قدس آنلاین- گروه استانها- طیبه قاسمی؛ پـس از وقـوع زلزلـه کرمانشـاه و کرمـان ایـن روزها پدیده زلزلـه و خرابی های ناشـی از آن به یکـی از موضوعـات روز محافل تبدیل شـده اسـت. ایـن در حالـی اسـت که وقوع زلزله در کشـورهایی همچون کشـورهای شـرق آسـیا بـه پدیـده ای روزمره تبدیل شـده اسـت و مـردم دیگـر از آن وحشـت و هراسـی ندارنـد چرا کـه مقابله با زلزلـه را به عوامل پیـش از وقـوع آن منوط کرده انـد. اما چرا در کشـورهای جهـان سـوم عـلاج واقعه هیچ وقت قبل از وقوع نیسـت! چرا نمی توانیم تغییـر ایجاد کنیم در بناهایی کـه می دانیم روی اسـتخوان هایمـان بـالا مـی رود. سـاختمان هایی که نسـل ها انسـان ها را از ما می گیـرد، میان ایـن جمعیت روبه پیـری ایران.
هیچ کسی پاسخگوی خدمات خود در کشور نیست
رئیس انبوه سازان استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین عنوان می کند: ساختار ساخت و ساز در کشور باید تغییر کند هیچ کسی پاسخگوی خدمات خود در کشور ما نیست و این محل بحث و مناقشه است، در صنعت ساختمان تضمین کیفیت نداریم، هیچ تولیدکننده‌ای گارانتی های لازم برای کار خود را نمی‌دهد. مهندسین ناظر، پاسخگوی نظارت‌های خود نیستند به طور اساسی نظارت های مادی ساختمان ها شرایط بسیار بغرنج دارند.
ساخت وساز با فروش امضای مهندس نماها
فرشید پور حاجت می گوید: این ها واقعیت‌های تلخی است، ما با پدیده شوم امضا فروشی در صنعت ساختمان روبه رو هستیم، مردم خدماتی تحت عنوان مهندسی دریافت می‌کنند پول آن را تا ریال آخر می دهند اما مهندس نماها امضاهای خود را می فروشند و به خاطر یک سری مسائل خاص هیچ خدمات مطلوبی ارائه نمی دهند.  
او ادامه می دهد:  باید برای یکبار و برای همیشه وزارت راه و شهرسازی و متولیان حوزه مسکن کشور تکلیف خود را که حتی در قانون نیز به صراحت آمده است انجام دهند، ساخت و سازها باید توسط فعالان این صنف صورت گیرد چهارچوب و نظام نامه های کاری ساختمان ها باید تدوین و اجرایی شود. هر کسی هر خدمتی در قالب ساختمان ها انجام می دهد باید پاسخگو باشد.‌
رئیس انبوه سازان خوزستان درباره میزان خسارت ساختمان های اهواز در زمان زلزله اعلام کرد: هیچ کارشناسی نمی‌تواند بگوید چند درصد از ساختمان ها در زمان زلزله آسیب پذیرند از سال ۸۴ با وضع مقررات ملی قالب ساخت و سازهایی که انجام شد مهندسی ساز هستند و سال ۱۳۷۴ با وضع نظام مهندسی کلیه ساختمان‌ها از حالت سنتی تبدیل به ساختمان های استانداردهای ساختمان سازی برابر قانون شدند.
فرشیدپورحاجت بیان می کند:  استان خوزستان هم از این قضیه تبعیت کرده و از این سال مقررات ملی ساختمان تصویب و لازم الاجرا شده است، استانداردها و آیین نامه های ساخت و ساز در کشور باید رعایت شود اگر قبل از این ساختمان های بوده که مهندسی ساز نبودند این جای خود دارد و تخلف محسوب می شود.
هویت و معماری قوی ایرانی از دست رفته است
او تاکید می کند: نکته مهم و اساسی این است که ما نتوانستیم به آن هویت و معماری قوی ایرانی دست پیدا کنیم، مشکل ما همین است، چطور یک معمار ساختمانی می‌سازد و چندین قرن این بنا باقی می‌ماند اما ساختمان های ما علیرغم وجود امکانات مختلف مردم را راضی نمی‌کند.
پورحاجت ادامه می دهد: در این سالها ساختمانهای که ساخته شده است غالباً با کیفیت اند به لحاظ استراکشن حداقل‌ها در آن رعایت شده است، حالا اگر قدیم اتفاقی افتاده که رعایت نکرده‌اند بحث دیگری است.
گرانی مترادف ساخت و ساز بی مجوز
او می افزاید: استان خوزستان یک استان مهاجر پذیر است چرا که بافت فرسوده و بافت حاشیه گسترده‌ای دارد، مسئله دیگر آن است که از این که مردم بابت اینکه دستگاه‌های مختلف خدمات را به آنها گران می دهند مجبورند بدون نظارت و مجوز قانونی، ساخت و ساز می کنند این هم یک موضوع دیگر است.
پورحاجت یبان می کند: ساختمان هایی که از مجرای قانونی ساخته شده است غالباً کیفیت خود را دارند آنهایی که از مجرای قانونی ساخته نشده جداست، ساختمان هایی که در بافت حاشیه ای هستند از راه قانونی ساخته نشده، تصرف شده و خودآن را ساخته اند.
زلزله یک فاجعه ملی است
او با تاکید بر اینکه بروز زلزله یک فاجعه ملی است اظهار می کند: کسی نمی تواند حادثه را پیش بینی کند اما باید برای آن برنامه ریزی کرد که اگر قرار بود اتفاقی بیافتد به نحو احسنت بتوانیم با مدیریت خوب از آن خارج شویم.

