قدس آنلاین_ گروه استانها_ طیبه قاسمی؛ هور العظیم آبگیری شد! این خبر خوبی بود برای خوزستانی که به خبرهای بد عادت کرده بود، هور العظیم بزرگ ترین تالاب استان خوزستان در منطقه مرزی دشت آزادگان به زندگی بازگشته بود؛ شاید اگر خوزستانی ها آنقدر درگیر ریزگرد، آب و هوای بد و شرجی، انتقال آب و هزار درد دیگر نبودند برای این خبر خوش سور به پا می کردند، اما جنوب آنقدر درد داشت که جشن گرفتن برایش کاری بیهوده باشد اگرچه این مسئله چند روزی خنده بر لبها نشاند، چند روز بیشتر نگذشته بود که مردم پی برند چه رودستی خورده اند، ای کاش این خبر داده نمی شد تا لااقل غرور این سرزمین باقی بماند، اصلا خدارا شکر که جو زده نشدیم برای برپا کردن جشن شادی بازگشت هورالعظیم...

مازاد کلمه ای است که این روزها برای ما دردآور است و وقتی این تالاب هم از آب‌های مازاد رودهای کرخه، دویرچ و اروندرود تشکیل شده است، لابد حق اش همین است که فقط دستان جسد بیجانش را بالا نگه داریم تا مردم دلخوش به زنده بودنش باشند.

 مساحت تالاب (که توسط اداره کل محیط زیست خوزستان مشخص شده) حدود ۱۱۸ هزار هکتار است که حدود یک سوم آن در ایران و مابقی آن در کشور عراق است، یعنی هور العظیم ایران چیزی حدود ۳۸ هزار هکتار بوده است، مساحتی که زمزمه است به درستی اعلام نمی شود.

سیاه کاری

خبر آبگیری این هور که بر رسانه ها نقش بست فعالان محیط زیست را برآن داشت تا آنها هم به این مکان سر بزنند و به اقدام مسئولان دلخوش کنند. اما راه ها سخت تر از آن بود که فکر می کردند.

یکی از فعالان محیط زیست خوزستان در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین اظهار می کند: با وجود اینکه هورالعظیم در حال خشک شدن است، سازمان حفاظت محیط زیست خوزستان یک تعداد از خبرنگاران را برای بازدید از هورالعظیم برد و گزارش هایی نیز منتشر شد که هورالعظیم کاملاً آبگیری شده بدون اینکه به فعالان محیط زیست اطلاع دهند.

قنواتی با اشاره به اینکه در میان رسانه‌هایی که با خود بردند یک متخصص از بچه های بی طرف و غیردولتی نبود؛ عنوان می کند: باید اشخاصی را با خود همراه می کردند تا مساحت واقعی هورالعظیم را نشان دهند؛ که این هور از کجا شروع می شود و به کجا ختم می شود و بعد از آن درصد بگیرند ببینند چقدر از آن آبگیری شده.

او ادامه می دهد: به حسونی زاده معاون سازمان آب و برق که گفته بود؛ خوشبختانه تالاب هورالعظیم را آبگیری کرده ایم گوشزد کردیم، مساحتی که در نظر می‌گیرند به عنوان مساحت واقعی هورالعظیم صحت ندارد، آنها یک مساحت کوچکتر از هورالعظیم قدیمی را در نظر می گیرند و می گویند در این مساحت، کل آن آبگیری شده و این اولین اشتباه است.

عضو انجمن فعالان محیط زیست خوزستان اشتباه دوم را در بازدید از مناطق پر آب هور اعلام می کند و می گوید: هورالعظیم شامل قست های مختلفی از جمله کم آب و خشک هم هست و این از نظر خبرنگاران دور مانده است چراکه خبرنگاران را به جاهای پر آب برده بودند و رسالت خبرنگار این است آنچه را می بیند و به عینه به او ثابت شده گزارش کند. بنابراین به اتفاق گفتند وضع تالاب خوب و تالاب هورالعظیم کاملا آبگیری شده است.

