قدس آنلاین: دکتر علی خرم در گفت‌وگو با قدس آنلاین اظهار داشت: دولت‌ها در ایران دولت‌های دقیقه ۹۰ هستند و با نگاه خوشبینانه اوضاع را تحلیل می‌کنند که در نتیجه وقتی با واقعیت روبرو می‌شوند خیلی دیر شده است.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به اینکه در مقطع کنونی و تا زمانی که ایران در برجام باقی بماند آمریکا فقط می‌تواند تحریم‌های یکجانبه خود را احیا کند، اضافه کرد: در حال حاضر ترامپ با چندین مانع روبروست که میزان مقاومت آنها مشخص نیست. نخست کشورهای اروپایی هستند که حفظ برجام برایشان مهم است، دوم افکار عمومی آمریکا و جامعه بین‌المللی و سوم برخی از دولتمردان و لابی‌های قدرت در داخل این کشور هستند.

دکتر خرم خاطرنشان کرد: اینکه آمریکا چقدر موفق شود اروپا را مجاب کند تا تحریم‌های آمریکا را بپذیرند و در کنار او قرار گیرند به دو عامل میزان مقاومت کشورهای اروپایی و البته مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی بستگی دارد. اگر ایران و اروپا یکدیگر را پیدا کنند ترامپ قادر نخواهد بود اروپایی‌ها را برای همراهی با خود مجاب کند اما اگر ایران با اروپا هم قهر کند ممکن است ظرف چند ماه آنها هم به سمت آمریکا سر بخورند.

نماینده اسبق ایران در سازمان ملل درباره اینکه اروپا چقدر ظرفیت دارد که منافع ایران را در برجام در حوزه‌های مختلف حفظ کند، در حالی که حوزه نفوذ اقدامات و تدابیر این کشورها فراتر از قاره اروپا نیست اظهار داشت: باید درک درستی از توانایی کشورهای اروپایی و ارزش ان داشته باشیم. این هنر دیپلماسی ماست که تا چه حد در یارگیری و دادن راهکار و ایده به کشورهای اروپایی برای تأمین آنچه می‌خواهیم مبدع باشیم و هوشمندانه عمل کنیم و ظرفیت اروپایی‌ها را درست درک کنیم.

وی تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم که روسیه و چین نگاه خاص خود را به این ماجرا دارند. روسیه توان چندانی برای تأمین منافع ایران در برجام ندارد و چین هم همیشه سطحی از همکاری اقتصادی را با ما حتی در اوج تحریم‌ها داشته است. البته مسائل خاص دیگری هم بر رفتار آنها تأثیر گذار است. این اروپاست که به دلایل خاصی غیر از اقتصادی هنوز در برجام و کنار ما ایستاده است. اجمالا یک دلیلش اینست که اروپایی‌ها از اینکه آمریکا هدایت جهان را بدست بگیرد نگران هستند و معتقدند آمریکای دوران ترامپ جهان را به قهقرا می‌برد. بنابراین نمی‌خواهند ترامپ را با دست باز رها کنند که هر چه می‌خواهد بر سر جهان بیاورد.

وی افزود: دلیل دیگر اینست که معتقدند اگر توافق چند جانبه‌ای مثل برجام که پشتوانه شورای امنیت را دارد توسط آمریکا به هم بخورد، نظم جهانی متأثر می‌شود و در آینده کسی قبول نمی‌کند به چنین نظام‌ها و توافق‌هایی متعهد بماند. بنابراین می‌خواهند راه‌هایی پیدا کنند که با تحریم‌های آمریکا علیه ایران مقابله کنند و آنها ر ا دور بزنند. این دولت ایران است که می‌تواند آنها را در این مسیر ترغیب و تشویق کند.

دکتر خرم درباره توانایی اروپا در تضمین حفظ مراودات بانکی و نقل و انتقال ارز به ایران با اشاره به تجربه قبلی ایران در این حوزه با چین، گفت: در اوج تحریم‌های آمریکا قبل از برجام چین برای ادامه قراردادهای خود با ایران بانکی را ویژه معامله با ایران ایجاد کرد که هیچ ارتباط مالی با آمریکا نداشت در نتیجه ا مشکل تحریم و مجازات روبرو نبود.

وی افزود: در سال ۹۱ و ۹۲ تمام مبادلات مالی ما با چین از طریث این بانک انجام می‌شد و این روش می‌تواند ودباره بکار گرفته شود. دست اروپایی‌ها برای اقدامی مشابه بازتر است و می‌توانند از طریق بانک‌ها مرکزی یا بانک‌های مشترک با ایران، کانال‌هایی را برای نقل و انتقال ارز به یورو با ایران ایجاد کنند که ایزوله باشد.

علی خرم در پاسخ به این سؤال که آیا ممکن است اروپایی‌ها در مذاکره با ایران شروطی مانند مذاکرات موشکی و منطقه‌ای را دوباره مطرح کنند و در این صورت شکست مذاکرات با اروپا چقدر محتمل خواهد بود؟ اظهار داشت: اروپایی‌ها نشان دادند که در مورد برنامه موشکی و سیاست‌های منطقه‌ای ایران حساس و با آمریکا هم نظر هستند، بنابراین ممکن است این موضوع را در مذاکرات دنبال کنند، اما باید توجه داشته باشیم که توانایی موشکی، سیاست‌های منطقه‌ای و حتی برنامه هسته‌ای ما جنبه بازدارندگی دارند. ما می‌توانیم درباره همه چیز گفت‌وگو و مذاکره کنیم. این به معنای توافق یا امتیاز دادن و تغییر موضع نیست و گفت‌وگو باید از این منظر باشد که استدلال‌ها منطقی‌ خود درباره برنامه دفاعی کشور برای آنها تشریح کنیم تا اروپایی‌ها در مذاکرات با آمریکا بتوانند بگویند ایران هم اهل مذاکره است، هم استدلال دارد و هم حق دارد با توجه به تجربه جنگ با عراقفو قرار داشتن در محاصره کشورهای هسته‌ای بنیه دفاعی خود را تقویت کند.

نماینده اسبق ایران در سازمان ملل دربارهزمینه توفیق کشورهایر اروپایی برای ترغیب شرکت‌های طرف قرارداد با ایران به ادماه قراردادهای خود، تأکید کرد: دولت‌های اروپایی نمی‌توانند روی شرکت‌هایی که با آمریکا مراوده دارند تأثیر بگذارند. این شرکتها از مرکل و ماکرون و ترزا می تبعیت نمی‌کنند. برای آنها تجارت و حفظ سرمایه‌شان مهم است. دولت‌های اروپایی ممکن است با تدوین قوانین ایجاد صندوق‌های تأمین خسارت حداکثر بتوانند شرکت‌های کوچک و متوسط را در ایران نگه دارند. قطعاً شرکتهای بزرگ اروپایی که در آمریکا شعبه و تجارت دارند، بعد از این در ایران نخواهند ماند.

وی افزود: دولت باید همان شش ماه پیش که ترامپ زمزمه خروج از برجام را شروع کرد بجای اینکه مدام بگوییم آمریکا نمی‌تواند برجام را به هم بزند و به راحتی از آن خارج شود به فکر یافتن راهکارهایی برای حفظ منافع خود ادامه قراردادها با شرکت‌های برزگ اروپایی می‌افتاد و فرصت کافی داشت که به نتیجه برسد نه اینکه مثل همیشه در  دقیقه ۹۰ به فکر چاره بیفتد که دیگر خیلی دیر شده است.