قدس آنلاین- گروه استانها - سمیه شرف دینی : بحران آب در استان یزد سالهای سال است که به یک چالش بزرگ تبدیل شده فازدوم انتقال آب به استان و انتقال آب ازخلیج فارس به استان هنوزاجرایی نشده و با رسیدن فصل گرما کولرها ی آبی نیزآغاز بکارکرده اند و نفس های این شهر کویری روز به روز به شماره می افتد.

یزد یک استان صنعتی و معدنی است بیشترصنایعی که دراین استان فعالیت دارند در سالهای گذشته احداث شده و اکثرآنها از صنایع پر آبخواه هستند و کشاورزی استان نیز کم و بیش سنتی بوده و کشت های کم آبخواه آنچنان که باید و شاید در دستور کار قرار نگرفته است.

 حیات یزد به آب وابسته است. از طرفی اکثر روستاهای استان در معرض خشکسالی قرار گرفته اند. کشاورزی در بسیاری از روستاها از رونق افتاده و خالی از سکنه شده است. بسیاری از روستاها و مناطق ییلاقی استان در ایام عید اصلا رنگ و بوی بهاری و سرسبزی فصل بهار را نداشتند. بیشتر درختان و چشمه سارها خشک شده اند و چوب این درختان هیزم مسافران گردشگران نوروزی شده بود

خشکسالی یزد همه منابع آبی استان را تحت تاثیر قرارداده است

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین از بی آبی روستاهای یزد سخن گفت و اظهار داشت: بیشتر روستاهای استان بیشتر در معرض خشکسالی قرارگرفته اند و به طور کلی خشکسالی، همه منابع آبی استان را تحت تاثیر خود قرار داده، ولی در روستاهای ییلاقی شهرستان تفت، مهریز، اشکذر و بهاباد این خشکسالی ها بیشتر است.

محمد فاتحی درخصوص وضعیت منابع آبی در روستاها گفت: ازمجموع ۴۸۵منبع آبی ایجاد شده در روستاها هم اکنون بیش از ۱۹۳منبع آبی از مدار بهره برداری خارج شده و صرفا ۲۹۲منبع آبی در مدار قرار دارد.

آب رسانی سیار به ۳۳۰روستای استان

وی خصوص آب رسانی سیار به روستاهای استان تصریح کرد: در حال حاضر به ۳۳۰روستای استان توسط ۱۶تانکر آب رسانی سیار صورت می گیرد و هم اکنون ۳۰ مجتمع آبرسانی دردست احداث بوده که تاکنون ۶مجتمع درمداربهره برداری قرار گرفته ودرصورت تامین اعتبار تا پایان سال ۱۴۰۱به بهره داری می رسد. 

فاتحی با بیان اینکه یکی ازمهم ترین معضلات شبکه آب و فاضلاب روستایی فرسودگی این شبکه ها بوده افزود: فرسودگی شبکه ها خود عامل اصلی هدررفت آب بوده ودر این زمینه  تاکنون ۴۰۰کیلومتر شبکه آبرسانی درروستاها بازسازی شده و این خود باعث کاهش هدر رفت منابع آب می شود.

مدیرعامل شرکت آبفاراستان در پاسخ به اینکه چه تعداد از روستاهای استان از آب انتقالی بهره مند هستند گفت: بیش از۷۰روستای استان از آب انتقالی بهره مند هستند.

وی درخصوص وضعیت شبکه فاضلاب روستایی تصریح کرد: به دلیل عدم  تامین اعتبار تاکنون هیچ روستایی از استان تحت پوشش شبکه فاضلاب روستایی قرار گرفته و فقط روستای اسلامیه تفت تاسیسات  فاضلاب آن دردست اجرا است که در صورت تامین اعتبار، این طرح در سال ۹۸ به بهره برداری خواهد رسید.

مدیرعامل آب منطقه ای استان نیز در گفتگو با خبرنگارقدس آنلاین گفت: متوسط بارندگی استان یزد در دراز مدت ۸۰ میلیمتر است که در سال آبی جاری تا این تاریخ متأسفانه تنها ۲۲ میلیمتر بارش داشته ایم این به معنی کاهش حدود ۴۸ درصدی بارش نسبت به سال گذشته و ۷۰ درصدی نسبت به بلند مدت است .

۱۱ درصد از کل آب استان در بخش شرب صرف می شود

 محمد مهدی جوادیان زاده درپاسخ به این سوال که مهمترین منابع تامین آب استان چه منابعی هستند وچه میزان آب مصرفی استان درحال حاضرازآب انتقالی است اظهارداشت: در حال حاضر آب مورد نیاز استان عمدتاً از منابع آب زیرزمینی و بخشی هم از منابع آب انتقالی تأمین می شود ۱۱ درصد از کل آب استان در بخش شرب  صرف می شود که از دو محل منابع آب انتقالی و آب زیرزمینی تأمین شده و درحال حاضر مصرف آب استان در بخش شرب و بهداشت ۹۵ میلیون متر مکعب است که ۶۵ درصد از این مقدار آب انتقالی و ۳۵ درصد آن از منابع آب زیرزمینی تأمین می شود.

 وی درخصوص مصرف آب دربخش صنعت و کشاورزی استان که این روزها حواشی زیادی پیرامون آن ایجاد شده افزود: ۸۳ درصد آب مصرفی در استان در بخش کشاورزی به مصرف می رسد که کل آن از منابع آب زیرزمینی تأمین می شود بخش صنعت و خدمات نیز حدود ۶ درصد آب های استان را مصرف می کنند که عمدتاً از منابع آب های زیرزمینی تأمین می شود.

