قدس: کشاورزان آذربایجانی که از کاشت چغندر قند و تامین نیاز ۵ کارخانه چغندر قند در این استان تاکنون سود مناسبی را کسب می کردند اما چند سالی است که به دلیل کمبود آب و خشکیدگی دریاچه ارومیه کشت آن ها محدود شده است.

کشاورزان آذربایجانی سال گذشته به دلیل افزایش کشت متضرر شدند و امسال نیز به دلیل اینکه برخی از کشاورزان کشت مازاد داشتند مجبور به انباشت محصول خود در کنار جاده ها شدند.

در حال حاضر تعداد پنج کارخانه قند در آذربایجان غربی فعال است که یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن محصول چغندر قند، معادل ۳۶ درصد تولید این محصول در کشور را فرآوری می کنند.

کاهش کشت چغندر به عنوان یک محصول آب بر از جمله سیاست های سازمان کشاورزی است که هر چند بنا بر ادعای این سازمان این مهم به درستی انجام پذیرفته اما بنا بر گفته مدیر استانی این وظیفه به درستی انجام نپذیرفته و از طرفی کشاورزان نیز به این دستور العمل واکنش مثبتی نشان نداده و همواره محصولی مازاد تولید می کنند.

 از آن جا که خروج محصول چغندر از این استان ممنوع است لذا محصول مازاد همه ساله به مشکلی پیش روی کشاورزان تبدیل می شود.

کوتاهی در اجرای دستورالعمل

مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی در این راستا سازمان جهاد کشاورزی را متهم به کم کاری کرده و در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار می کند: سطح زیر کشت چغندر طبق توافق های بعمل آمده با حضور رئیس سازمان جهاد کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۱۲هزار و ۶۰۰ هکتار باید باشد اما شاهد افزایش کشت بیش از این مقدار هستیم و لذا این موضوع نشان می دهد که عملکرد جهاد کشاورزی در منع کشت و جلوگیری از این آسیب قابل قبول نیست.

به دلیل تبعات خشکسالی و کمبود آب سطح زیر کشت چغندر قند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نباید از ۱۳ هزار هکتار تجاوز کندفرهاد سرخوش ادامه می دهد: با وجود اینکه سطح زیر کشت چغندر قند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نباید از ۱۳ هزار هکتار تجاوز کند اما در حال حاضر این رقم معادل ۱۶ هزار هکتار است.

وی با انتقاد از نحوه عملکرد جهاد کشاورزی ادامه می دهد: از نظر ستاد احیاء دریاچه ارومیه، مصوبات مربوط به جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی در حد کاغذ مانده است.

وی با اشاره به این موضوع که کاشت بیش از حد برای کشاورز و همچنین دولت درد سر ساز می شود ابراز می کند: وقتی که کشاورز بیش از حد تعیین شده نسبت به تولید اقدام می کند لذا تولید مازاد برای زارع و همچنین کارخانه ها درد سر ساز شده و از آن جا که خروج چغندر از استان ممنوع است لذا هم چون سال گذشته با مشکلات بسیاری روبرو می شویم.

وی تاکید می کند: جلوگیری از کشت بیش از حد چغندر قند جزو وظایف جهاد کشاورزی است و به‌راحتی می‌تواند به آن عمل کند اما متاسفانه برخی دستگاه‌های اجرایی به وظایف خود عمل نمی‌کنند.

عواقب درد سر ساز

رئیس خانه کشاورز آذربایجان غربی نیز با بیان اینکه کشت چغندر به دلیل مصرف زیاد آب عواقب بسیاری را برای محیط زیست و حتی کشاورزان به دنبال دارد اظهار می کند:  از آن جا که هر هکتار چغندرقند در استان به میزان ۱۴ هزار مترمکعب آب مصرف می کند لذا افزایش هر هکتار اضافی در حوزه دریاچه ارومیه به خشکسالی و مشکلات زیست محیطی دامن می زند.

رئوف سپهر الدین با اشاره به اینکه سال گذشته سطح مصوب زیر کشت چغندرقند در این استان ۲۳ هزار هکتار بود ادامه می دهد: متاسفانه به علت کشت آزاد، این سطح به ۳۰ هزار هکتار افزایش یافت که علاوه بر افزایش مصرف آب شاهد بودیم که چه مشکلاتی برای کشاورزان در فروش محصولات به وجود آمد.

وی قاچاق چغندر، افزایش واسطه گری و تاثیر منفی در زیر حوضه دریاچه ارومیه را تنها بخش یاز مشکلات به وجود آمده عنوان می کند.

کاهش کشت

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در پاسخ به اخبار مطروحه به کاهش کشت و هم چنین دغدغه تامین نیاز های کارخانه های قند ابراز می کند: کشت چغندر قند از قدیم در این استان مرسوم بوده است و لذا به دلیل تجربه قدیمی و شرایط مناسب برای کشت این محصول و همچنین خرید تضمینی کارخانجات قند لذا طبیعی است که کشاورزان این استان به کشت این محصول رغبت بیشتری نشان می دهند.

اسماعیل کریم زاده با بیان اینکه این محصول در استان آذربایجان غربی پیش از این به ۴۰ هزار هکتار رسیده بود طبق مصوبات به میزان ۲۳ هزار هکتار می رسد.

وی با بیان اینکه جهاد کشاورزی در قالب برنامه‌های ستاد احیا دریاچه ارومیه در راستای کاهش کشت اقدامات قابل توجهی را در دستور کار داشته است ادامه می دهد: در این راستا سعی شده تا این محصول از اراضی محدوده آبریز دریاچه ارومیه به خارج از آن هدایت شود.

وی با بیان اینکه کاهش اراضی کشت چغندر به معنای کاهش تولید این محصول نیست و در تامین نیاز های کارخانه های قند مشکلی به وجود نخواهد آورد بیان می کند: در این راستا شهرستان پیرانشهر به عنوان یکی از مستعدترین سرزمین‌های کاشت چغندرقند مورد توجه قرار گرفته او کشت چغندر قند در این شهرستان به عنوان جایگزین کاهش کشت در حوزه دریاچه ارومیه انتخاب شده است.

کریم زاده با بیان این مطلب که پیرانشهر به دلیل شرایطی که در اختیار دارد استعداد قابل توجهی در بهره وری عملکرد دارد اظهار می کند: متوسط کشت چغندر قند در پیرانشهر ۷۰ تن در هکتار است که ۱۵ تن بیش از متوسط کشوری است.