قدس آنلاین-گروه استان ها: ازآنجاکه اهمیت این شهر باستانی و تاریخ پنهان در دل آن بر هیچ مورخ و باستان‌شناسی پوشیده نیست اما متأسفانه این شهر تاریخی در زیر غبار فراموشی قرار داشته و به شهری متروکه تبدیل‌شده است.
متروکه ماندن چهره این شهر تاریخی در حالی است که آثار و معماری بلاد شاپور با داشتن سبک و معماری خاص چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.
وجود ارگ قدیمی، مساجد، حمام‌ها، کاروانسرا، زیارتگاه‌ها و برج و باروی گرداگرد شهر مجموعه بناهای باقی‌مانده از این بافت تاریخی است که بلاتکلیف مانده است.
یکی از مشکلات مرمت و بازسازی بافت تاریخی دهدشت وجود منازل شخصی در کنار این بافت است که از مساحت ۳۷ هکتاری بافت تاریخی دهدشت حدود یک‌سوم آن در تملک اداره گردشگری و مابقی حریم خصوصی است.
وجود منازل شخصی چهره این بافت تاریخی منحصربه‌فرد را زشت کرده است و از طرفی وجود خار و خاشاک بسیار در محوطه و کاروانسرای بافت فضای نامناسبی نیز به آن داده است.
گفتنی است در حال حاضر محصور نبودن این بافت تاریخی به مکانی مناسب برای استعمال انواع مواد مخدر معتادان نیز تبدیل‌شده است.
شتاب تخریب
بافت تاریخی دهدشت در شهرستان کهگیلویه که عمده آثار بجای مانده از آن مربوط به دوره صفوی است به دلایل مختلفی به دست فراموشی سپرده‌شده است.
این میراث تاریخی ارزشمند به دلیل وسعت زیاد و غیرمسکونی بودن آن همواره مکان امنی برای معتادان بوده است.
علاوه بر این، تخریب این مکان به دلیل گچی بودن مصالح، روز بروز سرعت بیشتری می‌گیرد و به دلیل وسعت زیاد امکان حفاظت از آن در برابر تخریب‌های افراد ناآگاه نیست.
البته بخشی از آن در سال‌های اخیرترمیم و بازسازی‌شده است که بی‌شک از زیباترین نقطه‌های شهر دهدشت به شمار می‌رود.
اثر تاریخی بسیار ارزشمند بلاد شاپور دهدشت که به گفته کارشناسان قابلیت ثبت جهانی دارد، نیازمند تأمین اعتبار برای تملک و مرمت است.
تلاش برای بازسازی
معاون میراث فرهنگی، اداره کل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد بابیان اینکه اثر تاریخی بلاد شاپور دهدشت قابلیت ثبت جهانی دارد اظهار می‌کند: مبلغ ۳۰۰ میلیارد ریال برای تملک و ۱۰۰ میلیارد ریال نیز برای انجام کارهای ثبت جهانی نیاز دارد.
وجود بیش از ۲ هزارخانه، سه مسجد، هفت امام زاده، کاروانسرا و بازار بزرگ در بلاد شاپورنشان از قدمت بالای این شهر است که به دلیل کم توجهی درحال تخریب استمسعود شفیعی می‌افزاید: این بنای تاریخی امسال برای حفاظت و ساماندهی به‌عنوان پایگاه تاریخی معرفی و برای آن مسئول ویژه تعیین‌شده است.
وی با اشاره به این موضوع که بنای تاریخی بافت تاریخی دهدشت امسال با سه میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال در حال مرمت است ادامه می‌دهد: تلاش می‌شود که این بنای تاریخی با جذب اعتبار ثبت جهانی شود.
شفیعی با اشاره به اهمیت ثبت جهانی یک اثر برای جذب جهانگردان و ایران‌گردان و معرفی فرهنگ ایران کهن اذعان می‌کند: بافت قدیم شهر دهدشت یکی از بزرگ‌ترین یادمان‌های تاریخی متعلق به دوره صفویه است که به لحاظ اهمیت این بافت و بناهای ارزشمند آن نیازمند توجه بیشتر است.
وی اظهار می‌کند: بافت قدیمی بلاد شاپور درگذشته دور با ۴۵ هکتار وسعت یکی از بزرگ‌ترین بافت‌های تاریخی کشور به شمار می‌آمد اما این بافت به دلایل گوناگون تخریب شد و هم‌اینک تنها ۳۵ هکتار از این شهر قدیمی باقی‌مانده است.
شفیعی بیان می‌کند: بافت تاریخی ده دشت به شماره ۳/۱۶۸۹ در سال ۱۳۶۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت تاریخی رسیده است.
شفیعی یادآور می‌شود: ثبت آثار در فهرست آثار ملی کشور افزون بر فراهم کردن زمینه حمایت قانونی در محاکم قانونی و قضایی امکان جذب اعتبارات لازم برای انجام عملیات مطالعاتی، مرمتی و حفظ و نگهداری را فراهم می‌کند که امیدواریم این بنا نیز از این مزیت برخوردار شود.
قلمرو سلجوقیان
در سندی که از عصر شاه‌عباس صفوی در سال ۱۰۸۶ هجری قمری به‌جامانده نام این شهر قریه‌الدشت بوده که در زمان حکومت سلجوقیان به اوج رونق خود رسیده است.
به دلیل اینکه هفت امامزاده در هفت گوشه این شهر واقع‌شده به شهر هفت‌گنبد نیز معروف شده است.
معماری شهر هفت‌گنبد از دوران پررونق صفوی الهام گرفته شد که به دلیل هوای گرمسیری و مطبوع در این منطقه، این بافت هرساله میزبان گردشگران زیادی از کشورهای خارجی و سایر استان‌های کشور است.
بر اساس شواهد تاریخی موقعیت جغرافیایی این شهر به‌عنوان یکی از مراکز سکونت صفویان و تجارت با بنادر جنوبی، نقش مهمی در اقتصاد و تجارت پادشاهان صفویه داشته است.
بلاد شاپور از سوی شاپور اول ساسانی فرزند اردشیر اول بنا شد و به استناد فارس نامه ناصری این شهر باستانی زمانی یک شهر بزرگ بوده است.
وجود بیش از ۲ هزار خانه، سه مسجد، سه حمام، هفت امامزاده، کاروانسرا و بازار بزرگ در این بافت قدیمی نشان از قدمت بالای این شهر است که به دلیل کم‌توجهی در حال نابودی و تخریب است.
در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت کاروانسرایی به‌جامانده از عصر طلایی صفویه وجود دارد، این بنا دارای ۳۷ حجره و ۳۰ ایوان در جلوی حجرهها بوده که دورتادور حیاط بناشده‌اند.
چهار ایوان بزرگ در چهارگوشه آن به شکل متقارن وجود دارد که هر ایوان به سه یا چهار حجره راه دارد و این کاروانسرا محل بیتوته بازرگانان آن روزگار بوده است.
نظر شما