مجوز بازدید برای فعالان محیط زیست داده نمی شود

قنواتی با اعلام اینکه پیرو ماجرای بازدید رسانه از هورالعظیم یک هفته بعد فعالان محیط زیست اقدام به دیدن تالاب کردند، خاطر نشان می کند: طبق خواست استاندار نباید به گزارشات، آمار و ارقام اکتفا می کردیم بنابراین تصمیم بر این شد خود برای بازدید برویم، بعد از طی مراحل اداری در درخواست برای  بازدید بهانه‌هایی آوردند که مشخص شد هدف فقط خسته کردن گروه برای  پشیمان شدن آنهاست، در آخرین تلاشها گفتند اصلاً به شما مجوز نمی دهیم!

او اضافه می کند: در روز اول هم گفتند فعالان محیط زیست می خواهند با تهیه عکس و فیلم برای ما دردسر درست کنند! حال سوال اینجاست اگر واقعاً هورالعظیم آبگیری شده چرا هراس دارند و از بازدید فعال محیط زیستی که حق دارد برود ببیند، اوضاع این تالاب روبه راه است یا نه؟ جلوگیری می شود؟ چرا چند وقت، وقت ما را گرفتید، و در نهایت گفتید اصلا قرار نیست به شما مجوز داده شود؟

این فعال محیط زیست تصریح می کند: اگر استاندار با نیروی خود هماهنگ نیست چرا در جلسات خصوصی و عمومی به فعالان محیط زیست می‌گوید هرجا بخواهید بروید هماهنگ می کنم،  آیا این حقیقت است تالاب در حال خشک شدن است؟

او تالاب را یک گستره عظیم می داند و می گوید: از دلایلی که می توان برای عدم آبگیری کامل هورالعظیم نام برد؛ این است که تمام تالاب جاده کشی شده و دکل های نفتی و دود سیاه در آسمان وجود دارد.

قنواتی با بیان اینکه بعد از جاده کشی تالاب تبدیل به پنج حوزه شده و این واقعا مسخره است،  توضیح می دهد: در این مورد یک متخصص تالاب می گوید؛ از شواهد خشک شدن تالاب این است که؛ اگر تالاب نبود باید در این مکان درختهای چهار متری داشتیم، یا لااقل درخت های خشک شده اما چون تالاب بوده است فقط جای رویش نیزارها مانده است.

او می افزاید: جاهایی که دکل هست را به دقت ببینید، استخراج درون آب، در آن وجود ندارد، زمین را خشک می کنند و در آن دکل می زنند، کارمندان شرکت نفت در آبان سال ۹۵ که با نمایندگان مجلس برای بازدید تالاب رفته بودیم گفتند؛ اینجا دریچه گذاشته‌ایم تا آب نیاید، چون استخراج در تالاب یک چهارم قیمت استخراج در خشکی برای ما تمام می شود؛ و اقدامات ما با توجه به شراکت میدان نفتی با قطر به این دلیل است که در این شراکت کلاه بر سر ما نرود، نفت مسئله ی ملی و قابل اهمیت است.

حال که با کمبود آب ناشی از احداث سد در مسیر رودخانه‌های منتهی به این تالاب، آسیب‌های قابل توجهی به هورالعظیم وارد شده و کنار دیر جنبیدن مسئولان فاجعه ای رقم زده که هنوز در پی چاره برای آنیم، وقتی زیرمجموعه‌های شرکت ملی نفت ایران در این منطقه با جاده‌سازی غیرضروری، عدم رعایت عرض مورد توافق درباره جاده‌ها، دفع پسماندهای حاصل از حفاری چاه‌ها و پساب‌های تخلیه‌شده در تالاب، به محیط زیست این تالاب آسیب زده است.

وقتی حاشیه‌نشینان هور تقریباً تمام روستاهای مجاور به جز شهر رفیع، را به کلی از دست داده اند، بهتر بود می گذاشتند با همین درد، سر کنیم، یاد گرفته بودیم گردو غبار با تخریب گسترده این هور، ۲۱ برابر استاندارد در زندگی مان سرک بکشد و طوفان شن کار و زندگی مان را مختل کند، عادت کرده بودیم اما این بار فاجعه ای بالاتر دلهایمان را شکست با تیترهای وحشناک « آبگیری هورالعظیم»