قدس آنلاین- گروه استانها- طیبه قاسمی؛ با توجه به اینکه بحث آب مازاد داشتن یا نداشتن خوزستان این روزها بحث داغ محافل متخصصان آبی و انتقال آب است و با در نظر گرفتن این موضوع که همه می دانیم رودخانه کارون اوضاع خوبی ندارد و  اگر انتقال آب به همین منوال پیش رود پر آب ترین رود ایران هم از بین می رود خبرنگار این واحد بر آن شده است از کارشناسان بپرسد کارون چه تاثیری بر زندگی خوزستان و ایران دارد و حفظ آن چه راهکارهایی دارد؟

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران و جامعه شناس، با بیان اینکه جامعه استانی ما پر از مشکلات عدیده‌ای است که به مخیله جامعه‌شناسان خطور نمی کرد، می گوید: یکی از آن مسائل کارون است که از چهار منظر می‌توان به آن نگاه کرد، نقش پررنگ کارون به عنوان آبراه حیاتی از آبادان تا شوشتر و یک منبع حیاتی برای انسان ها بسیار مهم بوده است.

نواح عنوان می کند: از منظر جامعه شناسی جامعه را مبتنی بر سرمایه ها می‌دانند، سرمایه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... کارون یک سرمایه اقتصادی بوده و هنوز هم هست، از زمان گذشته تمدن کنار رودخانه های کارون شکل گرفته است پس از این نظر سرمایه اجتماعی است چون مردم در اطراف آن جمع زندگی می شدند و اجتماعی تشکیل می دادند.

کارون هویت است

این جامعه شناس هر جامعه را دارای یک نماد می داند و اذعان می کند: نماد خوزستان پل سفید کارون است، بنابراین اگر قبول کنیم چیزی به عنوان هویت جنوبی خوزستانی وجود دارد، کارون هویت آن است، متاسفانه امروزه به دلایل مشکلات به جایی رسیده ایم که مردم از خوزستان مهاجرت می‌کنند و آن گروهی که قرار است فرهنگ عالی جامعه را تشکیل دهند دیگر وجود ندارند، طبقات پایین که به دنبال خدمات دولتی هستند جای آنها را می گیرند که پیگیر مطالبات مدنی نیستند.

او اضافه می کند: آن روستایی که از کارون ارتزاق می کند و روزی اش از دست می رود به شهر می آید و چون این تهاجم از سر ضرورت است، سطح زندگی کاهش یافته و دولت نیز مجبور است خدمات دهی خود را افزایش دهد، یک قشر ضعیف، فقیر و کم درآمد که فقط گذران عمر دارند و نتیجه این می شود که سابق بر این با یک بارندگی تمام حاشیه شهر پر از آب می‌شد از پر آبی کارون، اما امروز بوی تعفن آن آزار دهنده است، موجود زنده در آن وجود ندارد و نفس این نماد به شمارش افتاده.

نواح تاکید می کند: تمام این مشکلات است که باعث می‌شود چسبندگی من به زادگاهم و انگیزه ماندنم در شهر از بین برود و خوزستانی که به خاطر کارون مهاجرپذیر بوده است (یکی از دلایل تنوع قومیت در خوزستان به همین دلیل است) کم کم خالی شود و متاسفانه نام نخستین استان مهاجرفرست را به خود گیرد.

کارون متعلق به کل ایران است

رییس کانون وکلای دادگستری خوزستان  اظهار می کند: همه فکر می کنند ما خوزستانی ها به خاطر وابستگی به کارون مخالف انتقال آب هستیم، اما به این شکل نیست، کارون برای کل ایران و حتی بشریت است، خیلی از توریست‌ها می‌آیند رودخانه افسانه ای ایران را ببینند و این رودخانه تنها رودخانه ای در جهان به حساب می آید که قابل کشتیرانی است.

بدر سودانی با تاسف از این که بلایی بر سر کارون آورده ایم اذعان می کند: از همه نقاط جهان و همه ایران باید به داد کارون رسید، اینکه ما پیگیرتر از بقیه هستیم این است که در آن زندگی می کنیم و برای ما قابل دیدن است، خیلی‌ها ممکن است سالها بعد بیایند و بگویند چرا کارون به این روز افتاده است اما ما مستقیما متاثر هستیم.

عملکرد ضعیف

او می افزاید: کارون اگر آباد شود همه لذت می برند، دخالت های انسانی و سیاست های غلط و مهندسی شده در عمل باعث شده وقتی به عوامل انسانی و غیر انسانی نگاه می‌کنیم ببینیم، خوزستانی که پر آب ترین رود جهان را داشته زودتر از بقیه دچار بحران شده است و این ناشی از عملکرد های ضعیف آبی ما از گذشته تا کنون است.

سودانی با بیان اینکه بایستی کاری کنیم که به وضعیت سابق برگردیم، عنوان می کند: باید خوزستان آخرین استانی باشد که کمبود آب پیدا می کند اما الان اولین استان است، وقتی قدرتمندترین استان از لحاظ آبی به این روز بیافتد فکر می‌کنید چه بلاهایی که بعدها بر سر استان های دیگر می آید.

