قدس آنلاین- کودکان بازمانده از تحصیل قربانی فقر، شکاف طبقاتی جامعه، حاشیه نشینی و دوری از مراکز آموزشی و فقر فرهنگی والدینشان هستند. عموما کودکان بین ۶ تا ۱۷ سال از تحصیل یا ادامه تحصیل در اوایل مهر ماه باز می مانند و به چرخه آسیب های اجتماعی افزوده می شوند. هر چند دلایل دیگری همچون نداشتن اوراق هویتی، ازدواج دختران در سنین پایین وتعصبات خانوادگی در ممانعت از تحصیل دختران نیز بر این موضوع تاثیر دارد. خانواده کودکانی که قادر به تامین مایحتاج زندگی نیستند فرزندشان را مجبور به کار و کسب درآمد می کنند در حالی که ممکن است آنها در معرض آسیبهای اجتماعی قرار بگیرند. کارشناسان معتقدند تربیت نیروی انسانی کارآمد که بتواند به لحاظ فرهنگی بر خانواده های یاد شده تاثیر گذاشته و آنها را آموزش دهد در کنار استفاده از امکانات سایر ارگانهای دولتی و افزودن آن به ظرفیتهای نظام آموزشی و پرورشی می تواند در کاهش آمار عدم تحصیل کودکان و نوجوانان موثر باشد.
دکتر مجید ابهری آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با قدس آنلاین با اشاره به تکرار ماجرای عدم حضور تعداد قابل توجهی از کودکان و نوجوانان در کلاس های درسی گفت:هر ساله با آغاز مدارس شاهد بازماندن بخشی از فرزندان جامعه از تحصیل هستیم. از نگاه آسیب شناسی اجتماعی اینگونه کودکان در سه محور طبقه بندی می شوند. کودکانی که به دلیل فقر مالی و مشکلات اقتصادی خانواده باید به عنوان نان آور خانه کار کنند بالاجبار مدرسه را ترک میکنند. کودکانی که به دلیل عدم علاقه به تحصیل و تنبلی گرایشی به ادامه تحصیل نداشته و بعد از پافشاری به والدین خود در ترک تحصیل از مدرسه رفتن خودداری می کنند و گروه سوم کودکانی هستند که به علت بیماری خود یا مشکلات خانوادگی گاه به مدرسه می روند و گاه نمی روند یعنی به طور متناوب به تحصیل مشغول هستند.

وی در خصوص امکان ارائه خدمات آموزشی به کودکان اتباع غیر ایرانی اظهار داشت: درحال حاضر براساس آمارهای ارائه شده کودکان خانواده های مهاجر غیر ایرانی نیز ادامه تحصیل یافته اند و با همکاری وزارت آموزش و پرورش از مهر ماه سال جاری می توانند تحصیل کنند. کودکانی که از تحصیل باز می مانند در خانواده هایی زندگی می کنند که شرایط اقتصادی مناسبی قرار ندارند در ردیف بزهکاران و بیکاران جامعه آینده قرار می گیرند و مشکلاتی که از ناحیه آنها متوجه کشور می شود بیشمار خواهد بود.

این آسیب شناس اجتماعی در ادامه افزود: متاسفانه تا امروز تصمیمات جدی درخصوص اینگونه کودکان یعنی کودکان کار که در کارگاه های مخفی و زیر زمینی در سن مدرسه به کار مشغولند و از مراکز علمی دور مانده اند اندیشیده نشده است بنابراین در گام اول باید با بسته های حمایتی از خانواده های ضعیف حمایت کرد تا فرزندانشان راهی مدرسه شوند و در مرحله دوم با شناسایی کودکانی که به هر علت از تحصیل باز مانده اند موانع تحصیلی آنها رفع شود و اجازه دهیم آنها به آغوش علم و دانش برگردند در غیر این صورت باید جامعه آماده پذیرش هزاران بزهکار بی سواد که دچار فقدان فرهنگی شده اند باشد.

ابهری در خصوص عدم ضمانت اجرایی قانون در تحصیل اجباری کودکان خاطر نشان شد: در بسیاری از موارد قوانین کافی در کشور وجود دارد اما متاسفانه از ضمانت کافی برای اجرای آن برخوردار نیستیم. در قانون تحصیلات اجباری باید قانون تحصیل از دبستان تا پایان دبیرستان پوشش داده شود و ضمانت اجرایی آن وزارت آموزش و پرورش، قوه قضاییه و نیروی انتظامی کشور باشد و از خانواده هایی که مانع تحصیل فرزندشان می شوند سلب مسئولیت گردیده و تحت نظارت سازمان های نظارتی حداقل تا پایان تحصیلات دبیرستان به کسب علم ادامه دهند.

وی تصریح کرد:بازماندن از تحصیل به موازات عقب افتادگی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. این گونه کودکان در گروه مشمولین تبعیض اجتماعی و شکاف طبقاتی قرار می گیرند و با کینه ورزی نسبت به جامعه با قصد انتقام جویی دست به خرابکاری و بزهکاری می زنند بنابراین عقب ماندن از تحصیل فقط مشکلات اقتصادی را به دنبال ندارد بلکه در زمان ازدواج، خدمت نظام وظیفه، اشتغال و ورود به جامعه با مشکلات عدیده ای رو به رو خواهد شد که صد البته تمامی این مشکلات را به مدیریت مسئولان نسبت داده می شود.

مصطفی اسدی کارشناس آموزش و پرورش نیز با اشاره به تاکید قانون اساسی بر ادامه تحصیل کودکان به قدس آنلاین می گوید: براساس قوانین موجود، تحصیلات کودکان تا پایان دوره متوسطه رایگان است و در بخش آموزش در مدارس دولتی باید بدین شکل باشد و همه دانش آموزان در مقطع ابتدایی باید بالاجبار وارد مدرسه شوند و تا پایه ششم ابتدایی را تحصیل کنند. در مقاطع متوسطه اول شاهد ریزش هایی هستیم. این ریزش ها بالاخص در دختران در شهرهای دور دست و مرزی به دلیل ازدواج زودهنگام بیشتر است. در مقطع متوسطه دوم نیز فرزندان خانواده های ضعیف وارد بازار کار می شوند بنابراین شاهد ریزش های دیگری نیز هستیم بنابراین به دلیل مشکلات مالی از تحصیل باز می مانند.
وی در ادامه با تاکید بر اهمیت ادامه تحصیل در کودکان و نوجوانان اظهار داشت:به هر حال نیازمند تسهیلات ویژه ای برای تحصیل کودکانی هستیم که به دلایل عنوان شده از تحصیل باز می مانند. حل مشکلات اقتصادی خانواده ها، کاهش حاشیه نشینی و تقویت فرهنگی خانواده ها راهکارهایی است که با توجه بیشتر به آن می توان در کاهش آمار عدم تحصیل کودکان و نوجوانان موثر بود.