قدس آنلاین- بنابر پژوهش‌های انجام شده در حال حاضر بیش از ۶میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارند و هرساله در ۲۰درصد ازدواج ها، مشکلات ناباروری مشهود است.
دکتر آتوسا کریمی، عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا با اشاره به وضعیت ناباروری در کشور اظهار می‌کند: بنابر میانگین آمار جهانی حدود۱۰ تا ۱۵ درصد زوج‌ها دچار ناباروری هستند، این درحالی است که در بررسی‌های صورت گرفته در کشور ما این میزان به حدود۲۰ درصد می‌رسد. البته در این تفاوت آمارها می‌توان عوامل اجتماعی و فرهنگی ملل را نیز مؤثر دانست. چنان که شاید در برخی جوامع میزان ناباروری بالا باشد و اما تلاش چندانی برای حل این مسئله دیده نشود، اما در جامعه ایرانی به دلیل مسائل فرهنگی و علاقه مندی به فرزند آوری میزان تلاش‌های زوجین برای درمان ناباروری به طورچشمگیری مشهود است.
این فلوشیب نازایی در پاسخ به اینکه آیا میزان ناباروری درسال‌های اخیر افزایش داشته نیز می‌گوید: از آنجا که ما آماری از وضعیت ناباروری در دهه‌های گذشته نداریم، به طور قطع نمی‌توانیم در این زمینه اظهار نظر کنیم، اما بی تردید رشد شیوه‌های تشخیصی در سال‌های اخیر سبب افزایش شناسایی موارد ناباروری شده است. چنان که در حال حاضر در زمینه درمان این عارضه کشور ما جایگاه قابل توجهی در جهان دارد، این موضوع را می‌توان در حضور متخصصان ایرانی در کنفرانس‌های تخصصی و بین المللی مشاهده کرد.
دکتر کریمی، متخصص زنان و زایمان همچنین می‌افزاید:در سال‌های اخیر و با تغییر سیاست‌ها در زمینه فرزند آوری، شاهد گسترش خدمات بیمه‌ها در حوزه درمان ناباروری هستیم. البته از آنجا که برخی داروهای هورمونی و جراحی‌ها به هزینه‌های سنگین تری نیاز دارد؛ چنانچه حمایت‌های سازمان‌های بیمه افزون‌تر شود، روند ارائه خدمات به بیماران بخصوص در متقاضیان به خدمات جایگزین بیش از پیش تسهیل می‌شود و به این ترتیب بنیان خانواده‌ها نیز تحکیم خواهد یافت.
وی با اشاره با آثار اجرای طرح تحول سلامت نیز می‌گوید: مطابق طرح مزبور و بر اساس پروتکل‌های تعریف شده، بیماران می‌توانند با وجود شرایطی همانند شرط سنی برای زوجین از برخی حمایت‌ها نظیر اجرای یک نوبت «ای- وی- اف» رایگان برخوردار شوند. گرچه این گونه حمایت‌ها از بیماران نابارور به دلیل هزینه سنگین درمان این عارضه و منابع محدود حوزه سلامت قابل تأمل است، اما از آنجا که زوجین نابارور برای درمان ناگزیر به خدمات افزون‌تری هستند، جا دارد که در نظام سلامت حمایت‌ها و بودجه‌های مشخصی برای درمان این افراد در نظر گرفته شود. چرا که مراکز درمانی معتبر در کشور توان و دانش تخصصی برای ارائه هر گونه خدمات را دارا هستند.
*ضرورت مشارکت‌های ملی
بنابر اعتقاد آگاهان درحوزه سلامت، بیش از۵۰ درصد از مراجعه‌کنندگان به مراکز درمان ناباروری، به خاطر هزینه‌های زیاد از ادامه درمان منصرف می‌شوند؛ همچنین چندی پیش دکتر محمد مهدی آخوندی، رئیس انجمن جنین شناسی و تولیدمثل اظهار داشت: در کشور ما هزینه این افراد در مراکز دولتی و خصوصی ۳/۵ میلیون، هزینه دارو ۱/۵ و هزینه تشخیص ۱/۵ میلیون تومان می‌باشد. البته در کشورهای دیگر هزینه تشخیص و درمان این افراد رقمی حدود ۱۵ هزار دلار برآورد می‌شود.
دکتر حمید چوبینه، مدیر عامل مجتمع دارویی، درمانی هلال ایران نیز خاطرنشان می‌کند:جوامعی که می‌خواهند جوان بمانند و همواره از نیروی انسانی تازه نفس و مؤثر بهره مند شوند، باید راهکارهایی را برای ازدیاد جمعیت مدنظر داشته باشند. از این رو از راه‌های ازدیاد موالید در جوامع گوناگون، رفع مشکل خانواده‌های است که توان و امکانات فرزند آوری را دارا می‌باشند، اما بنا به دلایلی قادر به حل نیاز خود نیستند که یکی از این مسائل بیماری ناباروری است.
البته آمارهای جسته و گریخته و متعددی از این خانواده‌ها ارائه می‌شود، چنان که گفته می‌شود بین ۵/۲ تا ۳ میلیون زوج در کشور ما به دلیل بیماری، قادر به فرزند آوری نیستند. همچنین بنابر آمارهای موجود ۲۰ درصد از زوج‌ها گرفتار این عارضه هستند.
وی می‌افزاید: یک دوره درمان حداقل ۱۵ روز است و ۴۰-۳۰ درصد بیماران در همان مرحله اول درمان به نتیجه می‌رسند. البته گرچه تلاش هایی برای حمایت بیشتر بیماران در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود، اما همچنان حمایت‌های بیمه‌های پایه از این بیماران ناچیز است و بیمه‌های تکمیلی این خدمات را تاحدی پوشش می‌دهند.
