قدس آنلاین- پس از عقب نشینی دونالد ترامپ از توافق تاریخی هسته‌ای با ایران، انتظار می‌رود رژیم صهیونیستی مهم ترین و شاید تنها مشوق و حامی این اقدام باشد.
اما تصویر واقعی پیچیده‌تر از تصورات نتانیاهو است. چرا که اتفاق نظر قابل توجهی در میان اعضای تیم امنیتی کابینه او درباره سودمندی برجام حتی برای اسرائیل و اینکه راه‌های جایگزین محدودی پیش رو قرار دارد دیده می‌شود. از طرفی خروج از توافق می‌تواند ضمن متأثر ساختن اعتبار ایالات متحده در شرایط آشفته خاورمیانه، اسرائیل را با تهدیدهای جدی‌تری مواجه سازد.
با این حال پس از اینکه نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل متحده اعلام کرد، زمان آن فرا رسیده است که برجام را اصلاح کنیم یا به طور کلی کنار بگذاریم، تمایل غالب در میان تیم امنیتی نتانیاهو تلاش برای اصلاح توافق به عنوان بهترین راه حل بود.
یکی از مشاوران پیشین امنیت ملی نتانیاهو می‌گوید: «به نظر من کم‌هزینه‌ترین رویکرد، کوشش برای تغییرات در توافق فعلی خواهد بود، چرا که در میان مهم ترین دلایل حفظ برجام، محدودیت‌های اعمال شده بر برنامه هسته‌ای ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این توافق علاوه بر تعیین حدود و معیار مشخص برای برنامه هسته‌ای ایران، نظارتی منظم از تاسیسات این کشور را ممکن ساخته است. بنابراین چرا باید با اقداماتی از این دست امتیازات یاد شده را از دست داد؟»
ترامپ به تازگی و با عدم تأیید برجام در گزارش اخیر خود به کنگره، این قرارداد را مغایر با منافع ایالات متحده اعلام کرد، اما این تصمیم او خروج آمریکا از توافق را در پی نخواهد داشت و کنگره با فرصت ۶۰ روزه‌ای که در اختیار دارد، در مورد اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران تصمیم گیری می‌کند. ایران تهدید کرده است چنین اقدامی به خروج این کشور از توافق هسته‌ای می‌انجامد.
اکثر اعضای تیم امنیت ملی ترامپ و هم‌پیمانان اروپایی ایالات متحده نیز تمایل چندانی به خروج از برجام و لغو توافق هسته‌ای ندارند و بر لزوم متعهد ماندن آمریکا به این قرارداد بین المللی تأکید می‌کنند.
دفتر نتانیاهو اعلام کرد که طی دیدار ترامپ با نخست وزیر اسرائیل در ماه گذشته میلادی درباره عدم تأیید برجام بحث‌هایی صورت گرفته است؛ با این حال آنها جزئیات بیشتری منتشر نکردند. اما تردیدی نیست که نتانیاهو هر اقدامی را در راستای ترغیب به کنار گذاشتن قرارداد انجام می‌دهد.
با این همه، تعدادی از کارشناسان برجسته امنیتی اسرائیل به طور علنی و خصوصی از توافق هسته‌ای دفاع می‌کنند و معتقدند که برجام باید پا برجا بماند و نقایص احتمالی‌اش نیز به طور جداگانه بررسی شود.
این کارشناسان معتقدندکه ایالات متحده بهتر است در مشورت با اسرائیل و با همکاری هم‌پیمانان خود به نگرانی‌ها درباره ایران بپردازد؛ چرا که خروج از برجام به اعتبار آمریکا لطمه‌ای جدی وارد می‌سازد و به اختلافات نه تنها با ایران، بلکه با شرکای اروپایی این کشور که تصمیم به پایبندی به توافق دارند، دامن می‌زند!
مشاور پیشین امنیت ملی نتانیاهو می‌گوید: «بازگشت از توافق، بدون پرداخت هزینه امکان پذیر نیست؛ بنابراین این مسیری پر مخاطره و غیرعقلانی خواهد بود. از این رو باید متمرکز بر انجام اصلاحات بر مبنای توافق فعلی، اجرای آن و رفع مشکلات و مسائل، بدون تحمیل هر گونه زیان خود خواسته باشیم».
او همچنین خاطرنشان کرد: «برخلاف بحث‌هایی که حول و حوش گام‌های بعدی در جریان است؛ در گفت و گو با مقامات امنیتی سابق و فعلی دریافتم که دیدگاه غالب در میان کارشناسان حفظ برجام است».
برای مثال مقامات ارشد نظامی معتقدند که ایران کاملاً به توافقنامه پایبند بوده و آسودگی خاطر حاصل شده در بحث هسته‌ای، این فرصت را برای آنها فراهم آورده تا بر دیگر نگرانی‌های خود درباره رفتار ایران به ویژه در سوریه و حمایت‌هایش از حزب الله لبنان تمرکز کنند.
رئیس پیشین سازمان اطلاعاتی اسرائیل موسوم به موساد می‌گوید: «اگر چه برجام حاوی نقائص و مشکلات متعددی است، با این حال نقاط قوت آن به طور قابل توجهی بر ضعف‌هایش می‌چربد».
یکی دیگر از مشاوران امنیت ملی پیشین نتانیاهو نیز می‌گوید: «من حتی نمی‌توانم کنار گذاشتن برجام را با توجه به موضع شرکای آمریکا تصور کنم. تنها کاری که بهتر است انجام شود، بهبود توافقنامه و افزودن اصلاحاتی به آن است».
همچنین کارشناس مسائل ایران در شورای امنیت ملی اسرائیل اظهار داشت: «ارسال برجام به کنگره تصمیمی شتابزده است، که می‌تواند نتایج معکوس در بر داشته باشد».
وی افزود: «تنها راه افزایش فشار بر ایران برای تغییر رفتار این کشور، رسیدن به اجماعی بین المللی و اقدامی متحد است. با همراهی جامعه جهانی باید فشارها را از راه‌هایی نظیر دیپلماسی، قطعنامه سازمان ملل متحد و حتی تهدید نظامی افزایش داد».
مقاله نویس هاآرتص نیز عنوان کرد: «نتانیاهو با ترغیب واشنگتن به خروج از توافقنامه در حال بازی با آتش است».
وی افزود: «از این پس امضای واشنگتن در پای هر قراردادی بی‌ارزش خواهد بود و تقاضای ایالات متحده برای توافقنامه‌های جدید با ایران، کره شمالی و یا صلح در خاورمیانه با دیده استهزاء نگریسته می‌شود».
سفیر آمریکا در اسرائیل در دوران اوباما معتقد است: «کمبود راه‌های جایگزین و عدم اطمینانی که در نتیجه لغو قرارداد پدید خواهد آمد، نگرانی عمده مقامات امنیتی اسرائیل محسوب می‌شود. آنها نمی‌دانند در صورت خروج از توافق چه اتفاقی می‌افتد! با این حال آنچه مسلم است بدون برجام افزایش قابلیت‌های هسته‌ای ایران به مراتب زودتر اتفاق می‌افتد».
* ویژه نامه روایت امروز روزنامه قدس
نظر شما