کار آنها باعث شده کارون خوزستان ویران شود و ما این را به عنوان یک جنایت و جرم سنگین در حق کل بشریت می دانیم، هر جای کار غلط است باید اصلاح شود آنوقت می توان امیدوار بود اگر کارون به شرایط آرمانی هم نرسد اوضاع خوب می شود.

حق آبه خلیج فارس

استاد دانشگاه شوشتر  درباره کارون می گوید: کارون را از یک آدم فربه به آدمی لاغر و نحیف تبدیل کرده ایم که حتی نمی تواند راه برود.

محمود محمودیان با اشاره به اینکه حتی حق آبه های پایین دست را رعایت نکرده ایم، ادامه می دهد: خلیج فارس از آب کارون سهم دارد، یعنی باید یک مقدار آب  تازه وارد خلیج فارس شود و اگر این کوتاهی ادامه پیدا کند و کشورهای اطراف خلیج فارس اعتراض کنند، مطمئنا در آینده از این موضوع نیز آسیب می بینیم.

او اذعان می کند: در نخلستان ها کانال هایی کشیده شده که خاکی است و به رودخانه وصل است زمان قدیم «مد» می شد آب سوار بر زمین و به نخلستان می رفت، در زمان جزر آب بر می گشت، این شیوه از قدیم تا به حال بوده است، منتها قدیم آب کارون آلوده نشده بود آب شیرین و درصد کمی نمک به پایین به بهمنشیر می‌رفت و آب دریا از آن سمت می آمد و با آن مخلوط می شد آبی متوسط از لحاظ شوری تهیه می شد که نخلستان‌ها به آن مقاوم بودند.

محمودیان با تاسف از نخلستان‌های خشکیده، تاکید می کند: این به دلیل آبیاری با آب دریا است، حتی کیفیت و کمیت محصولات نیز پایین آمده است، همه نشات گرفته از این است که کسی مطرح نمی کند زیان های انتقال آب در پایین دست چیست؟

انتقال آب قطعا خطاست مگر عکس آن ثابت شود

عضو هیئت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط؛ دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور مشکل کارون را فقط انتقال آب نمی داند و بیان می کند: اگر چه معتقدم انتقال آب قطعا خطاست مگر عکس آن ثابت شود ولی بخش اعظم فاضلاب های استان به رودخانه کارون می ریزد.

نعمت اله جعفر زاده با تاکید بر اینکه ادعا می شود تصفیه خانه اهواز یکی از بهترین کارکردهای سیستم آب های شهری را دارد، می افزاید: چرا ما آب خوب نمی خوریم؟ برای اینکه این تصفیه خانه برای تصفیه فاضلاب ساخته نشده بنابراین صنایع، شهر، کشت و صنعت فاضلابها را در این رود می ریزند و اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان هم کنترل نمی کند.

تصفیه خانه شرق و غرب اهواز نیمه کاره مانده

او به عنوان راه حل اذعان می کند: بهتر این است آسیب شناسی کنیم و مسئولیت ها را تقسیم کنیم، در قبال مسئولیت ها و به طور مستند ببینیم چه کارهایی انجام شده است، ۱۶ سال قبل برای طرح جمع آوری و انتقال فاضلاب اهواز بانک جهانی وامی ۵۵۰ میلیون دلاری پرداخت کرد که قرار بود در یک افق ۵۰ ماهه انجام شود.

او اضافه می کند: تا به امروز هیچ کاری برای تکمیل آن انجام نشده، تصفیه خانه شرق و غرب اهواز نیمه کاره مانده چون مردم خوزستان فشار نمی آورند. استان اصفهان ۴ تصفیه خانه با ما شروع کرد هر ۴تا در حال کار است اما ما همچنان مشکل داریم. پس باید برای حل این معضلات به مشکلات داخلی هم دقت کنیم.

کارون در قدیم به گفته گذشتگان حتی کوسه داشته و بودن کوسه در هر آبی نشان از پاکی و بودن جانداران مفید در آن است و اینکه در حال حاضر چنین نیست چندین دلیل دارد که سهم هر فرد در آن مشخص است،  نابودی کارون نه تنها برای خوزستان آسیبی جبران ناپذیر است بلکه کل کشور را دچار معضل لاینحلی می کند، از سوی دیگر معضلات پر آبترین رودخانه کشور! هنوز ابتدای راه است و اگر اینگونه پیش رود و فکری اساسی برای تمام کاستی های آن از جمله تخلیه فاضلاب های بیمارستانی، شهری و صنعتی، ندادن حق آبه ها، انتقال های کارشناسی نشده، ساخت سد های بی سرانجام و ...نشود مسلما در آینده ای نزدیک بی سرو سامانی های بیشتری را در مورد کارون شاهد خواهیم بود، امید می رود تا بیش از این دیر نشده متولیان امر راه حلی قابل اجرا پیدا کنند.