قدس آنلاین- گروه استانها- طیبه قاسمی؛ قدیمی های خوزستان کارونی را به یاد می آورند که زمانی نهنگ داشته همین کارون که حالا فقط یک خط باریک از آن باقی مانده و این اصلا مربوط به زمان شیخ خزعل نیست همین چند سال پیش به اندازه سن پدربزرگ ها، ما در ۵۰ سال بلایی بر سر این رود نازل کرده ایم که دیگر یارای سیراب کردن چند درخت نخل که رفقای گرمابه گلستانش بوده اند را ندارد چه رسد به بزور جریان یافتن در رودخانه همسایه! باور کنیم یا نه کارون دیگر خشکیده و نفس های آخر را می کشد و بد است که بدانید دست از سر همین شط رو به موت هم بر نمی داریم و به گوش می رسد که در دل آن در شهر اهواز رستوران هایی ساخته شده که بیشتر به آن آسیب می رساند، حتی انسانهای اولیه هم فهمیده بودند برای برداشت از رودخانه هاو منابع آن باید نسبت به حفظ حریمش نیز احساس مسئولیت داشته باشند، اما انگار ساختمانهای بزرگ دیگر مجالی برای دیدن رودخانه نداد که حریمش را هم ندیدند، از زمانی که بشر فهمید نیاز به سقف دارد برای امنیت شروع به ساختن کرد اما این ساخت و سازها وقتی رنگ تفریح و خوشگذراندن ایام گرفت، با اجرای طرح های عمرانی، رستوران های عیانی و زد و بندهای پنهانی رودها از لحاظ زیست محیطی نیز دچار چالش شده اند، درباره اینکه چگونه برای ساخت چهار رستوران در دل کارون مجوز داده شد و چطور شهرداری و سازمان آب و برق اجازه دادند فقط استانداری در این زمینه تصمیم بگیرد و بعد شهردار مناطق عنوان کنند که مجوزی از سوی ما برای احداث داده نشده و سازمان آب و برق هم تنها مجوز اسکله ها را بپذیرد مکرر سخن گفته شده،  هرچند در این میان هم یک سوال باقی می ماند اگر واقعا مجوز در کار نبوده چرا طبق ماده کمیسیون ۱۰۰ کسی حکم به قلع و قمع این رستوران ها نداد؟ به هر صورت از قدیم گفته اند آدم عاقل از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود. مگر به قول امروزی ها پای عسل بیشتری به میان باشد، دو رستوران دیگر که در حال ساخت در حریم کارونند، ساختمانی در بالا دست پل هفتم جنب علی بن مهزیار به عنوان کافه جزیره، که متاسفانه نصف رودخانه را اشغال کرده و حالت نازیبایی به رودخانه با آن سقف های کانکسی داده است و پروژه دیگری هم کنار پل طبیعت، در رودخانه تعداد زیادی پایه های بتنی غول پیکر زده اند که حکم همان گزش دوباره را دارند اگر به همان شیوه با همان بهانه ها نادیده بگیریم که بالا می روند و بعد هم که ساخته شدند به خسارتی که از خراب کردنشان نصیب شهر می شود فکر کنیم چند سال دیگر اپیدمی این طمع برای کسب ثروت از دل کارون گسترش می یابد.

از سوی دیگر آیا منطقی است که یک نفر تصدی یکی از ارگان های استان را در دست بگیرد، کاری به زعم کارشناسان خواسته یا ناخواسته نادرست انجام دهد و چون کسی اهمیتی نداده در دوره بعد همان کار تکرار شود؟

بازی های آبی در کنار فاضلاب

یکی از شهروندان اهواز که در کنار رود کارون قایقرانی می کند به خبرنگار قدس می گوید: کارهای عجیبی برای بالا بردن توریست در اهواز کرده اند در شرایطی که اوضاع رود کارون خوب نیست میلیاردها تومان پول را صرف ایجاد کافه می کنند در حالی که می توانستند این پول را برای تصفیه خانه ها هزینه کنند تا لااقل فاضلاب وارد رود نشود و بعد از حل مشکلات آن به فکر زدن رستوران هم باشند.

علی بداوی سرش را به سمت نیمه های خشک شط می چرخاند و می گوید: برداشت ها و از بین بردن رود باعث شده دیگر کسی حاضر نباشد حتی با کمترین هزینه کنار رودی که زمانی بزرگترین در ایران بود دوری بزند، کار ما هم کساد شده و اکثر مردم از بوی قسمت هایی از مناطق آن شاکی اند و ما انتظار داریم توریست بیاید کنار فاضلاب چای بنوشد و بازی های آبی را تجربه کند.

شکستن حریم به قیمت تخریب رودخانه ها

یک فعال محیط زیست در این باره می گوید: هیچ شکی نیست ساخت و ساز در حریم رودها قانونی نیست اما در ایران این کار را می کنند چون از آمایش سرزمین خود بی اطلاعند و در زمینه بسیار ضعیف عمل می کنند، این موضوع نشست زمین و آسیب به بستر رودها را افزایش می دهد.

