قدس آنلاین- این روزها آلودگی هوا را یکی از بزرگ‌ترین معضلات زیست محیطی کلانشهرهای کشور می‌دانیم. معضلی که به گفته کارشناسان بیش از ۵۰درصد آن را خودروها ایجاد می‌کنند. برای حل این مشکل از آبان‌ماه گذشته طرحی آزمایشی در تهران انجام شده است. طرحی که در آن، خودروهای بدون برچسب معاینه فنی از طریق دوربین‌های پلیس راهور ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند. طرحی موفق که بزودی در سایر کلانشهرها نیز اجرایی می‌شود.

مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران با بیان اینکه معاینه فنی در مباحث بلندمدت و کلان کشور اثرگذار است، به خبرنگار ما می‌گوید: هر چند که عموم مردم از اینکه خودروی آن‌ها در مراکز معاینه فنی رد شود، ناراحت می‌شوند و تقاضای اغماض دارند؛ اما باید بدانند که این کار ثمرات فراوانی مانند کاهش آلودگی هوا و کاهش تصادفات خودروها در جاده‌ها و تصادفات منجر به فوت در کشور را دارد.

 رشد ۱۶۰ درصدی مراجعه به مراکز معاینه فنی

سید نواب حسینی‌منش اضافه می‌کند: مشکل اصلی دیگر این است که مالک خودرو نسبت به آلایندگی خودروی خود توجه و حساسیتی نشان نمی‌دهد. حتی بسیار دیده می‌شود که شهروندان هنگام خرید خودروی صفر کیلومتر، کاتالیست که قطعه‌ای در مسیر خروج دود از اگزوز برای کاهش میزان آلایندگی است را بر می‌دارند و بر این باور هستند که خودرو نفس کشیده و شتاب می‌گیرد!

وی با ابراز تأسف از این باور غلط می‌گوید: با این تصور اشتباه، میزان آلایندگی خودرو بدون کاتالیست اصلاً قابل تصور نیست؛ چرا که هیدروکربن‌های نسوخته به علت نقص فنی خودرو یا سوخت منفجر نشده وارد هوا شده و انواع سرطان و ضررهای جسمی بی‌شماری برای همه ایجاد می‌کند.

حسینی‌منش تأکید می‌کند: مردم همان طور که برای سلامتی خود ارزش قائل هستند، باید برای سلامتی خودروی خود هم احترام قائل شوند؛ چرا که این سلامتی با سلامت جامعه ارتباط مستقیم دارد.

مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران به طرح اجرای کاهش آلودگی هوا در تهران اشاره و تشریح می‌کند: از آبان ۱۳۹۵ طرح کاهش آلودگی هوا (L.E.Z) در تهران اجرایی شد. از ثمرات این طرح این بود که میزان مراجعه مردم به مراکز معاینه فنی در تهران در سال گذشته، ۱۰۰درصد رشد داشته و امسال نیز در ۶ ماهه اول سال، دوباره ۶۰درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته که جمعاً رشد ۱۶۰درصدی را نشان می‌دهد. به همین منظور هیئت دولت تصویب کرد در سایر کلانشهرها مانند مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، اهواز و اراک این طرح اجرایی شود تا خودروهایی سالم‌تر و بهتر داشته باشیم.

حسینی‌منش با اظهار بی‌اطلاعی از زمان اجرای این طرح در سایر شهرها، می‌گوید: مقدمات این کار انجام شده اما آخرین مصوبه آن از وزارت کشور برای اجرا در کلانشهرها ابلاغ نشده است. از زمان ابلاغ که زیاد هم دور نیست، این طرح مانند تهران در تمام کلانشهرهای کشور اجرا خواهد شد.

معاینه فنی، پالایشگر خودروهاست

مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودروهای تهران عنوان می‌کند: مردم معاینه فنی را مرکز چکاپ خودرو می‌دانند در حالی که این‌طور نیست. معاینه فنی در کشورهای پیشرفته دنیا به عنوان مراکز پالایش کننده خودروهاست. در این مراکز با هدف کاهش آلودگی هوا، پالایش خودروها انجام می‌شود تا خودروهایی که سالم‌تر و کم آلاینده‌تر هستند، بتوانند در تمام نقاط شهر تردد کنند. خودروهایی هم که آلایندگی داشته یا فرسوده هستند، اجازه تردد در تمام مراکز شهری را نداشته باشند. به همین منظور در ادامه بحث کاربراتوری‌ها و انژکتوری‌ها در دستور کار قرار خواهد گرفت و این طرح پلکانی پیش خواهد رفت.

حسینی‌منش با اشاره به معاینه فنی سرویس‌های مدارس توضیح می‌دهد: معاینه فنی سرویس‌های مدارس، همانند معاینه‌فنی سایر خودروهاست و تفاوتی ندارد. اما در این مراکز حتماً به عنوان متولیان خودروها در شهر تهران حساسیت بیشتری بر روی ایمنی خودروهای عمومی، تاکسی‌ها، اتوبوس‌ها و سرویس‌های مدارس خواهیم داشت. این حساسیت به این دلیل است که این فرزندان و آینده‌سازان جامعه توسط این وسایل جا به جا می‌شوند. به همین خاطر با توجه به تعداد زیاد ماشین‌ها و ضرورت ساماندهی به حدود ۳۰هزار خودرو که وظیفه سرویس‌دهی به مدارس را دارند، تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم تا این خودروها با کمترین اتلاف وقت معاینه فنی شوند.

