قدس آنلاین- این آمارها نشان می‌دهد که کنترل محتوا در فضای مجازی، مسئولیت اجتماعی همة ماست تا بتوانیم با ایجاد حساسیت و حذف مطالب بی‌ارزش، به غنابخشی محتوا در فضای مجازی کمک کنیم.

شبکه اجتماعی «فرهنگ‌یار» طرح جدیدی است که از سوی مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ اجرا می‌شود. چندی پیش از این شبکه اجتماعی به نشانی Farhangyar.net رونمایی شد. آنچه در این طرح اهمیت دارد، این است که کاربران فضای مجازی باید ناظر بر محتوای منتشرشده در این فضا باشند و با مجهزبودن به سواد رسانه‌ای یا سواد مجازی، خوراک سالم و مورد نیازِ فکری‌شان را از خوراک مسموم و فاسد تمیز دهند.

به گفته مشاور رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد اسلامی، «فرهنگ‌یار» پروژه‌ای است که با هدف تبدیل هر یک از کاربران فضای مجازی به مروج سواد مجازی و ناظر محتوای منتشرشده در این فضا برای تولید محتوای سالم و مفید طراحی شده است. در گفت‌وگو با محمدصادق افراسیابی که دبیر همایش بین‌المللی «سواد رسانه‌ای» نیز هست، به بررسی جزئیات این طرح پرداختیم.

او با بیان اینکه فضای مجازی سالم، مفید و ایمن از ضرورت‌هاست، می‌گوید: بسیاری از راهکارهای سازمانی در سال‌های اخیر جواب نداده است و باید خود مردم کمک کنند تا زیست‌بوم فضای مجازی به فضایی سالم، ایمن و مفید تبدیل شود.

حمایت از تولید محتوای سالم و مفید

پروژه «فرهنگ‌یار» به دنبال ایجاد جامعه‌ای هست که افراد و اعضای آن در زیست‌بوم فضای مجازی، مجهز به آگاهی باشند. این امر نیازمند ایجاد بستر نظارت همگانی بر فضازی مجازی؛ تولید محتوای سالم، مفید و ایمن؛ افزایش سواد مجازی و آموزش مهارت‌های زیست در فضای مجازی؛ رتبه‌بندی محتوای سالم، مفید و ایمن توسط عموم مردم؛ و ترویج اخلاق حرفه‌ای کاربردی در فضای مجازی است. افراسیابی با یادآوری این نکات، یکی از راهبردها را افزایش سواد رسانه‌ای و سواد فضای مجازی می‌داند.

او راهبرد دیگر را شناسنامه‌دارکردن محتوای فضای مجازی عنوان کرده و می‌گوید: باید فضای سالم، مفید و ایمن را از فضای ناسالم، غیرمفید و ناامن تفکیک کرد؛ به طوری که توسط خود مردم قابل تشخیص باشد. یعنی در فضای مجازی باید بتوانیم به خانواده‌ها بگوییم کدام بخش از این فضا قابل اعتماد هست و کدام بخش غیرقابل اعتماد. بسیاری از خانواده‌ها دچار نگرانی هستند و نمی‌دانند که تکلیف فضای مجازی چیست؛ بویژه خانواده‌هایی که به دنبال تحقق سبک زندگی ایرانی اسلامی ‌هستند و این سبک از زندگی را برای خودشان می‌پسندند.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به ضرورت شناسه‌دار کردن محتوا باید از تولیدکنندگان محتوای سالم، مفید و ایمن قدرددانی و حمایت شود.

نظارت توسط مردم

افراسیابی با اشاره به ضرورت رتبه‌بندی محتوای تولیدشده در فضای مجازی توسط مردم، می‌گوید: بهتر است که نظارت بر فضای مجازی توسط کاربران انجام شود. برای اینکه مردم توانایی نظارت درست را به دست آورند، سامانه مجازی «فرهنگ‌یاران» راه‌اندازی شده که کاربران، عضو این سامانه می‌شوند و خدماتی را دریافت می‌کنند.

او ادامه می‌دهد: این سامانه دوره‌های آموزش سواد رسانه‌ای را برای اعضا برگزار می‌کند تا مردم به مروج، مبلّغ، معلم و مدرس سواد رسانه‌ای تبدیل شوند. دوره‌ها به شکلی تعریف شده که افراد بعد از گذراندن آن تسلط قابل قبولی بر موضوع سواد رسانه‌ای و تبلیغ آن دارند.

به باور افراسیابی، هر یک از کاربران فضای مجازی می‌توانند با یادگیری سواد مجازی و ترویج آن، نقش مؤثر خود را در جامعه ایفا کنند.

محور دیگر در طرح «فرهنگ‌یار»، رتبه‌بندی محتوای تولیدشده در فضای مجازی است. کاربران با مراجعه به آدرس http://samandehi.ir می‌توانند بر محتوای انتشاریافته در این فضا نظارت کنند.

مشاور رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد اسلامی‌ در ادامه می‌گوید: در این طرح، کاربران بر محتوای فضای مجازی - چه محتوای داخلی و چه خارجی- نظارت می‌کنند و اگر محتوای مجرمانه‌ای به چشمشان خورد، آن را گزارش می‌دهند تا مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال از طریق مراجع قانونی صحت آن را پیگیری کند.

او با بیان اینکه تا حدود زیادی در جامعه به سواد رسانه‌ای ایجاد حساسیت شده است، خاطرنشان می‌کند: این طرح‌ها برآمده از مطالعات فرهنگی در حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی است و راه‌حل‌های فرهنگی و اجتماعی دارد. امیدواریم اجرای همزمان این طرح‌ها باعث شود که فضای مجازیِ سالم، ایمن و مفید محقق شود.