قدس آنلاین- برخورداری برابر از خدمات سلامت حق طبیعی همه مردم ایران است؛ حقی که تاکنون چندان شامل همه افراد جامعه نشده است. یعنی بسیاری از مردم، بویژه آنانی که در حاشیه شهرها، مناطق مرزی و محروم و همچنین روستاها زندگی می‌کنند، برای دسترسی به یک تخت بیمارستانی و یا یک پزشک متخصص گاهی مجبورند با اتلاف وقت و هزینه‌های زیاد خود را به مناطق برخوردار برسانند تا شاید سلامت تهدید شده شان را بازیابند. این واقعیت تلخ در حالی است که هزینه‌های سلامت بر کیفیت زندگی اقشار دهک‌های پایین درآمدی جامعه تأثیر بیشتری دارد؛ تأثیری که موجب شده تا رهبر معظم انقلاب از مسئولان و دولت بخواهد تا اقداماتی کنند که بیماران و همراهان آنان در زمان بیماری، رنجی برای پرداخت هزینه‌های سلامتی نداشته باشند.
به دنبال این فرمان بود که طرح تحول نظام سلامت در اواخر دولت نخست دکتر حسن روحانی و همزمان با گرم شدن تنور انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم رونمایی شد. از آن زمان حدود سه سال می‌گذرد. با این همه پرسش این است که نتایج اجرای طرح یاد شده در مناطق محروم چگونه بوده است؟ آیا این طرح و یا به عبارت بهتر وزارت بهداشت توانسته با افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی – درمانی و کاهش هزینه‌ها از جیب بیماران، اصلی‌ترین هدف آن را محقق کند؟ از سوی دیگر اگر منابع مالی پایدار و البته کافی برای اجرای این طرح فراهم نشود، این موضوع چه تبعاتی در توسعه و افزایش کیفیت خدمات سلامت در مناطق محروم خواهد داشت؟
* گام اساسی
محمد نعیم امینی فرد، عضو کمیسیون‌های بهداشت و تلفیق مجلس شورای اسلامی در پاسخ به قدس می‌گوید: طرح تحول نظام سلامت توانسته تا حد زیادی انتظارات برای توسعه خدمات بهداشتی و درمانی را در مناطق محروم جامعه برآورده کند. در واقع این طرح در مقایسه با طرح‌های دیگری که وزارت بهداشت در مناطق محروم پیاده کرده است، رویکرد مثبت تری دارد.
البته برای این موضوع نیز دلایل مختلفی می‌توان مطرح کرد که تربیت نیروی پایدار، تخصیص سهمیه به مناطق محروم برای پذیرش در رشته‌های پیراپزشکی و پزشکی از جمله آن‌هاست. در واقع از میان همه سرمایه گذاری‌های وزارت بهداشت این گام یک گام اساسی‌تر بوده است.
وی هرچند اقدامات انجام شده در حاشیه شهرها و مناطق محروم توسط وزارت بهداشت را مثبت می‌خواند، اما کافی نمی‌داند و می‌گوید: این مناطق از یک عقب ماندگی تاریخی رنج می‌برند؛ بنابر این تداوم اجرای برنامه‌های یاد شده می‌تواند فاصله مناطق محروم از مناطق برخوردار را که لازمه ایجاد رشد متوازن در جامعه است، کمتر کند.
*منابع مالی لازم نداریم
وی تخصیص نیافتن منابع مالی کافی، نهادینه نشدن نظام ارجاع بیمار و تکمیل نشدن پرونده الکترونیک افراد جامع را از چالش‌های عمده طرح تحول نظام سلامت بر می‌شمرد و می‌گوید: کمبود اعتبارات سبب شده تا حق زحمت پزشکان و پرستاران در بعضی مناطق محروم نزدیک به یک سال پرداخت نشود که این موضوع برای نظام سلامت و خدمات درمانی کشور خیلی مناسب نیست. بنابراین اگر دولت و مجلس برای رفع این مشکلات با هم همکاری نکنند، در این صورت در سال‌های آینده طرح تحول با مشکلات بیشتری مواجه خواهد شد.
وی خسارت شکست یا ناکارآمد شدن طرح تحول را متوجه همه مردم و نظام می‌خواند و تصریح می‌کند: این طرح باید ساماندهی و به صورت کامل اجرا شود تا مردم احساس آسایش بیشتری در حوزه بهداشت و درمان کنند.
