قدس آنلاین- آن هایی که با وجود تمامی کم و کاستی‌ها و فشار کار، با همه گله‌مندی از تبعیض در کارانه‌ها و... همچنان مهربانه‌ترین رفتار را با بیماران دارند. پرستارانی که خود نیازمند همراهی مسئولان برای مرهم‌گذاردن بر زخم‌هایشان هستند.

باید تعداد پرستارها حداقل ۲ برابر شود

آمارها می‌گویند هم‌اکنون ۱۸۵ دانشکده پرستاری در کشور وجود دارد که سالانه حدود ۱۰ هزار پرستار در این دانشکده‌ها دانش آموخته می‌شوند. علاوه بر آن وزارت بهداشت در نظر دارد برای جبران کمبود پرستار در مراکز درمانی، طرح تربیت پرستاران بیمارستانی را به اجرا درآورد، اما هنوز هم مشکل اصلی جامعه پرستاری، کمبود نیرو است.

مدیر کل دفتر ارتقای سلامت، خدمات بالینی و پرستاری معاونت پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به مشکلات موجود در حوزه پرستاری کشور به خبرنگار ما می‌گوید: مشکلات پرستاران به عنوان گروه‌های تأثیرگذار و بزرگ در نظام سلامت کشور که در خط مقدم هستند، جدا از مسائل نظام سلامت نیست. به همین دلیل بسیاری از مسائل که حوزه سلامت را تحت تاثیر قرار می‌دهد، حوزه پرستاری را نیز درگیر می‌کند.

احمد نجاتیان اضافه می‌کند: مهم‌ترین موضوعی که طی این سال‌ها نظام سلامت کشور را رنج می‌دهد، کمبود پرستار است. در این زمینه نسبت به استانداردهای جهانی و حتی نُرم‌های داخلی بسیار پایین‌تر هستیم. البته در این چند سال اخیر تلاش‌های زیادی برای جبران این کمبود انجام شده است.

وی به مجوزهای صادر شده برای استخدام پرستاران اشاره و توضیح می‌دهد: در سال‌های اخیر مجوزهای استخدام داده شده، ولی این استخدام آن طور که به اندازه رشد تخت‌های بیمارستانی باشد، اتفاق نیفتاده است. به همین دلیل وزارت بهداشت مجبور شده است برای بکارگیری نیرو از منابع داخلی خود بهره برده و نیرو استخدام کند که این کار فشار زیادی بر نظام سلامت وارد کرده و منابع مهم نظام سلامت صرف هزینه‌های پرسنلی و حقوق و مزایای پرستاران می‌شود.

نجاتیان تصریح می‌کند:اگر دولت تمهیداتی فراهم کند و سازمان‌های مدیریتی و مجلس به استخدام پرستارها کمک کنند، بخشی بزرگی از مشکلات کمبود نیرو برطرف می‌شود. البته مشکل کمبود نیرو تنها در استخدام نیست. در این مورد بحث تربیت پرستار هم وجود دارد که به اندازه کافی نیست و در کل تعداد پرستارها نیز کم است.

مدیر کل دفتر ارتقای سلامت، خدمات بالینی و پرستاری وزارت بهداشت یادآور می‌شود: از چند سال گذشته ظرفیت دانشگاه‌ها افزایش پیدا کرده است و امیدواریم با حضور دانش آموختگان جدید بتوانیم بخشی از کمبودها در حوزه نیروها را جبران کنیم.

وی با بیان اینکه نسبت پرستار به تخت زیر یک است، تشریح می‌کند: به ازای هر تخت بیمارستانی، حدود یک یا حتی کمتر از آن پرستار داریم که حداقل این تعداد باید به ۸/۱ افزایش پیدا کند. این عدد در کشورهای دیگر بین ۵/۳ تا چهار پرستار است، اما برای رسیدن به همان عدد ۸/۱ باید تعداد پرستارهای فعلی حداقل به دو برابر افزایش پیدا کند.

نجاتیان در پایان می‌گوید: در کنار مشکلاتی که جامعه پرستاری دارد، به نظر می‌رسد جامعه پرستاری و پرستاران کشور ظرفیت خدمت‌دهی بیشتری به نظام سلامت دارند. در این راه باید راهکارهایی پیدا کرد که خدمات با کیفیت بهتر و قیمت ارزان‌تر به مردم ارائه شود. به همین منظور برنامه‌های خوبی در معاونت پرستاری چیده شده است که امیدواریم با اجرایی شدن این برنامه‌ها بتوانیم در ارتقای کیفیت مراقبت‌ها و کاهش هزینه‌های پرداختی توسط مردم سهیم باشیم.

