قدس آنلاین-گروه استان ها: عمارتی که با مصالحی از جمله چوب و ساروج به عنوان نخستین ساختمان های مرتفع در دوران صفوی توسط بیگانگان در بندرعباس بنا شد و گواه عرصه های مختلف تاریخی بوده است.

این بنا که روزی محل تجارت و روزهایی نیز محل کسب دانش دین و سکونت علما بوده است در حال حاضر روزهای زار خود را می گذراند به گونه ای که بر روی دیوار آن نوشته شده است:«خطر ریزش ساختمان، لطفا پارک نکنید»

متاسفانه در حال حاضر سقف برخی اتاق های طبقه دوم این بنا فروریخته و برخی دیگر در حال ریزش است، چوب های سقف فرسوده و گچ ها بر اثر رطوبت و شرجی از برخی قسمت های دیوار جدا شده است.
درراهرو ها که پا بگذاری تنها وسایل فرسوده و ضایعاتی را از جمله میز و موکت های پاره مشاهده می کنی که مدت هاست رها شده و گرد غربت و بی توجهی بر آن نشسته است.

کلاه فرنگی در گذر زمان

عمارت کلاه فرنگی سال ۱۶۹۸ میلادی برابر با ۱۰۸۴شمسی و در دوره صفوی توسط هلندی های ساکن بندرعباس به عنوان مرکز تجارتخانه کمپانی هند شرقی هلند در سه طبقه احداث شد.

هلندی ها از طبقه همکف و اتاق های متعدد آن برای نگهداری بار تجاری، طبقه دوم به عنوان محل اداره کمپانی و هم چنین محل سکونت و از طبقه سوم و فضای باز پشت بام و ایوان ساخته شده بر روی آن چون مشرف به شهر و دریا بود برای تفریح و استراحت استفاده می می کردند.

عمارت کلاه فرنگی به عنوان یکی از آثار باستانی و تاریخی دوران صفویه که توسط هلندی های احداث شده با وجود ۳۰۰ سال سابقه در حال تخریب استاین بنا پس از خروج هلندی ها به عنوان قلعه شهر و اصلی ترین ساختمان و محل استقرار حاکم و نیز انجام امور گمرک فعال بوده و حوادث بسیار مهم در سطح ملی و منطقه ای متعددی را از سر گذرانده که هر یک از آنها برگ زرینی بر تارک تاریخ خلیج فارس و هرمزگان است.

شهرداری بندرعباس در سال ۱۳۵۲ و در قبال واگذاری اراضی متعلق به خود واقع در مجاورت بیمارستان شریعتی بندرعباس به اداره گمرک، این بنا و محوطه اطراف آن را تملک کرد و تا سال های منتهی به انقلاب اسلامی ادارات و نهادهای مختلف بطور موقت در آن مستقر بودند.

این عمارت اوایل دهه ۶۰ هجری شمسی به همراه محوطه اطراف آن به حوزه علمیه بندرعباس واگذار و بعدها توسط حضرت آیت الله احمدی فقیه امام جمعه سابق بندرعباس برای حوزه علمیه وقف شد.

عمارت کلاه فرنگی تا اوایل دهه ۷۰ به عنوان حوزه علمیه استفاده می شد و پس از احداث ساختمان جدید برای حوزه علمیه که در ضلع شمالی این عمارت بنا شده است، متروکه شد.

نیازمند تفاهمنامه

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان نیز که به گفته خودش از زمان قبول مسئولیت در استان پیگیر این موضوع است اظهار می کند: امسال برای مرمت کلاه فرنگی اعتبار داریم که در مرحله اول باید به فوریت ۱۵۰میلیون تومان برای آن هزینه کنیم.

محسن ضیایی ادامه می دهد: سال گذشته این موضوع پی گیری شد و با وکیل مجموعه و نماینده واقف صحبت شد، اکنون مسئولان حوزه علمیه موافقت کرده اند گفت وگوهایی در این زمینه داشته باشیم چرا که برای مرمت عمارت کلاه فرنگی باید به تفاهم رسیده و تفاهم نامه امضا کنیم.

حوزه علمیه جوابی نداده است

مدیرکل سابق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان که در حال حاضر به عنوان مشاور مدیرکل فعالیت دارد در این رابطه توضیح می دهد: عمارت کلاه فرنگی سال ۸۴ با هدف حفظ و مرمت در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و پیگیری های جدی برای مرمت آن، از سال ۹۰ آغاز شده است.

عباس نوروزی یادآور می شود: نشست های متعددی با مسئولان حوزه علمیه برگزار شده که در نهایت هیات امنا گفتند منتظر نظر مرکز هستند و تا کنون نتیجه ای از نامه نگاری ها بدست نیامده است.

این کارشناس ارشد باستان شناسی اظهار می کند: این بنا تنها اثر بازمانده دوره صفوی محسوب می شود که هرچند سایه بان معروف به کلاه فرنگی آن تخریب شده ولی دخل و تصرف کمی در آن صورت گرفته است.

حوزه علمیه حمایت می کند

با وجود اینکه حرف و حدیث ها حاکی از موافقت و نیاز به مساعدت نماینده واقف و ورود حوزه علمیه به این ماجرا دارد اما مدیر حوزه علمیه هرمزگان نیز در مورد مرمت عمارت کلاه فرنگی پاسخ می دهد: گاهی افرادی سینه چاک می کنند ولی در عمل اقدامی نمی کنند.

وی اظهار می کند: اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان می تواند درخواست کتبی خود برای مرمت بنا را به حوزه علمیه ارسال کند که آن را به مرکز اعلام کرده و لذا باید منتظر نظر مرکز مدیریت حوزه های علمیه در قم بود.

حجت الاسلام اسماعیل مختاری یادآور می شود: هیچ نهادی به اندازه حوزه علمیه پیگیر و مشتاق مرمت ساختمان قدیم گمرک بندرعباس نیست.

وی اظهار می کند: براساس نظر کارشناسان امکان تعمیر بنا برای استفاده مجدد وجود ندارد چراکه حوزه علمیه قصد داشت بنا را تعمیر کرده و مورد استفاده قرار دهد.