قدس آنلاین-  «اجر و ثواب وقف علمی نه تنها از ثواب وقف مسجد و حسینیه کمتر نیست بلکه چه‌بسا دارای اجر بیشتری هم باشد».

حجت الاسلام والمسلمین علی محمدی نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با بیان این مطلب در نخستین همایش ملی وقف و علم و فناوری که با مشارکت دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: با توجه به آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع)، وقف علمی از جایگاه بالایی برخوردار است بنابراین مردم و خیّران عزیز باید آگاه شوند که وقف برای توسعه علم و دانش و فناوری، بسیار کار ارزشمندی است.

وی با بیان اینکه بنا بر فرموده رسول اکرم(ص) حضور در مجلس علمی از حضور در تشییع جنازه مؤمن بسیار ارزشمندتر است، افزود: موقوفات علمی مانند مدارس، کتابخانه‌ها و دانشگاه‌ها زمینه توسعه علم را فراهم می‌کنند و بخصوص در شرایطی که کشور اسلامی ما مورد تحریم علمی و فناوری دشمن قرار دارد بیشتر به این نوع از وقف ها نیاز داریم.

* ۸هزار موقوفه علمی و فرهنگی

رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه هم‌اکنون ۸هزار موقوفه علمی و فرهنگی در کشور داریم، گفت: همه ما در طول زندگی از برکات وقف بهره‌مند شده‌ایم؛ در مسجد یا حرم امامزاده‌ای نماز خوانده‌ایم یا در مدرسه و دانشگاهی که موقوفه بوده تحصیل کرده‌ایم. گذشتگان ما این موقوفات را ایجاد کرده‌اند و ما استفاده کرده‌ایم و ما هم باید برای توسعه این فرهنگ برای آیندگان تلاش کنیم. محمدی با بیان اینکه تمام مدارس علمیه بدون استثنا موقوفه هستند یادآور شد: از فیضه قم تا نوّاب مشهد، شما مدرسه‌ای را نمی‌یابید که وقف نباشد. همین مدارس هزاران عالم دینی تحویل جامعه داده‌اند و دیگر مدارس و کتابخانه‌های موقوفه نیز با صدها میلیون جلد کتاب، منشأ خدمات علمی بسیار گسترده و غیرقابل شمارش بوده‌اند.

نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان اوقاف افزود: در شیراز واقفی با ۱۲۰میلیارد تومان دارایی خواستار حمایت و تشویق استادان برتر حوزه و دانشگاه بود و این نشان می‌دهد امروز افرادی هستند که دارای بینش و آگاهی لازم درباره ضرورت وقف علم و فناوری هستند. بنابراین ما نیز باید تلاش کنیم نگاه واقفان را به این مقوله عوض کنیم و این باور را به وجود آوریم که بر خلاف تصور عمومی، وقف تنها یک کار فرهنگی نیست بلکه پیش از آن یک کار اقتصادی است زیرا یک موقوفه تا پایداری اقتصادی و درآمدزایی نداشته باشد نمی‌تواند روی پای خود بایستد و به تدریج آثار خود را از دست خواهد داد و به جای سودآوری فرهنگی، هزینه‌زا خواهد بود و غیرقابل استفاده خواهد شد. پس ما باید برای به سوددهی رساندن موقوفات در کنار حفظ اصل سرمایه آنها تلاش جدی انجام دهیم.

* وقف علمی برای جلوگیری از وابستگی کشور

حجت الاسلام محمدی با اشاره به اینکه هم‌اینک بیش از ۱۴۰۰ مرکز درمانی موقوفه در کشور داریم که ۱۳۳ مورد آن بیمارستان است، خاطرنشان کرد: بیش از ۴۰درصد مراکز درمانی در شهر تهران موقوفه است و ما باید حساب کنیم که اگر وقف نبود، چقدر برای تأسیس این مراکز باید سرمایه‌گذاری می‌کردیم. ما درست مانند ماهیِ داخل آب در این موقوفه‌ها شناور هستیم و متأسفانه قدر وقف را نمی‌دانیم.