او اضافه می کند: اگر  برنامه‌ریزی روی ساختمانها شود و در کنار آن بتوانیم برنامه ریزی روی توسعه شهری را طبق استانداردهای کشور انجام دهیم، زلزله خود به تنهایی اگر ساختمان مستحکم باشد نباید باعث ترس شود؛  هرچند حتی در صورت استحکام ساختمان ها نیز برای مردم ترس دارد.
پورحاجت با اشاره به روایاتی که درباره زلزله هست تشریح می کند: در روایات و اصول دینی ما هست که در زمان زلزله باید نماز وحشت خوانده شود و این به دلیل وحشت و رعب این پدیده در میان مردم است.‌
او برای امنیت بیشتر در مواقع خطر تاکید می کند: مردم باید دقت کنند ساختمان هایی که می سازند یا خریداری می کنند ایمن باشد و استانداردها در آن رعایت شده باشند، بدانند از چه کسی ساختمان می خرند.
رییس انبوه سازان خاطر نشان می کند: در بحث بیمه کیفیت یا همان تضمین گارانتی که باید برای ساختمان ها داشته باشیم هیچ نهاد متولی نداریم. بیمه‌ها یکسری پوشش بیمه‌ای انجام می دهند اما تضمین کیفیت ندارند گارانتی را باید تولید کننده بابت کالاهایی که ارائه می دهد بدهد ماهیچ چارچوب و ساختاری برای بیمه کشور نداریم.
او با بیان اینکه ساختمان به عنوان سرمایه ملی مورد کم توجهی قرار گرفته می گوید: اعتقاد دارم هر کس هر کالایی تولید می‌کند که مسکن هم جزو کالاهای تولیدی است باید تضامین لازم را برای آن به مردم ارائه دهد.

ورود افراد متفرقه سبب بی کیفیتی بناهاست

نایب رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان به خبرنگار قدس آنلاین در ارتباط با ساخت و سازهای بی کیفیت در استان خوزستان می گوید: قانونی است که هر ساختمانی یک مجری ذیصلاح داشته باشد، این مطلب را سازمان نظام مهندسی استان از طریق استانداری پیگیری می کند.
مهندس احسان جوادی با اشاره به اینکه ورود افراد متفرقه در صنعت ساختمان سازی باعث بی کیفیتی ساخت ساختمان ها شده است تصریح می کند: اگر قرار است ساختمانی مشکل نداشته باشد باید سازنده آن مهندس ها باشند، مهندس ها کارشان ساخت و ساز است، بعضی از مهندسین کار حرفه ای ساختمان سازی دارند آنها به مراتب بهتر از کسانی هستند که تخصصی در این مورد ندارند نیست و بدون اطلاعات و تجربه به این زمینه وارد شده اند و فقط به فکر درآمدزایی هستند.
جوادی با اشاره به اینکه مجریان ذیصلاح از مهندسین دارای صلاحیتی هستند که به عنوان مجری ساختمان معرفی می‌شوند، عنوان می کند: این مجریان از سوی نظام مهندسی معرفی می شوند، اما تاکنون خود سازنده ها زیر بار این قضیه نرفته اند. بخاطر قیمت گران مصالح برخی سازندهای دنبال مصالح با کیفیت نیستند با این حال اگر مجریان ذیصلاح در حین ساخت و ساز حضور داشته باشند، کیفیت مصالح را کنترل می‌کنند.

