قدس آنلاین- در تمامی قولنامه‌ها و مبایعه‌نامه‌هایی که در دفاتر املاک به صورت عادی تنظیم می‌شود یا در اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شود، بندی گنجانده شده مبنی بر «اسقاط کافه خیارات ولو خیارغبن فاحش».

جمله‌ای حقوقی که دارای معنی و مفهوم و آثار مهمی در شروط قرارداد است و البته طرفین معامله به طور معمول توجهی به این بند ندارند و قرارداد را امضا می‌کنند. اما «خیارات» چیست و «اسقاط کافه خیارات» یعنی چه؟

«اسقاط» به معنی ساقط کردن است. بنابراین، اگر فردی قراردادی را با چنین قیدی امضا کند، امکان برگشت از نظر خود را ندارد.

«کافّه» به معنای کلیّه و تمام چیزی است. «خیارات» هم جمع خیار است. در اصطلاح حقوقی خیار (اختیار) به معنی داشتن حق دو طرف معامله کننده در برهم زدن معامله است. البته اِعمال این حق تابع شرایط خاص است، مثل عیب و ایراد در کالا یا کلاهبرداری یکی از طرفین.

برخی از قراردادها مانند عقد بیع (خرید و فروش) اجاره، صلح، نکاح از جمله عقودی هستند که پس از آنکه به نحو صحیح منعقد شدند، طرفین حق برهم زدن آن را ندارند؛ مگر به واسطه یک دلیل قانونی یا اختیاری که در قرارداد برای فسخ معامله به آن‌ها داده شده است. به این اختیار فسخ معامله که برخی از آن‌ها توسط قانون به طرفین معامله داده شده یا در ضمن قرارداد به نفع طرفین شرط شده، در اصطلاح حقوقی، «خیار» و به جمع آن «خیارات» می‌گویند.

حال وقتی صحبت از «اسقاط کافه خیارات» می‌شود در واقع ما با امضای این بند در متن قرارداد، تمام اختیارات فسخی را که قانون یا توافق برای ما در معاملات گذاشته‌اند از بین می‌بریم و ملتزم می‌شویم که تحت هیچ شرایطی قرارداد را فسخ نکنیم. اکنون باید دید مفهوم «اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن فاحش» چیست که در قراردادها بر آن تأکید می‌شود.

یکی از مهم‌ترین خیاراتی که در ماده ۳۹۶ قانون مدنی بیان شده است، خیارغبن است یعنی «اختیار فسخ معامله برای کسی که دچار غبن (زیان) فاحش شده است». به این معنی که اگر خریدار یا فروشنده ببیند که در اثر انجام معامله متضرر شده و این ضرر واضح و فاحش است، براساس قانون و با استناد به خیار غبن، امکان فسخ آن قرارداد را دارد و می‌تواند عقد را بر هم بزند، مانند موردی که شخص خانه خود را بسیار ارزان فروخته باشد.

پس باید توجه کرد که وقتی طرفین معامله قراردادی را امضا می‌کنند که در یکی از بندهای آن نوشته شده است «اسقاط کافه خیارات ولو خیارغبن فاحش» یعنی از همه اختیاراتی که قانونگذار برای فسخ معامله به آن‌ها داده و یا به صورت توافق از ناحیه یکی از متعاملین به دیگری داده شده، صرف نظر نموده و حتی اگر ضرر و اختلاف قیمت واضحی هم در معامله باشد، دیگر حق بر هم زدن معامله را ندارند.