بسم الله الرحمن الرحیم

از منظر قرآن مجید، تربیت انسان به مثابه دمیدن جان در کالبد انسان و احیای اوست که با دقت هر چه بیشتر به آن توصیه شده است و غفلت از این عنصر حیاتبخش را به منزله سقوط و نابودی انسان‌ها معرفی می‌کند. آنجا که می‌فرماید: «اولئک کالانعام بل هم اضل اولئک هم الغافلون» (اعراف / ۱۷۹). به همین جهت و برای عینیّت بخشیدن به این مهم نگاه افراد را به دو حوزه اصلی خانواده و اجتماع جلب می‌نماید. آنجا که می‌فرماید: «و الیه الطیب یخرج نباته باذن ربه والذی خبث لا یخرج الا نکداً» (اعراف / ۵۸)

خانواده آرمانی قرآن دارای این مؤلفه‌های فضیلت مدار است:

الف) توحید محوری و جلب رضای خدا

ب) عدالت جویی و برقراری قسط

ج) اخلاق مداری (احسان ایثارگری، عفو و گذشت، همکاری)

د) پایبندی به تعهدات و اصول زندگی

هـ) مصلحت اندیشی و بهره گیری از خرد جمعی اعضای خانواده

در این خانواده دو عضو اصلی یعنی زن و شوهر بیشترین نقش را در ایجاد تحقق این شاخص‌ها ایفا می‌کنند. آنان به عنوان الگوهای رفتاری فرزندانشان باید صلاحیت و اقتدار و رأفت و مهربانی را به فرزندان خود آموزش دهند، به همین جهت نقش مرد، به عنوان مدیری لایق و پرتلاش و ایثارگر و حامی خانواده می‌تواند در ارشاد و هدایت اعضای خانواده، سنگ تمام بگذارد و آنان را به سوی معنویات و سعادت سوق دهد.

قرآن کریم در مورد زندگی شخصی حضرت اسماعیل(علیه السلام) می‌فرماید: « «وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعِیلَ إِنَّهُ کانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ کانَ رَسُولاً نَبِیًّا» (مریم / ۵۵)

طبق سخن حکیمانه قرآن مجید هرگاه رفتارهای تربیتی پدر بر مبنای صداقت در گفتار و عمل و تعهد به گزاره‌های دینی باشد، بهترین نوع مناسبات در روابط در خانواده شکل می‌گیرد.

زن نیز در این خانواده با پذیرفتن سه وظیفه اصلی یعنی شوهرداری، خانه داری، نقش بی بدیل مادری، الگوی زندگی فرزندان خود می‌باشد؛ زیرا به او به عنوان رکنی از خانواده احترام گذاشته می‌شود و در کنار همسرش تکمیل کننده نقش تربیتی خانواده خواهد بود.

قرآن کریم همچنین رعایت تقوا و پرهیزکاری را معیار معرفی انسان برتر قرارداده است. آنجا که می‌فرماید: «ان اکرمکم عندالله اتقیکم» (سوره حجرات /، آیه ۱۳).

زن و شوهر آرمانی همواره به دنبال رعایت مرزهای الهی و حدود و تکالیف خداوند هستند و هیچ گونه سختی و فشار اقتصادی یا اجتماعی، آنان را از ادامه مسیر مأیوس نمی‌کند و همواره افق روشن زندگی را در تلاش مستمر و مضاعف خود، جست وجو می‌کنند و ناملایمات زندگی را هدیه‌های خداوند بر خویش می‌پندارند و به امید فراوانی بهتر، تدبیر می‌نمایند. به همین دلیل است که در یک چنین خانواده‌ای ایثار و اخلاق خوش و حفظ حریم یکدیگر در سرلوحه رفتار آنان قرار می‌گیرد و هرگز از یکدیگر شکایت نمی‌کنند و همدیگر را به پایمال شدن حقوق یکدیگر متهم نمی‌سازند.

در یک چنین زندگی‌ای، حفظ و رعایت اقتصاد و میانه روی از اصول زندگی است و افراد خانواده از نعمت‌های الهی بی حساب و کتاب بهره نمی‌گیرند و در گرداب اسراف و تبذیر، به دنبال برتری جویی یا معرفی خود بر نمی‌آیند و در عوض پرکار و پرتلاش در سهم گذاری در اقتصاد خانواده کوشا هستند.

رعایت این موارد زندگی آنان را در عین ساده زیستی، زندگی پرنشاط و پویا قرار می‌دهد که هر کسی به وظایف خود برای چرخاندن این زندگی به خوبی آشناست.

بدیهی است ثمرات شیرین این زندگی موفق، فرزندانی صالح خواهد بود.