قدس آنلاین- آموختن علوم دینی، احکام و معارف اهل بیت(ع) آرزوی بسیاری از مشتاقان به تحصیل در حوزه علمیه است که به خاطر قوانین داخلی حوزه از این مهم جا مانده‌اند؛ مثل بازنشستگان، کارمندان و هر کسی که می‌تواند مقداری از وقت خود را صرف تحصیل و فراگیری علم دین کند.
این آرزو چندی است با اجرایی شدن طرح «دانش و بینش» در مشهد دست یافتنی شده است، برای تبیین و شناخت این طرح گفت وگو کرده‌ایم با حجت الاسلام والمسلمین جعفر اسلامی فر، مدیر مدرسه علمیه فاضلیه مشهد و مؤسس طرح «دانش و بینش» که از نظر می‌گذرد:
جناب اسلامی فر! ضمن معرفی بیشتر طرح «دانش و بینش» بفرمایید این طرح از چه زمانی در ذهن شما جرقه زد؟
بله! حدود چهار سال پیش شماری از بازنشستگان به بنده مراجعه کردند و درخواست برپایی کلاس‌های عقاید و احکام داشتند و ما هم توسط طلبه‌های مدرسه علمیه فاضلیه مشهد مقدس برای آن‌ها کلاس هایی دایر کردیم، این کلاس‌ها به مدت یک سال به طول انجامید و ما فکر می‌کردیم پس از اتمام یک سال، آن‌ها می‌روند پی کار خود، اما بر خلاف تصورمان آن‌ها درخواست کلاس‌های بیشتری کردند همین جا بود که جرقه ایجاد چنین طرحی در ذهن ما زده شد.
چه سرفصل هایی برای دروس طرح «دانش و بینش» در نظر گرفته‌اید و استقبال از طرح را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در همان زمان، کارگروهی برای برنامه ریزی و ترمیم نقاط ضعف این ایده تشکیل شد، در نهایت تصویب شد که در طول سه سال، ۶ ترم برگزار و دروس ادبیات عرب، عقاید، احکام و اخلاق با سرفصل و کتابی مشخص تدریس شود. و در نخستین تبلیغات محدود، شمار دانش پژوهان به ۶۰ نفر رسید که مدرسه علمیه فاضلیه با فضای محدودی که داشت نمی‌توانست برای طلبه‌های خود و دانش پژوهان این طرح در یک فضا کلاس برگزار کند، از این رو با توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب و علمای مشهد از جمله آیت الله شیخ مهدی مروارید، آیت الله شیخ محمد مروارید، آیت الله مرتضوی و آیت الله رضا زاده این طرح را به مساجد سطح شهر بردیم و هر مسجدی را به یک حوزه علمیه تبدیل کردیم و با همین رویکرد، در سال‌های بعد شمار دانش پژوهان به ۱۲۰نفر رسید و هم اکنون این افراد در ۱۲ مسجد سطح شهر مشهد در حال تحصیل هستند.
این طرح با چه اهدافی دنبال می‌شود؟
یکی از مطالبی که در قرآن و روایات بسیار تأکید شده و عموم عاقلان هم بر آن صحه می‌گذارند، ارزش علم و فراگیری آن است، زیرا فراگیری علم موجب رشد دنیوی و اخروی انسان می‌شود و همچنان که بزرگان فرموده‌اند بین انسان‌ها، آن‌هایی که علم دارند ارزش بیشتری دارند و حال اگر این علم در جوانب گوناگون زندگی، خودش را نشان دهد و زندگی را رو به رشد ببرد، باز ارزش آن انسان بیشتر خواهد شد. اینجاست که برای علم، کسی حد و زمان نمی‌شناسد، یعنی همان طور که پیغمبر مکرم اسلام می‌فرمایند: «اطلبوا العلم من المهد الی اللحد. زگهواره تا گور دانش بجوی».
البته در بین علوم، علمی که مرتبط با اخلاق انسان باشد و به دنیا محدود نباشد و سعادتمندی دنیا و آخرت انسان را بسازد از ارزش بالاتری برخوردار است، همان طور که در روایتی از امام صادق(ع) می‌خوانیم که می‌فرمایند: «تَفَقَّهُوا فِی دِینِ اللَّهِ وَ لَا تَکُونُوا أَعْرَاباً فَإِنَّهُ مَنْ لَمْ یَتَفَقَّهْ فِی دِینِ اللَّهِ لَمْ یَنْظُرِ اللَّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَمْ یُزَکِّ لَهُ عَمَلًا. در دین خدا تفقه کنید و مثل عرب‌های بادیه نشین نباشید. همانا هر کس در دین خدا تفقه نکند، خداوند در روز قیامت به او نظر نخواهد انداخت و برای او عملی را تزکیه نخواهد کرد. »
جامعه امروز ما با توجه به گرفتاری‌های فراوان و مشغله‌های فکری که وجود دارد، گاهی از اینکه چطور باید زندگی کنند و هدف از زندگی آن‌ها چیست، غافل می‌مانند؛ یعنی توجه به معرفت و عبادت خداوند در زندگی آن‌ها کمرنگ می‌شود. بر این اساس، باز علم دین اهمیت ویژه و بیشتری پیدا می‌کند.