دولت باید موانع خدمتی پرستاران را برطرف کند

جامعه پرستاری کشور به عنوان پیشقراول در خدمت مقدم ارائه دهندگان خدمات سلامت به مردم و بیماران، بیشترین سختی و مشقت را متحمل می‌شوند. در عین حال کم‌ترین نفع را نیز می‌برند؛ زیرا پس از گذشت ۱۰ سال از تصویب قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، هنوز خدمات پرستاری تعرفه ندارد و پول خدماتی که ارائه می‌دهند، جای دیگری هزینه می‌شود.

قائم مقام سازمان نظام پرستاری کشور نیز با اشاره به اینکه حرفه پرستاری، حرفه منحصر به فرد با شرایطی ویژه است، به خبرنگار ما می‌گوید: کار در شیفت غیرمتعارف، شب‌کاری‌ها، کار کردن در محیطی پُر از حزن و اندوه دشوار است. علاوه بر این سختی‌ها و مخاطرات، مسئولیت سلامت و جان بیماران را نیز پرستاران بر عهده دارند و هر خطایی در این کار مساوی با تهدید سلامتی و حتی در خطر افتادن جان بیمار است.

محمد شریفی‌مقدم اضافه می‌کند: پرستارها به دلیل همین سختی‌ها، کم بودن نیروها و دریافت حقوق اندک و نیز فراهم نبودن استانداردها و ایمنی کار با مسائل و مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند.

دبیر کل خانه پرستار در ادامه تأکید می‌کند: اگر حاکمیت می‌خواهد مردم خدمات ایمن و سالم یا مراقب‌های مناسب دریافت کنند، باید موانع خدمتی جامعه پرستاری کشور را برطرف کند، اما متأسفانه نه تنها در این دولت که حتی در ۲۰ سال گذشته، توجه چندانی برای برداشت موانع خدمتی پرستاران انجام نشده است، در حالی‌که با وجود تلاش‌های سازمان نظام پرستاری، تشکل‌های مردم نهاد و... باید مسئولان توجه خاصی به پرستاری داشته باشند.

وی عمده این مشکلات را ناشی از تفکر مدیران دانسته و عنوان می‌کند: متأسفانه مسئولان حاکمیتی بخصوص در حوزه وزارت بهداشت، دارای تفکرات مدیریت روز دنیا نیستند. در دنیا باید سلامت مردم در اولویت باشد، اما در کشور ما و ساختار سنتی وزارت بهداشت، هر که مدرک بالاتر داشته باشد، مدیر می‌شود که این مسئله بر خلاف علم روز دنیاست.

ساختار وزارت بهداشت نیاز به بازنگری و تحول دارد

شریفی‌مقدم تصریح می‌کند: ساختار وزارت بهداشت نیاز به بازنگری و تحول دارد. نیاز است وزارت بهداشت، کمیسیون بهداشت و مجلس و دولت به فکر تهیه ساختار نوین در وزارت بهداشت باشند، اما اکنون به نظر می‌رسد اولویت تنها کسب درآمد، آن هم به سمت جیب افرادی خاص بوده و پرستاری در این بین مغفول مانده است.

قائم مقام سازمان نظام پرستاری کشور در ادامه تصریح می‌کند: آنچه جامعه پرستاری کشور را عذاب می‌دهد، بی‌عدالتی است. بی‌عدالتی که در وزارت بهداشت و در نظام سلامت وجود دارد، بی‌سابقه است و تنها پرداخت‌ها را شامل نمی‌شود. اختلاف در پرداخت‌ها ۳۰ تا ۴۰ برابر است. در تمام دنیا مدیریت بیمار به پرستار واگذار می‌شود، در حالی که در کشور شاهد تنزل جایگاه مدیریتی در بیمارستان‌ها و بخصوص بیمارستان‌هایی که به سمت هیئت امنایی می‌روند، هستیم.

دبیر کل خانه پرستار با اشاره به سایر مشکلات پرستاران می‌گوید: جایگاه مدیریتی در ساختار وزارت بهداشت برای مدیران پرستاری، جایگاه واقعی نیست. در بُعد کلی‌تر مشکل اجرا نشدن قوانین مربوط به پرستاری نیز وجود دارد. قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری که بیش از ۱۰ سال از تصویب آن می‌گذرد، هنوز اجرایی نشده و بین مجلس و دولت پاسکاری می‌شود. قوانین دیگر مانند قوانین سخت و زیان‌آور با وجود تصویب و ابلاغ، خاصیت خود را از دست داده است. قانون ارتقاء و بهره‌وری که قانون‌گذار با هدف کمتر بودن پرستار در محیط سخت و زیان آور تصویب کرده نیز با تحمیل اضافه کار اجباری، در عمل نیت و هدف قانون‌گذار را خنثی کرده است.

شریفی‌مقدم در پایان تأکید می‌کند: جامعه پرستاری کشور نیاز به توجه بیشتر برای ارائه خدمات بهتر به بیماران دارد.