وی با اشاره به ضرورت تبیین حق و حقوق واقف و موقوفه در جامعه گفت: چرا ارزش ملک وقفی که عواید آن صرف امور عام‌المنفعه مانند مدرسه سازی و بیمارستان‌سازی می‌شود باید از ملک عادی کمتر باشد؟ این نشان می‌دهد که ما روی فرهنگ وقف کار نکرده‌ایم. کسانی که در ملک موقوفه مستأجرند و اجاره پرداخت می‌کنند باید بدانند که در ثواب این موقوفه شریک هستند.

محمدی با اشاره به‌ حدیثی از حضرت علی(ع) مبنی بر اینکه هیچ حرکتی بدون شناخت به نتیجه نمی‌رسد، تأکید کرد: امروز ما باید در شناخت موضوع وقف به نظر واحدی برسیم و دقت کنیم که مدرسه‌سازی و مسجد سازی در اولویت دوم و سوم است و آنچه مهمتر است همانا تولید علم وفناوری برای کشور و جلوگیری از وابستگی کشور اسلامی است. امام صادق(ع) به «مفضّل» فرمودند: خداوند علم دین و دنیای بشر را که بتواند با آن سعادت دنیا و آخرت خود را تأمین کند در اختیار او قرار داده است. حضرت سپس به صلاح دین اشاره می‌کنند و در ادامه به صلاح دنیا اشاره می‌کنند و می‌فرمایند: کشاورزی، باغداری، بهره‌برداری از زمین، دامداری، استخراج آب، شناختن دقیق گیاهان دارویی، معادن، کشتیرانی، صید حیوانات دریایی، بازرگانی و تجارت و ... علومی است که خداوند در اختیار شما قرار داده و باید بتوانید از آن استفاده کنید.

رئیس سازمان اوقاف کشور افزود: وقف علمی و فناوری یکی از راه‌های مهم دسترسی به این علوم است. هر جا بشر اراده کرده به علوم مختلف دست یافته و ما نیز در بحث انرژی هسته‌ای با تلاش دانشمندان جوانمان ثابت کردیم که می‌توانیم به قله‌های علمی برسیم.

حجت الاسلام محمدی با اشاره به اینکه بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ دنیا مانند دانشگاه هاروارد با نیت خیر افراد تأسیس شده‌اند و ساختاری وقف‌گونه دارند، خواستار تأسیس صندوق سرمایه‌گذاری موقوفات عل و فناوری شد و گفت: ما هنوز نتوانسته‌ایم بین موقوفات خود و تولید علم و فناوری به فهم و رابطه‌ای مشترک برسیم و باید تلاش کنیم هم در دانشگاه و هم در حوزه‌های علمیه بحث تبلیغ وقف با هدف توسعه علم و فناوری را جدی‌تر بگیریم و سبد موقوفات را از حالت تک‌محصولی خارج کنیم.

* ۳۰درصد فضاهای دانشگاهی دنیا خیریه است

در این همایش دکتر عبدالرضا باقری قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز با بیان اینکه در سالهای گذشته حرکت‌هی خوبی در حوزه ساخت دانشگاه‌ها از سوی خیران انجام شده است گفت: در چهار سال گذشته خیران ۶۵۰هزار متر مربع در پروژه های عمرانی دانشگاهی، خوابگاهی و آموزشی مشارکت کرده‌اند. همچنین ۱۱۰ پروژه با زیربنای ۱۳۰هزار متر مربع از سوی خیران عزیز در حال ساخت است و در بیش از ۶۰ دانشگاه در چهار سال گذشته انجمن‌های خیریه با حضور سازمان‌های مردم‌نهاد شکل گرفته است.

وی با بیان اینکه در  بیشتر نقاط جهان بعنوان نمونه اروپا - منهای کشورهای فرانسه و آلمان – بیش از ۳۰درصد فضاهای دانشگاهی از سوی خیران احداث شده است تصریح کرد: در کشور ما نیز خیران باید افزون بر ساختن فضاهای آموزشی و توسعه کمّی آنها، به توسعه کیفی پژوهش و فناوری نیز توجه نشان دهند. امروز اشتغال فارغ‌التحصیلان یکی از بزرگترین مشکلات کشور است که واقفان در این زمینه نیز می‌توانند گره‌گشای کشور باشند.