او با اشاره به اینکه بافت فرسوده یکسری امتیازات به مالکین می‌دهند، برای مثال وام کم‌بهره که اینها ساخت و ساز کنند این در حیطه اختیارات نظام مهندسی نیست و ما نمی‌توانیم به کسی بگوییم بیا و ساختمان تان را بساز ما زمانی وارد می‌شویم که شخص تصمیم گرفته باشد که ساختمان را بسازد یعنی در بافت فرسوده شهر تصمیم گرفته، ساختمان بسازد، فرم تهیه نقشه شهرداری تهیه میکند و بحث مالی و وام را حل می کند از اینجا به بعد نظارت برکار داریم یعنی ربطی به نظام مهندسی ندارد اگر در بافت‌های فرسوده ساخت و ساز انجام نمی‌شود متولیان آن مسکن و شهرسازی است.

‌جوادی با بیان اینکه ستاد بازآفرینی وجود دارد می‌گوید: سازمان مسکن  و شهرسازی این ستاد را راه اندازی کرده است. اکنون از جاهای عمومی مانند بازار کاوه و طلافروشان در اهواز شروع به احیا وبازسازی بافت فرسوده کرده اند، اما باز بافت فرسوده متولیش مسکن و شهرسازی و با همکاری استانداری است.
او تاکید می کند: نظام مهندسی به عنوان نماینده در کارگروه ستاد بازسازی شرکت می‌کند، اما در بافت‌های فرسوده و کارهای  مقرراتی و فنی باما است. یعنی بعد از تصمیم آنها ما وارد عمل می‌شویم.
نایب رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان با بیان اینکه تقریبا به صورت هفتگی دنبال اجرای مجریان ذیصلاح هستیم و  تمامی مقدمات و مهندسان دارای صلاحیت را مشخص کرده ایم می گوید: اگر مجریان ذیصلاح مان اجرایی شود تمام این مشکلات حل می‌شود. اجرای مجریان ذیصلاح به مراجع بالا دست برمی‌گردد و آنها باید پی گیر موضوع شوند ما درخواست خود را داده‌ایم اما این قدرت اجرایی را نداریم که خودمان مستقیم بگوییم باید اجرایی شود.
او اظهار می کند: ۵سال است که به صورت هفتگی دنبال اجرایی شدن مجری ذیصلاح هستیم حتی مهندسین را تقسیم کردیم یکسری مهندسین در بخش طراحی می‌توانند فعالیت کنند بخش دیگر در بحث نظارت و سری دیگر نیز به عنوان مجری ذیصلاح معرفی معرفی کرده‌ایم مهندسین که به عنوان مجری ذیصلاح معرفی می‌کنیم تمام وقت آزاد هستند. ضمن اینکه دربحث مهندس و مجری ذیصلاح در استان خوزستان کمبودنداریم.

او با اشاره به صحبت هایی که درباره نماهای ساختمانی، در شهرداری با معاونت شهرداری داشته اند تاکید می کند: بحث در مورد نماها مربوط به نماهایی می شودکه  مالک شخصا هر چه که دوست دارد اجرا می کند بنابراین اصول صحیح در این نوع نماکاری ها رعایت نمی شود و باعث می شود که از لحاظ ایمنی استحکام لازم را نداشته باشند.
نماهای الحاقی معضل جدید
جوادی با تاکید بر اینکه دلیل عدم مقاومت چنین نماهایی این است که الحاقی هستند ادامه می دهد: الحاقی یعنی نماهایی که ساختمان ابتدا ساخته می شود بعد یک نما بر روی آن طراحی می‌کنند، همین در جاهایی موجب سنگینی بارنامه ها شده، از سوی دیگر اتصالات این نماها به ساختمان هم خیلی جاها درست نیست بنابراین در زمان زلزله آسیب پذیرند.
او در پاسخ به این سوال که چند درصد از ساختمان های اهواز در زمان زلزله آسیب می بینند می گوید: به طور کلی نمی توان درصد را مشخص کرد اگر ساختمانی باشد که صرفاً مجری ذیصلاح داشته باشد و اجرا کنندگان آن صلاحیت داشته باشند آنوقت می توان گفت ۱۰۰ درصد مقاوم است.
در جهان سالهاست زلزله جان نمی گیرد
لازم به ذکر است سالهاست دیگر در ژاپن که روی نوار مرکزی زلزله جهان قرار گرفته است این بلای طبیعی نه تنها باعث مرگ کسی شده است بلکه در زمان زلزله همه در هر جایی که هستند با خیالی آسوده به کارهای روزمره خود ادامه می دهند دریغ از یک ثانیه ایست. بله سالهاست در ژاپن بناها روی غلتک ساخته می شود سازه های غلطکی که تمام لرزش های زمین را می گیرد. جای سوال است چرا ایران که هم در حال حاضر توانایی ساخت موشک های هسته ای دارد و هم میلیاردها پول برای فرار و کمک در ساخت بناهای معمولی مانده است.
پی نوشت: این گزارش با توجه به گستردگی موضوع و فراوانی مسئولان مربوطه ادامه دارد...