غربی و جریان‌های انحرافی تولید می‌کنند و این محتوا توسط مردم مصرف می‌شود.

به باور وی، مهم‌ترین راهکار آموزش تولید محتوا و آموزش سواد رسانه‌ای است. در کنار آن باید فرهنگ‌سازی و پژوهش صورت بگیرد؛ اینکه کجای کار هستیم و باید به کجا برسیم و در کوتاه‌مدت و بلندمدت بتوانیم مطالبات رهبری را محقق کنیم. ولی اگر فضای مجازی را جدی نگیریم و به حال خودش رها کنیم، روند فعلی ادامه پیدا می‌کند و شرایط بدتر می‌شود.

آتش‌به‌اختیارهای فضای مجازی

افراسیابی با اشاره به پدیده‌های خودرو در شبکه‌های اجتماعی، خاطرنشان می‌کند: افرادی در حوزه فضای مجازی و آموزش هستند که به صورت آتش‌به‌اختیار و جهادی اتفاقات خوبی را رقم می‌زنند. این افراد با همتی که دارند، در سایه عنایت الهی فعالیت‌هایی جدی دارند اما برنامه‌ریزی برای پرورش و رشد این افراد وجود ندارد. در حالی که باید نهاد و سازمانی باشد که افراد نخبه و خلاق را بری فعالیت‌های خلاقانه و مفید در فضای مجازی تربیت کند.

او با اشاره به موجی که برای شهید حججی در فضای مجازی ایجاد شد، خاطرنشان می‌کند: این اتفاق خوب به برکت خون شهید حججی بود. موجی که برای انتشار جوانمردی این شهید بزرگوار در فضای مجازی اتفاق افتاد، مثل یک نسیم روح‌افزا بود اما باید به جایی برسیم که نه فقط یک نسیم بلکه هوای حاکم بر فضای مجازی، هوایی سالم باشد تا هر روز که در این فضا هوای ایثار و شهادت را تنفس کنیم و این فضای مجازی ما را به سمت خدایی‌شدن پیش برود. آیا امروز وضعیت این هست؟

این کارشناس فضای مجازی در پایان تأکید می‌کند: طلاب و دغدغه‌مندان باید مهارت‌های تولید محتوا را فرابگیرند و محتوایی را تولید کنند که با آن بتوان فطرت الهی مردم را در جهان جذب کرد. فضای مجازی باید الهی و اسلامی ‌شود.

ضرورت شبکه‌سازی در رسانه‌های انقلابی

مهندس یاسر سلیمانی، فعال و پژوهشگر فضای مجازی، در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: اول باید بررسی کنیم که تولید محتوا از سوی چه کسانی مغفول مانده است و اصلاً وظیفه چه کسانی هست که تولید محتوا کنند اما چون انجام نمی‌شود، نتیجه اینکه رهبری فرمان می‌دهند که آتش‌به‌اختیار در این جبهه اقدام کنند که مکمل موضوع افسران جنگ نرم و همان ادبیات مبارزه‌ای در این فضا هست.

او ادامه می‌دهد: رهبری بارها گفته‌اند که اگرچه این فضا توسط بیگانگان ساخته شده اما هنر این است که با این ابزار علیه خودشان استفاده کنیم.

به گفته وی، رهبری بر روشنگری عمومی ‌در فضای مجازی تأکید دارند و باید از ظرفیت‌هایی که این فضا دارد استفاده شود.

سلیمانی با بیان اینکه تولید محتوا در فضای مجازی هم یک وظیفه عمومی‌ است و هم یک وظیفه برای متخصصان، خاطرنشان می‌کند: حوزویان وظیفه سنگین‌تری دارند چون دانش تخصصی در حوزه دین را دارند ولی مجهز به ابزار ارائه این محتوا در فضای مجازی نیستند. این یک ضعف اساسی است مثل اینکه افسری را تربیت می‌کنیم اما اسلحه به او نمی‌دهیم. تولید محتوای خوب همین اسلحه است.

این فعال فضای مجازی با تأکید بر اینکه حوزه‌های علمیه باید در فضای مجازی فعال‌تر عمل کنند، یادآور می‌شد: البته بعد از فرمان آتش‌به‌اختیار رهبری، برخی روحانیون به‌صورت خودجوش در این فضا فعالیت می‌کنند و تولید محتوا دارند اما باید به دانش روز مجهز شوند تا با خلاقیت بتوانند اندیشه‌های اسلامی‌ و انقلابی را در فضای مجازی به جهان ارائه کنند.

وی با انتقاد از موازی‌کاری در تولید محتوا برای فضای مجازی، آن را فرصت‌سوزی دانسته و اضافه می‌کند: روی یک محتوا چندین گروه تولید دارند در حالی که اگر ساختار متمرکزی وجود داشته باشد که بتواند گروه‌های تولیدکننده محتوای دینی را زیر یک پرچم جمع کند تا یک محتوای قوی را با تعداد زیادی بازنشر به کاربران ارائه نماید (زیرا شبکه‌سازی در رسانه‌های دینی و انقلابی یک ضرورت است)، تأثیر آن محتوا را بیشتر می‌کند.

سلیمانی با اشاره به اهمیت فضای مجازی، خاطرنشان می‌کند: همیشه رهبر معظم انقلاب در همه موارد از جامعه جلوتر بوده‌اند و اگر امروز بر این موضوع تأکید می‌کنند، سال‌های آینده را دیده‌اند.