امینی فرد با اشاره به ضرورت کنترل هزینه‌های حوزه سلامت و تأمین منابع کافی برای اجرای طرح تحول نظام سلامت، می‌افزاید: در غیر این صورت قطعاً مجبوریم بسته‌های خدمتی را کوچک‌تر کنیم که این موضوع کاملاً با اهداف برنامه ششم توسعه کشور در تضاد است.
*اقدام‌های خوبی انجام شده است، اما... ا.
احمد حمزه، عضو دیگر کمیسیون بهداشت مجلس نیز با اشاره به عملکرد وزارت بهداشت در مناطق محروم و حاشیه شهرها به قدس می‌گوید: این وزارتخانه با اجرای طرح تحول سلامت و ایجاد مراکز جامع سلامت و اجرای طرح پزشک خانواده و در تمام روستاها و شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر، کاهش پرداخت هزینه‌های درمان از جیب مردم و... اقدامات خوبی بویژه در دو سال قبل انجام داده است.
نماینده مردم کهنوج در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه مجلس از محل قانون ارزش افزوده و هدفمندی یارانه‌ها منابع مالی پایداری برای اجرای طرح تحول نظام سلامت پیش بینی کرده است، می‌افزاید: این منابع به صورت کامل به وزارت بهداشت تخصیص نمی‌یابد که همین موضوع ایجاد مشکل کرده است که اگر این وضعیت اصلاح نشود، قطعاً توسعه خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق محروم برای سال‌های بعد دچار کندی می‌شود، هر چند امیدواریم همچنان شاهد رویکرد مثبت وزارت بهداشت در مناطق محروم باشیم.
* شاید بسته‌های خدمت کوچک‌تر شوند
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز افزایش سه برابری حضور پزشکان در مناطق محروم، قرار گرفتن ۲۸ میلیون نفر از ساکنان حاشیه شهرها و مناطق محروم تحت پوشش طرح پزشک خانواده، اضافه شدن ۴۳۶ قلم دارو به سیستم، دسترسی به بهورز، اضافه شدن ۲۴۰۰ آمبولانس جدید به ناوگان امداد زمینی، افتتاح ۳۰ پایگاه امداد هوایی، بهره برداری از ۳۱۰۰ پروژه زیر ساختی و افزایش این رقم به بیش از ۴۲۰۰ پروژه تا پایان نیمه نخست سال ۹۷ که عمده آن‌ها در مناطق مرزی و محروم بوده‌اند را تنها گوشه‌ای از دستاوردهای طرح تحول نظام سلامت می‌خواند و به قدس می‌گوید: این اقدامات طی چند دهه اخیر تقریباً بی نظیر بوده است.
وی با اشاره به اینکه گسترش خدمات بهداشتی و درمانی در کشور از جمله مناطق محروم منوط به تخصیص کامل منابع پیش بینی شده برای اجرای طرح تحول سلامت است، می‌گوید:برای اجرای برنامه ارجاع پزشک خانواده در سال ۹۵ ۲۰۰۰ میلیارد تومان اختصاص یافته بود، اما این رقم در سال ۹۶ به ۱۰۰۰ میلیارد تومان کاهش یافته و برای سال ۹۷ هم با وجود اینکه همه از وزارت بهداشت می‌خواهند که این برنامه که کارشناسی شده و بر اساس قانون برنامه ششم است را در سطح کشور اجرا کنیم، اما مبنای بودجه‌اش تا حالا همان ۱۰۰۰ میلیارد تومان است که از این رقم نیز تا کنون کمتر از ۶۰ درصد تخصیص یافته است؛ بنابراین اگر واقعاً بودجه اصلاح نشود از ۱۲ گامی که برای اجرای طرح یاد شده تعریف کرده‌ایم در همان مرحله نخست آن متوقف می‌شویم چه رسد به اینکه بتوانیم این طرح را توسعه بدهیم.
وی می‌گوید: تعارفی در کار نیست که اگر منابع تخصیص نیابد و طلب هایی که داریم پرداخت نشود، مشکلات ما بیشتر می‌شود و شاید بسته‌های خدمت کوچک‌تر شوند؛ یعنی در حوزه بهداشت یکسری خط قرمزهایی داریم که نمی‌توانیم برخی از خدمات از قبیل واکسیناسیون یا مراقبت از مادران باردار را ارائه نکنیم، اما بسته هایی برای حمایت از مردم محروم در بعضی از بیماری‌های غیر واگیر و خاص مثل ناباروری، قلبی عروقی ها، فشار خون تعریف کرده‌ایم که اگر اعتبارات تخصیص نیابد، قطعاً نمی‌توان همه این بسته‌های خدماتی را ارائه کرد.
نظر شما