قدس آنلاین-شعر، موجودی زنده و جریان ساز در رویدادهاست. شعر به کلمات، جان میبخشد تا وقایع را ماندگار کند. یکی از اتفاقات ماندگار در کشور ما پیروزی انقلاب اسلامی و اتفاقات پیرامون این رویداد بزرگ است که در قالب شعر، به یاد ماندنی میشوند. یکی از اهداف جشنواره شعر انقلاب اسلامی که هفتمین دوره برگزاری خود را سپری میکند و مرحله اول داوریهای آن انجام شده، همین است.
داوری اشعار نو این دوره از جشنواره بینالمللی شعر انقلاب انجام شد که تعداد ۲۴۳ اثر مورد ارزیابی و داوری قرار گرفتند. این اشعار شامل ۲۱۵ تک اثر و ۲۸ مجموعه در بخش شعر نیمایی میشوند که ۱۰ شعر در بخش تک اثر و چهار مجموعه شعر به مرحله نهایی راه یافتند. هفتمین جشنواره بینالمللی شعر انقلاب همزمان با هفته هنر انقلاب در فروردین ماه ۹۷ برگزار میشود.
سید احمد نادمی، داور بخش شعر نو در این باره به خبرنگار ما میگوید: در این جشنواره، به دو شکل آثار را داوری کردیم یکی کتابهایی که رسیده بود و دیگری اشعار مستقل.
تنوع در قالب و مضمون
او با بیان اینکه در کلیت کار، آینده خوشایندی برای وضعیت شعر انقلاب، پیش بینی میکند، میافزاید: چهل سال از حادثه انقلاب اسلامی گذشته است و انتظار میرود که نگاه موضعی به این مسائل وجود داشته باشد اما اصلاً اینطور نیست و شاعران ما دارند انقلاب را در طول تاریخ، جلو میبرند یعنی ارزشهایی را که انقلاب اسلامی، مد نظر داشته است به عنوان ملاک و معیاری برای اتفاقاتی که در این روزها میگذرد، مطرح میکنند. در واقع شاعران، حسن و قبح اتفاقاتی را که میافتند در شعرهایشان، نشان میدهند.
به باور وی، خوشبختانه در شکلهای مختلف، این حرکت را میبینیم هم در شکل ادبیات قدمایی همچون غزل و قصیده و هم در فرمهای جدید شعر امروز همچون شعر آزاد و شعر سپید. در بین اشعاری با مضمون انقلاب، شعرهای نیمایی خوبی هم میببنیم.
نادمی این مسئله را موجب خوشحالی میداند و اضافه میکند: موضوع شعر شاعران همه آن چیزهایی هست که انسان امروز با آن مواجه است، این شعرها متنوع هستند و قابل توجه. در واقع شاعران، تاثیرگذاری هنری خودشان را در موضوعات روز نشان میدهند از موضوعات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی گرفته تا دینی و علمی.
البته او تعبیر «شاعران شعر انقلاب» را تعبیر چندان درستی نمیداند و در توضیح میگوید: چون این شاعران، شعرهایی هم میتوانند بگویند که درباره انقلاب اسلامی نیست، اطلاق چنین عنوانی را درست نمیدانم. پدیده شعر انقلاب اسلامی، شاعران انقلاب اسلامی را مطرح میکند و موضوعیت خودش را در جایگاهی که در کلیت شعر فارسی وجود دارد، تثبیت میکند. این شاعر ادامه میدهد: شاعران بسیاری داریم که در همه زمینهها علاقه دارند شعر بگویند و گاهی در برخی اشعارشان اشاره مستقیمی به ارزشهای انقلاب اسلامیدارند اما لزوماً جزو شاعران شعر انقلاب به شمار نمیروند. اینطور نیست که برای هر شاعری، شناسنامه شعر انقلاب ایجاد شود.
نادمی میگوید: الان بسیاری از شاعران، شعر انقلاب میگویند چون شرایط فعلی، وضعیت روزهای نهضت را ندارد و ارزشهای انقلاب اسلامی در جامعه تثبیت شده و قرار است که ترویج یابد. نمیتوان در شرایط فعلی، این تقسیم بندیها را داشت و به عدهای گفت که شاعر شعر انقلاب اسلامی هستند. شاعرانی چون قیصر امینپور، سلمان هراتی و سید حسن حسینی به عنوان شاعران انقلاب یاد میشوند چون سردمداران شعر انقلاب اسلامی هستند.
امیدواری به شاعران نسل جوان
اما درباره آینده شعر انقلاب اسلامی همیشه پرسشهای مطرح بوده است. هرگاه به این گرایش در شعر اشاره شده است، بلافاصله همه از همان بزرگانی نام بردهاند که نادمی نیز به آنها اشاره کرد ولی این سؤال این است که آیا نسل جدید شعری نیز مانند پیشکسوتان شعر انقلاب به این گرایش شعری علاقه دارد؟ بخش شعر نو در جشنواره امسال چه پیشرفتهایی داشته است؟ آیا صورت شعر همچون مضمون، در مسیر خلاقیت درست حرکت کرده است؟ نادمی درپاسخ به این پرسشها به خبرنگار ما میگوید: قطعاً حرفهای تازهای در میان اشعار دیدیم. جریان شعر انقلاب اسلامی یک جریان ساکن نیست بلکه بسیار پویا است و ادامه نگاههایی در شعر است که تا امروز وجود داشته است، در اشعاری که نسل بعد از انقلاب سرودهاند، نه تنها مغایرتی با ارزشهای انقلاب اسلامی دیده نمیشود بلکه حاکمیت جریان انقلاب اسلامی را در این اشعار میتوان دید که ثمره چهل سال حرکت نظام در مسیر ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی است.
او با تأکید بر اینکه مضمون در شعر اهمیت دارد، خاطرنشان میکند: شاعر، قالبی را که فکر میکند بهتر میتواند مضمونش را منتقل کند، برای شعر انتخاب میکند. گاهی یک غزل با مضمون انقلاب اسلامیبسیار موفق تر از شعر سپید، اثر میکند یا بالعکس، بنابراین اگر قالب برای مضمون شعر به درستی انتخاب شده باشد، آن شعر موفق است. در واقع مضمون، بهترین قالب خودش را پیدا میکند.
این شاعر اضافه میکند: در شعر امروز چیزی به اسم قالب شعر نداریم و بیشتر با شکل و صورت شعر مواجهیم. اینطور نیست که شاعر حتماً در قالب مشخصی بسراید حتی غزل و قصیده هم با توجه به اتفاقهای ادبی که طی سده اخیر رخ داد، از شکل «قالب» بیرون آمدهاند. غزلهایی را میبینیم که در قافیه آنها تصرف میشود یا در تعداد بیت، قواعد گذشته را کنار میگذارد از غزل سه بیتی گرفته تا پنجاه بیتی.
به باور نادمی، «قالب» در شعر امروز، اعتبار خودش را از دست داده و دورانش به سر آمده است مضمون، تعیین کننده شکل شعر است و اگر صورت شعر، بد انتخاب شود میگوییم که شعر خوبی نیست.
او تأکید میکند: شاعران بسیار خوبی در نسل جوان داریم که آینده خوبی را برای جریان شعر انقلاب اسلامی، رقم خواهند زد. این نسل درک درستی از مفهوم انقلاب و آرمانهای انقلاب اسلامی دارند. در زمان داوری آثار، حال خوبی داشتم و سطح کیفی آثار، راضی کننده بود.
نظر شما