گرچه تلاش هایی برای حمایت بیشتر بیماران در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود، اما همچنان حمایت‌های بیمه‌های پایه از این بیماران ناچیز است و بیمه‌های تکمیلی این خدمات را تاحدی پوشش می‌دهند. دکتر چوبینه تصریح می‌کند: چنانچه امروزه ما این آمارها را با توجه به شرایط اجتماعی جامعه همانند افزایش سن ازدواج و باروری، بخصوص در دختران دقیق بدانیم؛ در روند درمان این افراد مشکل تنگنای معیشتی و مسائل اقتصادی نیز قابل تأمل است؛ چرا که موجب تأخیر در روند درمان می‌شود. از همین رو برای حل بیماری ناباروری نیاز به همکاری ومشارکت‌های ملی است و به تنهایی نمی‌توان از دستگاه‌های فعال درحوزه سلامت همانند سازمان‌های بیمه انتظار داشت که حمایت‌های جدی از این قضیه داشته باشند. زیرا مقوله‌ای اقتصادی بوده و باید منابع کافی برای مراکز بیمه در این خصوص لحاظ شود تا مؤسسات یاد شده در این عرصه سرمایه گذاری کنند. بنابراین منابع مورد نیاز یا باید از سوی مردم تأمین شود و یا دولت در بودجه سالانه حوزه سلامت برای این مقوله منابعی را در نظر بگیرد. به نظرم باید از هر دو مورد یاد شده بهره گرفت تا مراکز بیمه با توانمندی افزون‌تر دراین عرصه به ارائه خدمت بپردازد. به این ترتیب «بیمه ناباروری» در خدمات عمومی سلامت لحاظ شود؛ زیرا خانواده هایی که درگیر مشکل ناباروری هستند با چالش‌های اجتماعی نیز می‌توانند مواجه شوند، چنان که از موارد مؤثر در طلاق زوجین همین مشکل ناباروری است.
دکتر احمد وثوق، معاون خدمات تخصصی پژوهشگاه رویان نیز اظهار می‌کند:گرچه به دلیل گسترش مراکز درمانی و روند سیاستگذاری‌های حوزه سلامت دسترسی به خدمات درمان ناباروری به طور محسوسی بهبود یافته، اما همچنان وضعت حمایت‌های بیمه‌ای قابل تأمل است. چرا که به طورکلی درمان ناباروری گران بوده و سازمان‌های بیمه با گسترش خدمات خود متضرر می‌شوند، بنابراین باید این گونه حمایت‌ها در بودجه سرانه سلامت هر ایرانی لحاظ شود.
*مزایا و معایب گسترش مراکز درمانی
درحال حاضر حدود ۶۰ مرکز درمان ناباروری با تمرکز بر کلانشهرها در کشور فعال هستند؛ مسئله‌ای که حال به مقوله‌ای قابل توجه در درمان ناباروی بدل شده است. چنان که چندی پیش دکتربهزاد قربانی، مدیر مرکز درمان ناباروری ابن سینای جهاد دانشگاهی با انتقاد به این امر تأکید کرد: بهتر است به جای اینکه مراکز متعدد نازایی داشته باشیم، چند مرکز معتبر علمی پژوهشی داشته باشیم که در روند درمان نیز نتیجه‌بخش باشد.
دکتر چوبینه، نیز با اشاره به رشد دانش تخصصی درمان ناباروری تأکید می‌کند: گستردگی مراکز درمانی تا نقاط دور دست کشور قابل قبول است، اما باید همسو با این گستردگی و البته افزایش تعدد مراکز درمانی؛ ساختاری برای تقویت کادر تخصصی نیز ایجاد شود. همچنین نیروهای متخصص این حوزه در مراکز مزبور به کارگرفته شوند. چرا که برنامه‌ها و سیاست‌ها به گونه‌ای نبوده که متخصصان این عرصه به سوی مراکز درمان ناباروری موجود هدایت شوند.
وی می‌افزاید: گرچه بهترین ناظران بر ارائه خدمات سلامت مردم هستند، اما نباید انتظار داشت این قضاوت‌ها نتیجه اشتباه و تجربه آن‌ها باشد. بنابراین زمانی ما ساختار نظام مندی برای این مراکز تعریف کنیم، متناسب با یکسری الگوها و استانداردها خدماتی را عرضه می‌کنند. به این ترتیب هم توزیع نیروی انسانی قاعده مند است و هم توان علمی متخصصان هدر نمی‌رود. البته تیم‌های نظارتی وزارت بهداشت و متولیان امر نیز باید دراین مقوله نقش خود را محفوظ نگه دارند؛ چرا که در زمینه درمان ناباروری بحث‌های اجتماعی نیز در حوزه‌های درمانی دخیل هستند، از همین رو حساسیت‌های بیشتری را می‌طلبد.
دکتر وثوق نیز می‌گوید: از مزایای رشد مراکز درمان ناباروری درکلانشهرها این است که از مناطق مجاور نیز بیماران می‌توانند برای دریافت خدمات مراجعه کنند و البته متخصصان نیز تمایل بیشتری به ارائه خدمات در مراکز استان‌ها دارند. این در حالی است که در چنین وضعیتی دسترسی به مراکز یادشده برای سایر هموطنان در شهرها و نقاط دیگر به دشواری میسر می‌شود و این از ایرادهای تمرکز مراکز درمان ناباروری در پایتخت و کلانشهرهاست.
نظر شما