هزاره سوم، عصر تغییرات سریع و وسیع اقتصادی، فرهنگی، تکنولوژیکی و علمی است؛ تغییراتی که سبب طرح پرسشهایی اساسی درباره تولید، حفظ و انتقال دانش شده است.
یکی از این تغییرات که از سال ۲۰۰۵ آغاز شد، رشد جهانی دستگاههای موبایل، رسانههای اجتماعی و یادگیری تقویتشده از طریق فناوریهای جدید اجتماعی و موبایل است؛ تغییری که منجر به شکلگیری یادگیری موبایلی شد، یعنی یادگیری در حوزههای مختلف، از طریق تعاملات و تبادلات اجتماعی و محتوایی، با استفاده از دستگاههای الکترونیکی شخصی سیار شامل تلفنهای هوشمند، تبلتها، دستگاههای قابل حمل دارای وایفای مانند آیپاد، نوتبوکها و... و.
از سال ۲۰۰۸ نیز پدیده نوظهوری در زمینه آموزشهای مبتنی بر اینترنت و رسانههای اجتماعی شکل گرفت و به دورههای برخط، آزاد انبوه یا «موک» (Massive Open Online Courses) شهرت یافت. دورههایی که از مهمترین ویژگیهای آنها میتوان به آنلاین و آزاد یا غیرحضوری بودن اشاره کرد. موکها در کمتر از یک دهه از عمر خود، رشد چشمگیری داشتند و بشدت سنت و عمل آموزشِ رو در رو و کلاسیک را تحت تأثیر قرار دادند، به نحوی که انواع مختلفی مانند سیموکها، ایکسموکها، اسپوکها، سوک/تورکها، پیموکها و... شکل گرفت و کنسرسیومهای متعددی مانند کورسرا، ادکس، یوداسیتی، یودمی، پی۲ پی یو، اوپنآپ ای دی، فیوچرلرن، و... در دورترین نقاط جهان راهاندازی شد و دانشگاههای مهم بینالمللی مانند هاروارد، استنفورد، مؤسسه فناوری ماساچوست، و... به آن پرداختند.
اگرچه موبایلهای هوشمند و موکها به تنهایی تأثیر زیادی بر فرایندهای آموزشی داشته و خواهند داشت، اما ترکیب آنها هم، ممکن و مفید است، زیرا موبایلهای هوشمند بستر مناسبی برای اجرای موکها فراهم میکنند که یک فرصت مغتنم برای عدالت آموزشی به شمار میآید، زیرا عدالت آموزشی به این معنی است که یادگیرنده متناسب با هر ظرفیتی که دارد، فرصت یادگیری داشته تا جایی که فرصت و استعداد او اقتضا میکند، رشد کند و این امر زمانی محقق میشود که فرد در هر مکان و زمان و تا حد امکان، به صورت رایگان به آموزش دسترسی داشته باشد.
دسترسی به آموزش در هر زمان، مکان و به صورت رایگان، نیازمند داشتن بستر سختافزاری، دسترسی به اینترنت و مهمتر از آنها، دورههایی است که به صورت برخط یا اینترنتی، انبوه و آزاد طراحی و ارائه و سبب افزایش دانش، مهارت و نگرش افراد شود. به طور قطع، آمار تلفنهای هوشمند (حدود ۱۰۰ میلیون در کشور) حاکی از این است که بستر سختافزاری و دسترسی به اینترنت، موضوعی حل شده است؛ اما دورههای آموزشی برخط، آزاد، انبوه (موک) هنوز آنطور که باید موردنظر نبوده و نیازمند توجه جدی و اقدام است.
نظر شما