۱۷دشت استان یزد بحرانی است

جوادیان زاده درخصوص وضعیت دشتهای بحرانی استان و سفره های زیرزمینی استان نیزاظهارداشت: درحال حاضرعمده دشت های استان ممنوعه یا ممنوعه بحرانی است و ۱۷ دشت از مجموع ۱۹ دشت استان ممنوعه یا ممنوعه بحرانی بوده، این بدان معنی است که در اکثر دشت های استان میزان برداشت بیش ازمیزان آبی است که هر سال وارد سفره های زیرزمینی می شود و در نتیجه در سفره های آب زیرزمینی استان سطح آب هرساله پایین تر ازسال قبل قرارمی گیرد هم اکنون میزان افت آب های زیرزمینی دردشت های استان بطورمتوسط سالیانه ۴۵ سانتی متراست که این به معنی  کسری مخزن به حجم ۲۵۰ میلیون متر مکعب در سال است.

 وی خاطر نشان ساخت: خشکسالی های پی درپی استان ۱۸ساله می شود و مهم ترین پیامدهای خشکسالی بلند مدت دراستان کاهش متوسط بارش دراستان وضعف شدید منابع آب استان است بطوری که تعداد زیادی از روستاها دچار خسارت های فراوان شده اند. حتی برای تأمین آب شرب ساکنان روستاها نیاز به تأمین آب بصورت آبرسانی سیار بوده و سطح آب های زیرزمینی به شدت درحال پایین رفتن و کیفیت آب های زیرزمینی درحال بدتر شدن و شور شدن است، مهم ترین کاری که در این زمان باید کرد رجوع به سنت های گذشته در زمینه مصرف آب و بکارگیری برنامه های سازگاری با خشکسالی است.

انتقال آب ازخلیج فارس با مشارکت صنایع کرمان و یزد در حال اجرا است

مدیرعامل آب منطقه ای استان درخصوص طرح انتقال آب ازخلیج فارس به استان نیز گفت: طرح انتقال آب ازخلیج فارس درحال حاضر با مشارکت صنایع کرمان و یزد درحال اجرا است.

وی درپاسخ به این سوال که آیا مردم استانسرانه مصرف بالایی دارند و برای فرهنگسازی بهینه مصرف چه اقداماتی تاکنون انجام گرفته افزود: سرانه مصرف مردم استان از سرانه پایین مصرف نسبت به کل کشور است با این همه هنوز هم نیازاست که مدیریت مصرف دراولین بخش انجام شود. ما با همکاری همکارانمان در شرکت آب و فاضلاب یزد و شرکت آب و فاضلاب روستائی یزد مشغول برنامه ریزی هایی در این زمینه هستیم.

جوادیان زاده درپاسخ به این سوال که کدام شهرستانها ازآب انتقالی بهره می برند وکدام شهرستانها بیشتربا مشکل بی آبی مواجه هستند اظهار داشت: به دلیل کیفیت و کمیت پایین آب های زیرزمینی در استان، تأمین عمده آب شرب و بهداشت ۹ شهر استان ازآب انتقالی به یزد تأمین می شود و بیشترین مشکل تأمین آب در شهرهای اردکان ، میبد ، مهریز و تفت است.

این مسئول درمورد اینکه با توجه به بارندگی های بسییارناچیزی که امسال داشتیم در بهار و تابستان سال جاری با مشکل بی آبی مواجه هستیم چه تدابیری دراین زمینه اندیشیده شده گفت: درحال حاضر برای بخش شرب سناریوهای مختلف تأمین آب دیده شده و به فراخور موجودی آب ، برنامه ریزی برای تأمین آب انجام  شده در مورد بخش کشاورزی و صنعت برمبنای طرح احیاء و تعادل بخشی آب های زیرزمینی و مصوبات کارگروه سازگاری با کم آبی برنامه ریزی هایی انجام شده و دردست اقدام است.

طرح خاموشی زمستانه و نصب کنتور هوشمند 

جوادیان زاده درخصوص طرح خاموشی زمستانه چاههای کشاورزی و نصب کنتور هوشمند نیز اظهارداشت: خاموشی زمستانه چاه های کشاورزی به میزان متوسط ۴۵ روز درکلیه دشت های استان انجام شده و یا درحال انجام است که برآورد می شود با اجرای این طرح ها حدود ۷۵میلیون متر مکعب صرفه جوئی در مصرف آب صورت گیرد.

باروری ابرهای استان راه حل مقابله بی آبی است

جوادیان زاده  درخصوص اینکه چرامسئولان استان اجرای طرح باروری ابرها را دردستورکارخود قرارنمی دهند اظهارداشت: باروری ابرها یکی از ابزارهایی است که مدیران منابع آب می توانند در برنامه ریزی های خود از آن استفاده نمایند ولی برای انجام یک عملیات موفق باروری ابرها ، نیازاست  شرایط اولیه که رطوبت کافی،ابر مناسب، شرایط بارش و... است کنارهم جمع شوند. متأسفانه درخشکسالی های پی در پی اکثر نقاط اســتان بی نصیب از این شرایط بوده ولی با این همه یکی از راهبردهای تأمین آب در استان همچنان باروری ابرها است. در حال حاضر برنامه ریزی شده تا نتایج عملیات باروری ابرها طی ۵ سال  گذشته در استان یزد ارزیابی و تحلیل شود و چنانچه نتایج مثبت بود مطالعات امکان سنجی باروری ابرها مجدداً دراستان انجام شود. در امکان سنجی مشخص می شود که کدام نقطه استان و در چه زمانی مناسب ترین مکان و زمان برای باروری ابرها است.