آرزو سلامت نیا یکی دیگر از معضلات تجاوز به حریم رودخانه ها را از بین رفتن ماسه رودها می خواند و عنوان می کند: منابع شن و ماسه ای  که در بستر رودخانه ها و به خصوص آنهاکه جریان آب دائمی دارند ، جزء منابع  بسیار با ارزشند و فرسایش رودخانه  آنها را از بین می برد، نابودی بستر رودخانه از یک سو و کاهش شدت جریان رودخانه باعث رسوب گذاری مواد ناشی از تخریب در کناره های بستر می شود که تخریب بیشتری را در بالا دست رودخانه به دنبال دارد.

انعکاس تخلف ها، بدون نتیجه می ماند

مشاور حقوقی دادگستری با تاکید بر اینکه برای هر سازه ای اگر موارد قانونی آن انجام نشده باشد، نهادهای زیست‌محیطی و حتی اشخاص می توانند به قوه قضاییه شاکی شوند، اظهار می کند: باید تقاضای جمع کردن، قلع و قمع داشته باشند و آن را تخریب کنند این حرف قانون است، خیلی از اقدامات علی‌رغم انعکاس هم کاری برایشان صورت نمی‌پذیرد مثل ریختن فاضلاب در حریم رودخانه همه می‌دانیم کاری خلاف قانون است و اقدام علیه بهداشت جامعه، بیماری زا و برخلاف محیط زیست است، شکایت‌هایی هم در این رابطه انجام شده اما کاری صورت نگرفته، هر اقدامی خلاف قانون لازم به پیگیری است.

بدر سودانی با تاکید بر اینکه در حال حاضر نیز می توان درباره این رستوران ها اقدامی انجام دهند؛ اضافه می کند: واقعیت این است وضعیت کارون که آخرین نفس ها را می کشد می‌بینند و فکر می‌کنند آبی باقی نمانده که نگران حریم ها باشند در صورتی که چنین نیست هنوز هم حریم رودخانه را باید محترم دانست، وضعیت تغییر می‌کند در حال حاضر کارون آب ندارد اما سیاست‌های آبی اگر تغییر کند کارون پرآب می‌شود آن وقت این پروژه‌ها خطرناک است این تجربه را ما پارسال در پارک جزیره که منجر به مرگ ۱۱ نفر شد داشته ایم چند شهروند را از دست دادیم؟ این کار باعث تبدیل به منطقه خطرناک است باید از جنبه امنیتی شرایط را بسنجیم تا برای شهروندان خطر ایجاد نشود.

او با اشاره به قوانین مربوط به آب بیان می کند: در آیین نامه و قوانین آمده است حریم رودخانه تحت پوشش دولت و آب منطقه ای هر استان است و ساخت و ساز غیرمجاز در این حریم ممنوع است و اگر چنین کاری صورت گیرد ی بدون حکم قضائی می توان آن ها را تخریب کرد.

ساخت کافه غیر قانونی است، عیانی می سازند!

یک منبع آگاه نخواست نامی از او برده شود درباره ساخت کافه های جدید به روی رودخانه کارون اذعان می کند: در صورتیکه قانون توزیع عادلانه آب، ماده دو و سه صراحتا می گوید؛ نباید در حریم رودخانه عیانی ساخته شود می خواهند ۱۰۰ متر عیانی(رستوران، هتل) برای پل طبیعت احداث کنند که کلی هم جمعیت در آن جای گیرد آنهم نه در کنار رود دقیقا داخل رودخانه و مسلم است که این کار درستی نیست.

او با تاکید بر اینکه این کار ممکن است آسیب های زیست محیطی و حتی در مواردی مالی و جانی به دنبال داشته باشد می گوید: کارشناسان  کمیسیون ۱۰۰ چنین مجوزی صادر نمی کنند حتی اگر این کار صورت گیرد قید می‌ شود باید حریم ها در ساخت و ساز رعایت شود، یکی از موارد مهم در این زمینه شمع کوبی تا ارتفاع سیلاب ۱۰۰ ساله در حریم رودخانه است تا سازه بالای این شمع‌کوبی‌ها ساخته شود، بنابراین نظر کارشناسان مربوطه مهم است و مقررات نیز هماهنگ با آن وضع می شود.

«قابل توضیح است در ماده یک آیین‌نامه مربوط به بستر و حریم رودخانه‌ها مصوب ۱۱ آبان ماه ۱۳۷۹ هیئت وزیران آمده است؛ حریم انهار طبیعی، رودخانه‌ها و مسیل‌ها (اعم از اینکه آب دائم یا فصلی داشته باشند) و مرداب‌ها و برکه‌های طبیعی برای عملیات لایروبی و بهره‌برداری از یک تا بیست متر و برای حفاظت کیفی آب رودخانه‌ها، انهار طبیعی و برکه‌ها تا یکصد و پنجاه متر «تراز افقی» از منتهی‌الیه بستر خواهد بود که بنا به مورد و نوع مصرف و وضع رودخانه، نهرطبیعی و برکه ‌به‌وسیله وزارت نیرو یا شرکت‌های آب منطقه‌ای تعیین می‌گردد و حریم کیفی برای رودخانه‌ها، انهار طبیعی و برکه‌های تأمین‌کننده آب شرب مقطوعاً یکصد و پنجاه متر خواهد بود.