تحولات منطقه

شیراز- دریاچه و تالاب بختگان با مساحت ۲۵۰۰ کیلیومر مربع در شهرستان نی ریز و در فاصله ۲۳۰ کیلومتری شرق شیراز واقع شده است.

بخت سیاه «بختگان»
زمان مطالعه: ۴ دقیقه

قدس: این دریاچه در هنگام تر سالی زیستگاه زمستانی پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب چلیک، مرغابی، غاز بود که از روسیه و دشت های سیبری به ایران مهاجرت می کردند.
بهار امسال نیز بسیاری از فلامینگوها با تصور اینکه دریاچه آب دارد، در سواحل مختلف بختگان فرود آمده و شروع به لانه‌سازی و تخمگذاری کردند بخت سیاه بختگان دامن آن  را نیز گرفت و دیری نپائید که با افزایش دمای هوا اندک آب موجود در دریاچه خشک شد و بسیاری از جوجه ها در شوره‌زار جان باختند.

خشکی بختگان باعث آسیب دیدن باغ های دیم و عدم ثمردهی درختان انجیر، بادام، رز و زیتون در این منطقه شده است.

برداشت های بی رویه آب، چاه های غیر مجاز و عدم توجه به حق آبه این تالاب موجب شده تا دیگری پرنده ای در این تالاب پهلو نگرفته و سفره میزبانی از مهاجران برچیده شود.

حاشیه تالاب بختگان که روزی با درختان انجیر زینت یافته بود حال به دلیل نبود آب شاخه های خشکیده این درختان طراوت را از حاشیه این تالاب گرفته و برای کشاورزان حاشیه ساز شده است.

 بنا بر گفته مسئولان در طی در سال های اخیر تنها ۴ میلیارد تومان خسارت به درختان انجیر وارد شده و محصول باغات انجیر  ۳۰ درصد افت داشته است.

به دلیل پدیدار شدن شوره زار ها با وزش هر نسیمی، نمک‌های آن همچون پرده‌ای بر روی زمین‌های کشاورزی کشیده می‌شود

متاسفانه دریاچه ای که روزگاری نه چندان دور مامن پرندگان مهاجر و تامین کننده بخشی از اقتصاد مردم محلی بود در حال حاضر به نمکزاری غمزده تبدیل شده و خشکسالی مانند سرطانی تمام وجودش را احاطه کرده است.

کارشناسان سوء‌مدیریت در بخش منابع آب، سدسازی‌های بی‌رویه در بالادست رودخانه «کر» و «سیوند» و برداشت بی‌رویه آب از چاه‌های حوضه آبریز توسط کشاورزان را از جمله دلایلی خشکیدگی آن می دانند و با وجود اینکه قرار بود مصوبات دولت یازدهم پیرامون اختصاص حق آبه به داد این دریاچه برسد امااتفاقی در عمل رخ نداد.

ما صدای بختگان هستیم

خشکیدگی تالاب بختگان سال هاست که دغدغه ونگرانی بسیاری از مردم و دوستداران محیط زیست را برانگیخته است تا آنجا که  راه اندازی پویش مردمی «ما صدای بختگان» با همکاری مسئولان، مردم و تعداد ۲۸ نماینده مجلس بر آن شد تا شاید بتواند ندای کمک طلبی این دریاچه را به گوش مقامات عالی رتبه برساند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس با بیان اینکه راه اندازی این کمپین نشان از آگاهی فراوان و افزایش شعور زیست محیطی و حساسیت های جامعه نسبت به بحران آب دارد بیان می کند: این پویش اجتماعی و فرهنگی، واکنش مردمی است و لذا باید به این دغدغه احترام گذاشت.

ریز گردهای نمکی

دکتر حمزه ولوی با بیان اینکه خشکیدگی بختگان اثرات سوئی به همراه داشته است اظهار می کند: دریاچه بختگان، باعث افزایش رطوبت هوا می‌شد وبه علت بلند بودن ارتفاع کوه‌های پیرامون شهرستان نی‌ریز، رطوبت حاصله در هوای همان منطقه باقی می ماند و باعث ثمردهی درختان انجیر، بادام، رز و زیتون در کوه‌ها می شد . اما متاسفانه خشکیدیگی دریاچه موجب خشکیدگی این درختان مثمر شده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس ادامه می دهد: در حال حاضر متاسفانه شاهد شوره زار هایی هستیم که حتی اگر آبی از چشمه ‌سارها برای زمین‌ها باقی مانده باشد استعدادی برای شکوفایی نمانده است.

وی عنوان می کند: به دلیل پدیدار شدن شوره زار ها با وزش هر نسیمی، نمک‌های آن همچون پرده‌ای بر روی زمین‌های کشاورزی کشیده می‌شود و سلامتی انسان‌های ساکن اطراف و جانوران اهلی و وحشی را به مخاطره م یاندازد.

توسعه عامل خشکیدگی

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس در خصوص دلایل خشکیدگی و هم چنین راهکار احیای تالاب اظهار می کند: متاسفانه راهی از توسعه و معیشت را انتخاب کردیم که پایانش خشکیدن تالاب ها بوده است، اگر قرار است در حوزه بختگان منابع ملی را واگذارو سدسازی کننند دیگر چه انتظاری می توان داشت.

حمزه ولوی با طرح این پرسش در حالی که هزاران حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در حوضه آبریز تالاب وجود دارد آیا انتظار داریم تالاب همچنان آبگیری شود ادامه می دهد: متاسفانه ما با بحران آب مواجه هستیم و بحران آب به منزله بحران محیط زیست است که منجر به خشکی تالاب ها شده و با سرعت غیرقابل جبرانی در حال از دست دادن منابع ارزشمند آب هستیم.

وی تاکید می کند: نباید دراین شرایط تسلیم فرایند خشکسالی شد و وقت را تلف کرد ونباید همه تقصیر خشک شدن تالاب ها را برگردن کشاورزان انداخت.

ولوی با اشاره به این که بحران آب در استان فارس خاص تالاب بختگان نیست یادآور می شود: درسال گذشته آیین نامه حفاظت و احیای تالاب ها مد نظر جدی قرار گرفت و خصوصا به نحوه تخصیص حقابه تالاب ها و سهمیه زیست محیطی تالاب ها به عنوان اولویت بعد از آب شرب تاکید شد.

وی اذعان می کند: باید با اجرای برنامه های بلند مدت و میان مدت به طبیعت اجازه دهیم که در چرخه خود به تعادل و بازگشت به وضعیت سابق محیط زیست و منابع آب کمک کند.

ولوی اذعان می کند: با توجه به شکل معیشت مبتنی بر برداشت بی رویه آب، باید نوع مناسبی از معیشت را جایگزین این شیوه معیشت کنیم و در این مورد نیز به درستی فرهنگ سازی شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.