برای مردم و بخصوص جوان‌ها پرسش‌های زیادی وجود دارد؛ بویژه پس از انقلاب اسلامی که پرسش‌های فراوان درباره اصل و شیوه زندگی انسان‌ها فراوان شده است.
نکته مهم این است که مراجعه به متخصص فن خیلی مهم است، همان طوری که در علوم دیگر رجوع به دانشمندان و متخصصان می‌شود، زیرا پرسش از غیر اهلش ما را به مقصود نمی‌رساند، در مسئله دین هم، چنین است. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «من استرشد من غیر اهله یضله. هر کس از غیر اهلش طلب رشد کند گمراه می‌شود. » از این رو اولاً علم ارزش دارد، ثانیاً علم دین در بین علوم دارای ارزش فراوانی است، ثالثاً سؤال از اهلش خیلی مهم است. بنابراین، ما بر آن شدیم طرحی را راه اندازی کنیم به نام «دانش و بینش» تا هر شخص مشتاق به علوم دینی را که به هر دلیلی از تحصیل در حوزه علمیه بازمانده است را پذیرا باشیم و او را از لحاظ علم دینی غناء ببخشیم.
مهم‌ترین کارکردهای اجرای این طرح را در چه می‌دانید؟
پرسش خوبی است؛ مهم‌ترین هدف، ایجاد ارتباطی صمیمی در قالب کلاس درس بین روحانیون و عموم مردم است تا بسیاری از مردم سؤالاتی را که درباره اعتقادات و احکام و لغت‌های قرآنی دارند را از غیر اهلش نگیرند. گاهی ممکن است مردم سؤال دینی را از یک استاد دانشگاه بپرسند که در علم دین کم سواد است، اما به جهت جایگاه علمی‌اش مورد سؤال قرار می‌گیرد که این نادرست است.
و هدف بعدی این است که فاصله‌های بین مردم و طلاب شکسته شود و حوزه‌ها و طلاب از حالت جزیره‌ای بیرون بیایند و مردم هم بتوانند به راحتی با یک مدرسه علمیه در ارتباط باشند.
هدف بعدی؛ پرورش بیشتر نیروهای علاقه مند است و دیگر اینکه در بین خانواده‌ها افراد مطلع به آموزه‌های دینی، احکام و معارف اهل بیت(ع) برای حل اختلافات درون خانوادگی وجود داشته باشند. همان طور که قرآن گفته است «وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَیْنِهِما فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها إِنْ یُریدا إِصْلاحاً. اگر می‌ترسید بین زن و شوهر فاصله‌ای بیفتد یک بزرگ‌تر از خانواده مرد و یک بزرگ از خانواده زن را برگزینید و اصلاح زن و شوهر را از آن‌ها بخواهید. و این بزرگ‌تر باید درست راهنمایی نماید و طبق موازین شرعی نصیحت کند. امروزه می‌بینیم بین بزرگ‌ترها و جوان‌ها به علت فاصله‌ای که افتاده این مسئله کمرنگ شده و بزرگ‌ترها آن مایه علمی که بتواند تشنگی نسل جوان را سیراب کند، ندارند. بنابراین بسیاری از اختلافات بین زن و شوهرها در حالی که با راهنمایی‌های دینی و اخلاقی می‌توانست حل و فصل شود به طلاق منجر می‌شود و بزرگ‌ترها هیچ کاری از دستشان بر نمی‌آید، بنابراین طرح بر آن است که بزرگ‌تری آگاه را براساس آموزه‌های دینی تربیت کند.
هدف دیگر؛ کار فرهنگی است، زیرا کار فرهنگی با شعار نمی‌شود. کار فرهنگی باید با زیرساختی عمیق و درست و گسترده باشد. کار فرهنگی این است که داخل خانه‌ها نفوذ کند، همان طور که دشمن این را فهمیده و به داخل خانه‌ها رفته است.
به هر حال، طرح «دانش و بینش» جوابگوی عشق و علاقه کسانی است که دوست دارند احکام، آموزه‌های دینی و معارف اهل بیت(ع) را فرا گیرند.
نظر شما