قدس آنلاین- استانها- حسین احمدی: این درحالیست که کشورمان امن ترین و اقتصادی ترین مسیر برای حمل نفت خام کشورهای حاشیه دریای خزر به حساب می آید و پایانه نفتی مازندران با مدرن ترین امکانات و تجهیزات، می تواند نقش بسزایی در سوآپ نفت داشته باشد.

تحریم ها و اتفاقات رخ داده که قصد پرداختن به آن را نداریم، موجب شد به یکباره در سال ۹۰ تصمیم بر قطع سوآپ نفت گرفته و سرانجام پایانه نفتی نکا دچار چالش عمده گردید. پایانه ای که با میلیون ها دلار سرمایه گذاری احداث شده بود.

این روزها زمزمه هایی مبنی بر از سرگیری سوآپ نفت در رسانه ها مطرح که با آغاز فعالیت مجدد پایانه نفتی نکا، در هزینه های ارسال نفت خام به پالایشگاه های مرکزی کشور صرفه جویی خواهد شد. و بجای اینکه نفت جنوب با خط لوله ۶۰۰ کیلومتری به پالایشگاه ها داخل هدایت شود با خط لوله ۲۰۰ کیلومتری، از شمال انتقال می یابد.

سوآپ مجدد نفت، همچنین موجب تقویت روابط کشورمان با کشورهای آسیای مرکزی شده و کریدور شمال – جنوب نیز رونق می گیرد و در کنار آن، میلیون ها دلار تاسیسات و نیروی انسانی متخصص بیکار نخواهند ماند و از این دو سرمایه بزرگ در راستای شکوفایی اقتصاد کشور بهره برداری خواهد شد.

تامین فراورده های نفتی استان های شمالی

کارشناس فنی و عملیات شرکت فرآورده های نفتی منطقه ساری به خبرنگار ما می گوید: انبار نفت شهید تندگویان در کنار پایانه نفتی نکا دایر بوده و با ۳ اسکله تخلیه فراورده های نفتی، نفت کوره و گازمایع، آماده عملیات سوآپ است و این امکان وجود دارد تا عملیات تخلیه روزانه دو کشتی به ظرفیت ۱۱ میلیون لیتر صورت گیرد.

عبدالله احمدی کمرپشتی با اشاره به اینکه با آغاز مجدد سوآپ نفت، می توانیم فراورده های موردنیاز استان های شمالی کشور از رشت تا بجنورد را تامین کنیم، اظهار می کند: انبار نفت شهید تندگویان نکا دارای ۲ مخزن ۱۱ میلیون لیتری دو سقفه برای فراورده های سبک، بنزین و سوخت هواپیما بوده و ۴ مخزن ۱۵۰۰ تنی گاز مایع و به همراه ۲ اسکله در این انبار دایر است.

وی با اعلام اینکه این فراورده ها توسط خط لوله ۱۶ اینچ نکا – ساری به انبار نفت ساری انتقال می یابد، از آمادگی این انبار برای هرگونه عملیات نفتی خبر داد.

کارشناس فنی و عملیات شرکت فرآورده های نفتی منطقه ساری با بیان اینکه در حال حاضر سوخت مایع موردنیاز از آبادان، اراک، اصفهان و تهران تامین می شود، می گوید: با آغاز سوآپ، آمادگی داریم با ۶ هزارتن مخزن ذخیره، گاز مایع یک سوم کشورمان از آذربایجان تا خراسان را تامین کنیم.

همچنین قابلیت بارگیری روزانه ۱۵۰۰ تن نفت کوره وجود داشته و تامین این نوع محصول برای استان های شمالی کشور تضمین خواهد شد.

واردات روزانه ۲۰۰ تانکر نفت کوره

کارشناس فنی و عملیات شرکت فرآورده های نفتی منطقه ساری با اشاره به اینکه در حال حاضر برای تامین نفت کوره نیروگاه نکا روزانه ۱۲۰ الی ۲۰۰ تانکر از تهران، اراک، اصفان و جنوب کشور به مقصد مازندران بارگیری می شود، اظهار می کند: با سوآپ نفت، دیگر نیازی به ارسال نفت کوره از استان های دیگر نیست و به راحتی سوخت نیروگاه نکا تامین می شود.

همچنین سوخت موردنیاز مصرف کنندگان عمده از جمله صنایع بزرگ، سیمان نکا و کیاسر نیز فراهم خواهد شد.

احمدی تاکید می کند: با این اقدام - ضمن صرفه جویی - از تردد غیرضرور تانکرها در جاده ها جلوگیری و علاوه بر کاهش ترافیک، نیاز به تدارکات فراوان نیست.

وی با بیان اینکه در ایام تابستان با کمبود بنزین مواجه شده بودیم و در چندین مرحله این سوخت ساعتی شده بود، اضافه می کند: سوآپ؛ در مواقع کمبود بنزین می تواند کمک شایانی کند و نیاز به ارسال بنزین از تهران نخواهد بود.

نیروها فسیل می شوند

کارشناس فنی و عملیات شرکت فرآورده های نفتی منطقه ساری با اشاره به اینکه تاسیسات انبار نفت نکا، به روز، پیشرفته و آماده بکار هستند، خاطرنشان می کند: قول می دهیم با همین امکانات و پرسنل، تخلیه و بارگیری بنزین و گازمایع را انجام دهیم.

احمدی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر که انبار نفت نکا فعالیتی ندارد، نیروهای بکار گرفته شده به چه عاقبتی دچار شدند، می گوید: هیچگونه تعدیل نیرویی صورت نگرفته و ضمن تعمیر و نگهداشت تاسیسات، برخی نیروها را در انبار ساری بکار گرفتیم.

