قدس آنلاین- یوکیو آمانو در موضوع برجام هر چند وقت یکبار یکی به نعل می زند و یکی به میخ، تا هم خدا را راضی نگه دارد و هم رضایت کدخدا را به دست آورد. مدیرکل آژانــس در جدیدترین اظهارنظر خود باردیگر گفت که این نهاد بین المللی درصورت نیاز، درخواست بازرسی از اماکن نظامی ایران را مطرح خواهد کرد. وی در گفت وگو با روزنامه لس آنجلس تایمز افزود که بین اماکن نظامی و غیرنظامی تفاوتی قائل نمی شویم. وی البته راهبرد دوپهلو سخن گفتن خود را این بار هم حفظ کرد و زیرکانه در پاسخ به اینکه مقام های ایــران گفته اند اجازه دسترســی به اماکن نظامی را نمی دهند، گفــت: صحبت های زیادی می شــنویم، نه فقط از ایران، بلکه از ســایر کشورها، اما وظیفه ما تحلیل حقایق اســت و حقایق یعنی مواد و تأسیســات مرتبــط با مواد هســته ای. کارکرد و هدف آژانس، تحلیل گفته ها نیست.

درواقع آمانو اذعان کرد که آژانس صرفــاً در مورد مواد و تأسیســات مرتبط با مواد و فعالیت هــای هســته ای نظارت و بازرســی دارد که یک واقعیت فنی اســت، اما ظاهراً مدیرکل زیرک برای راضی نگه داشــتن مقامات آمریکایی کــه در ماه های اخیر به شدت او را زیر فشار گذاشته اند، سیاست را هم چاشنی جواب خود کرده و گفته اســت مــا بین اماکن نظامی و غیرنظامی تفاوتی قائل نمی شویم. بــا اینحال آمانــو به خوبــی می داند که خاصه در توافق هستهای با ایران سازوکار درخواســت بازدید از اماکن نظامی کاملا مشخص و محدود است و باید ادله محکم و مستدل برای آن ارائه شود. فشارها بر آمانو تأثیرگذارند بــا این حال آمانو نشــان داده کــه توان تحمل او دربرابر فشارهای سیاسی و شاید تهدیدهای پشت پرده آمریکایی ها محدود است و او پتانسیل آن را دارد که در شرایط سخت سیاسی عمل کند.

هفته پیش بود که او در چنین فضایی باب مناقشه ای جدید و خطرناک را درمورد برجام باز کرد و با زیرســؤال بردن مکانیزم یکی از بندهای فنی برجام موسوم به بند T ضمیمه این توافق، تالش کرد تا شفافیت نظام بازرسی و نظارت بر بخشی از فعالیت های فنی ایران را زیرسؤال ببرد و آن را مبهم نشان دهد. او مدعی شد ایران میتواند از این بند برای ساخت تسلیحات اتمی استفاده کند. در ایــن بند، »فعالیت هایــی که می تواند در طراحی و توســعه یک وسیله انفجاری هســته ای نقش داشته باشــند «ممنوع شــده اند، البته این ابزارهــا و آزمایش ها دارای کاربردهــای دوگانــه در زمینــه صنعتــی و علمی نیز هســتند. بنابراین به کارگیری آنها طبق همین بند از برجام با مجوز کمیسیون مشترک و نظارت این کمیســیون برای کاربردهای غیرنظامی مجاز است. با این حال بــا خط دهــی آمریکایی ها و بازکردن این فضا ازسوی مدیرکل پس از دیدار چند هفته پیــش او با نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل و مأمور ویژه ترامپ برای فضاسازی علیه برجام، حالا مناقشه جدیدی در کمیســیون مشــترک برجام برســر گنجاندن این بند ذیل اختیــارات آژانس و بازرســی های بیشــتر و گسترده تر از تأسیسات ایران و احتمالا فراهم کردن امکان درخواســت بازرســی از اماکن نظامی ایــران درحال بازشدن است.

بازی در زمین ترامپ با اظهارات دیروز آمانو به نظر می رسد یک بخش دیگر از پازل طراحی شــده ازسوی دولــت آمریکا بــرای محاصــره برجام با چالش ها و اختلاف برسر تفسیر بندهای مختلف این توافق نمایان شــده اســت و احتمالا در هفته ها و ماه های آتی، البته اگر آمریکا تا آن موقع در این توافق باقی مانده باشد، شاهد مناقشه ای سیاسی و حقوقی درباره بند T برجام باشیم. همین حالا هم تد کروز، سناتور تندروی جمهوری خــواه و از مخالفان سرســخت برجام روی این بهانه ای که آمانو به دست آمریکایی ها داده دســت گذاشته و گفته» اعتــراف آژانس به اینکــه آنها طبق برجام قادر به رسیدگی به یک بند اساسی) بند T )نیستند، بسیار هشداردهنده است.

یک عضو کمیته هسته ای مجلس شورای اسلامی در این باره با اشاره به اینکه نوعی توطئه چندجانبه در این ماجرا مشــهود است که در این قالب مقامات آمریکایی و رسانه های این کشور مدام با مطرح کردن خواسته های فرابرجامی و فراپادمانی سعی در جاانداختن ضعف هایی در برجام و القای فعالیت های مشکوک ازسوی ایران را دارند اظهار داشت: مدیرکل آژانس نیز با وجود اینکه به لحــاظ حقوقی و فنی همواره در ۲ سال گذشــته پایبندی و عدم انحراف ایــران را از برجام اعلام کرده، اما به وضوح زیر فشــار واشــنگتن با موضعگیری ها و اظهاراتش زمینه را برای بازکردن درهای جدید به روی برجام به منظور وادار کردن ایــران به پذیرش خواســته آمریکا یعنی مذاکره مجدد و شــرایط ســختگیرانه تر بازرسی و نظارت فراهم می کند. ابراهیم رضایی با بیان اینکه اظهارات آمانو همواره دچار نوعی تناقض ساختاری است افزود: او تصریح می کند که وظیفه آژانس در حیطه مواد و تأسیسات هسته ای است، اما هربار مصر است بگوید آژانس بین اماکن نظامی و غیرنظامی تفاوتی قائل نمی شود، درحالیکه او به خوبی می داند دسترســی به اماکن نظامی یک کشــور حتی خارج از برجام که وضعیت کاملا تعریف شده ای دارد، تابع شــرایط خاصی است. بنابراین مدیرکل آژانس با این اظهارات تنها بهانه الزام را بــرای ترامــپ فراهــم می کند تا شرکای دیگر برجام را تحت فشار بگذارد. وی خاطرنشان کرد: شــبهه افکنی آمانو درباره بند T ضمیمه برجام هم در نوع خود اتفاق جالبی اســت، زیرا اساساً در برجام هیچ وظیفه ای بــرای آژانس در این زمینه دیده نشــده و این بند مستقیماً زیرنظر کمیسیون مشــترک برجام اجرا می شود و آمانو خــود نیز اذعــان دارد که آژانس امکانات چنین نظارتــی را ندارد، بنابراین مدیرکل یک بازی و رفتار سیاســی را در پیش گرفته است.