این متولی پایش خودروها در شهر تهران درباره معاینه فنی خودروهای دوگانه‌سوز می‌گوید: معاینه فنی خودروهای دوگانه سوز در دو ارگان مختلف چک می‌شود. دارندگان این خودروها که بیش از ۶ سال از عمر آن‌ها می‌گذرد باید قبل از مراجعه به مرکز معاینه فنی، نسبت به گرفتن معاینه فنی مخزن خود اقدام کنند. این خودروها باید تست هیدرواستاتیک در شرکت ملی استاندارد را انجام دهند و تا زمانی که این معاینه فنی را دریافت نکنند، در مراکز معاینه فنی بنزین‌سوز پذیرش نمی‌شوند.

خودروها مسبب۵۰درصد آلودگی‌های کشور

در همین زمینه کارشناس مسئول منابع متحرک سازمان محیط زیست کشور نیز به خبرنگار ما می‌گوید: یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا، بخصوص آلودگی هوای شهرها، خودروها هستند. تمامی کارخانجات خودروسازی ملزم به رعایت مقررات و استانداردهای زیست محیطی در ساخت خودرو هستند تا خودروهایی با سطح آلایندگی پایین روانه بازار مصرف کنند. با همه این تمهیدات برای اطمینان از عملکرد صحیح قسمت‌های مختلف خودرو در زمان استفاده و کنترل و کاهش آلاینده‌های خودروها، مراکز معاینه فنی ایجاد شده است.

مهندس محمد مظهری می‌افزاید: با این وجود بیش از ۵۰ درصد آلودگی که در کشور داریم به دلیل منابع متحرک است و منابع متحرک هم تنها با معاینه فنی کنترل می‌شوند.

این کارشناس فنی دفتر هوا به ضرورت فرهنگ‌سازی در این زمینه اشاره کرده، می‌گوید: قبل از اعمال جریمه برای بازدارندگی باید به کمک رسانه‌ها فرهنگ استفاده و نگهداری از وسیله نقلیه ایجاد و ترویج شود. اگر مردم کشور بدانند این آلودگی‌ها میزان بسیار زیادی برای آن‌ها، فرزندانشان و محیط زیست ضرر دارد، حتماً برای رفع آن اقدام می‌کنند.

سامانه‌های هوشمند، همیار پلیس در اعمال قانون

ایجاد سیمفا، یکسان‌سازی اتصال و کنترل خودروها به منظورجلوگیری از تخلفات، بستری را فراهم کرده است تا از طریق ارتباط با شماره‌گذاری نیروی انتظامی و دوربین‌های شهری و جاده‌ای، کنترل و برخورد با خودروهای بدون معاینه فنی صورت گیرد.

رئیس مرکز اطلاع رسانی پلیس راهور تهران در توضیح اعمال قانون ۵۰ هزار تومانی خودروهای بدون معاینه‌فنی به خبرنگار ما می‌گوید: در کلانشهری مانند تهران به علت گستردگی، حجم بالای خودروها و وسعت شهر، سامانه‌های هوشمند نیز به کمک پلیس آمده و هر خودرویی که از مقابل دوربین‌ها رد شده و بدون معاینه فنی باشد را شناسایی می‌کند. بر اساس تعریف، هر خودرویی که پلاک آن در سامانه معاینه فنی، سیمفا ثبت نشده، بدون معاینه فنی است و به صورت سیستمی جریمه می‌شود.

سرگرد علی اصغر شریفی می‌افزاید: علاوه بر این، پلیس نیز از نظر فیزیکی ماشین را متوقف کرده و با دیدن برچسب و برگه معاینه فنی سالم بودن خودرو را بررسی می‌کند.

وی در ادامه می‌گوید: ممکن است هنگام توقف توسط پلیس، خودرو معاینه فنی داشته باشد، اما نقص هم در آن وجود داشته باشد. به طور مثال سامانه روشنایی سالمی نداشته یا در این مدت موتور آن مشکل پیدا کرده و دودزا شده باشد. از آن لحظه به بعد معاینه فنی اعتبار خود را از دست می‌دهد و به منزله داشتن نقص فنی با آن برخورد می‌شود.

این کارشناس پلیس راهور می‌افزاید: خودروی دودزا علاوه بر اعمال قانون، فکّ پلاک شده و پلاکِ اعزام به تعمیرگاه به او داده می‌شود. راننده خودرو ملزم است در زمانی مشخص به تعمیرگاه‌های مجاز مراجعه و دودزا بودن وسیله نقلیه را برطرف کند. پس از مراجعه مجدد به راهنمایی و رانندگی و بررسی خودرو، پلاک اصلی به او مرجوع می‌شود. البته با پلاک اعزام به تعمیرگاه حق تردد در سطح شهر را نداشته و فقط برای اعزام از محل فکِ پلاک تا تعمیرگاه و ارجاع به کارشناس فرصت دارد.

جریمه نداشتن معاینه فنی به شرط تردد در خیابان

در اجرای این طرح شائبه‌ای در ذهن به وجود می‌آید که اگر خودرویی زمان معاینه فنی‌اش گذشته باشد، اما به هر دلیلی در پارکینگ مانده و استفاده نشود نیز جریمه می‌شود یا خیر؟

سردار امیری، معاون پلیس راهور کشور در پاسخ به این پرسش به خبرنگار ما توضیح می‌دهد: طبق این قانون تمام خودروهایی که بدون معاینه فنی هستند، روزی ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند، اما جریمه تمام خودروها تا زمانی که در معرض دید دوربین قرار نگیرند، اعمال نمی‌شود.