وی تاکید می کند: با ادامه روند موجود، تاسیسات دچار فرسودگی و خوردگی شده و نیروها فسیل خواهند شد.

آماده سوآپ هستیم

مدیر پایانه نفتی شمال نیز در گفتگو با خبرنگار قدس با اشاره به اینکه پایانه نفتی نکا با داشتن سه اسکله فعال یکی از برترین پایانه های حوزه دریای خزر است، می گوید: ماموریت این پایانه انجام عملیات سوآپ نفت خام بوده و با داشتن ۶ مخزن ذخیره و ۳ مخزن انتظار ۱۵۰ هزار بشکه ای، آماده هرگونه عملیات است.

حمیدرضا شاهدوست با بیان اینکه عملیات سوآپ نفت از سال ۸۲ آغاز شد، اظهار می کند: آخرین کشتی در خردادماه سال ۹۰ پهلو گرفت و پس از آن شاهد کشتی نفتی دیگری نبودیم.

به گفته وی، در این عملیات، نفت خام از کشورهای حوزه خزر شامل ترکمنستان، قزاقزستان و آذربایجان وارد ترمینال نکا می شد و از طریق خط لوله به پالایشگاه های شمالی انتقال و در ادامه به همان کمیّت و کیفیت، نفت خام در جنوب کشورمان تحویل مشتریان کشورهای حاشیه خزر می گردید.

مدیر پایانه نفتی شمال میزان سوآپ نفت را روزانه ۱۲۰ هزار بشکه قبل از توقف اعلام و اضافه می کند: توقف سوآپ یک دستور دولتی بوده و طی سالهای گذشته تنها چند کشتی فراورده و LPG پهلو گرفتند.

سوآپ و سکوت...

در مردادماه امسال خبرگزاری ها اعلام کردند: « بندر نکا در شمال ایران دو محموله نفت از ترکمنستان را پذیرفته و این احتمال مطرح شده که تهران پس از شش سال در حال از سر گیری سوآپ نفت با همسایگان خود در حاشیه دریای خزر است». که بدنبال انتشار این خبر در رسانه های ملی و استانی، صحت این ماجرا را از مدیر پایانه نفتی نکا پرسیدیم که شاهدوست از هرگونه اظهار نظری در این رابطه خودداری کرد.

مدیر پایانه نفتی شمال در پاسخ به سوال دیگرمان در رابطه با تعدیل های صورت گرفته نیرو در زمان تعطیلی این پایانه نفتی، اخراج را انکار می کند و می گوید: طی این مدت تعدیل نیرویی صورت نگرفته و تنها در چند مرحله و برحسب نیاز، تعدادی از پرسنل در پایانه عسلویه مشغول بکار شدند.

شاهدوست یادآور می شود: از این فرصت استفاده و در زمان نیامدن کشتی ها، تعمیر و نگهداری مخازن و اسکله ها انجام شد.

وی خاطرنشان می کند: برای اولین بار تعمیرات اساسی مخازن به بخش خصوصی واگذار نگردید با نیروهای پایانه، کار را در مدت شش ماه به پایان رساندیم.

مدیر پایانه نفتی شمال اظهار امیدواری می کند در آینده نزدیک سوآپ نفت به آنچه در گذشته بوده است برگردد و ادامه می دهد: تمام سیستم ها شامل خطوط لوله، مخازن، اسکله ها و سیستم های اندازه گیری و در نهایت کل ترمینال نفتی شمال آماده دریافت نفت خام است.

شاهدوست با بیان اینکه پایانه نفتی نکا، تنها پایانه مجهز به سیستم پاکسازی نفتی است، یادآور می شود: پایانه شمال با دارا بودن دستگاه های اندازه گیری پیشرفته، مخازن مجهز به سیستم اطفای حریق خودکار و سیستم جداکننده آب از نفت از پایانه های پیشرفته حوزه دریای خزر است.

اشتباه بزرگ

همچنین نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار ما، توقف سوآپ نفت را اشتباهی بزرگ در حوزه نفت می داند و می گوید: قطع چندساله سوآپ موجب شد تا برخی از بازارهای گذشته را از دست دهیم و کشورهای دیگر جایگزین ما شوند.

سید علی ادیانی اظهار می کند: با حمایت های صورت گرفته از سوی کمیسیون انرژی مجلس و تلاش های وزارت نفت، سوآپ مجدداً از سر گرفته شد و تاکنون چند کشتی در پایانه نفتی نکا پهلو گرفتند.

نماینده مردم قائم شهر، جویبار و سوادکوه در مجلس شورای اسلامی خواستار تقویت سوآپ نفت می شود و تاکید می کند: با ادامه این روند، درآمد قابل توجهی نصیب کشور می شود.

پایانه نکا، چشم انتظار کشتی ها

امیدوار بودیم که پایان تحریم ها، سرآغاز سوآپ دوباره نفت در پایانه نکا باشد و شاهد رونق و پویایی مجدد این ترمینال پیشرفته نفتی باشیم اما متاسفانه در عمل اتفاق خاصی نیفتاد.

ارسال چند محموله نفتی به این پایانه - هرچند بصورت واضح تایید نشده است – اما بارقه های امید را در دل کارگران زنده کرده و آنان چشم انتظار بوق کشتی ها خواهند ماند.

تا بار دیگر روزهای کار و تلاش رقم بخورد و چرخ های اقتصاد بچرخد و فاصله مان را با بازارهای جهانی کم کنیم.

پس مدیران ارشد باید جدی تر دیپلماسی نفتی را دنبال و با درایت، زمینه ساز سوآپ مجدد شوند تا این حجم عظیم از سرمایه گذاری مغفول، نجات یابد.