در منطقه‌ای که تغییرات اقلیمی و خشکسالی، میراث طبیعی را می‌بلعد، تالاب‌های ایران با اعداد و ارقامی چشمگیر حکایتی متفاوت می‌گویند.تالاب انزلی با ۱۸۸.۲ کیلومتر مربع، تالاب بامدژ ۱ کیلومتر مربع، حوض سلطان ۱۵.۷ کیلومتر مربع، شادگان ۵۴۱.۳ کیلومتر مربع، بختگان ۱۴۶.۲ کیلومتر مربع، مهارلو ۱۵۲.۱ کیلومتر مربع، میانکاله ۳۰۳.۱ کیلومتر مربع و هورالعظیم ۲۹۳.۳ کیلومتر مربع پر از آب هستند و همگی نشانه‌هایی از بهبود را در کارنامهٔ زیست‌محیطی خود ثبت کرده‌اند.این احیای آرام اما قابل‌توجه، برای پرندگانی که سالانه هزاران کیلومتر از سیبری تا آفریقا پرواز می‌کنند، به معنای بقاست. تالاب شادگان، پهناورترینِ این مجموعه، امروز میزبان فلامینگوها، پلیکان‌های خاکستری و حتی گونه‌های در معرض انقراضی مانند اردک سرسفید است. در میانکاله، این ذخیره‌گاه زیست‌کره که به «نگین خزر» معروف است، صدای بال زدن قوهای مهاجر طنین‌انداز شده، در حالی‌که هورالعظیم پس از سال‌ها تنش آبی، دوباره به مقصدی امن برای پرندگان آبزی تبدیل شده است.
حتی تالاب‌های کوچک‌تر نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کنند. بامدژ، با مساحت تنها ۱ کیلومتر مربع، به دلیل آب شیرین و پوشش گیاهی متراکمش، محل تخم‌گذاری پرندگان کمیاب است. حوض سلطان، با آن سطح نمکی درخشان، زیستگاه غزال‌های ایرانی و پرندگانی است که در مسیر مهاجرت به استراحتی کوتاه نیاز دارند.اما این داستان، صرفاً یک پیروزی نیست. کارشناسان هشدار می‌دهند:« این بهبودی شکننده است. کاهش بارندگی، ساخت‌وسازهای غیراصولی و کشاورزی بی‌رویه همچنان شمشیری بالای سر این اکوسیستم‌هاست».
سازمان حفاظت محیط زیست ایران اخیراً با اختصاص بودجهٔ ویژه برای مدیریت آب‌های سطحی و ممنوعیت شکار در این مناطق، گامی به جلو برداشته، اما فعالان می‌گویند حفاظت محلی و آگاهی جوامع ساحلی کلید ماندگاری این موفقیت‌هاست.در پایان، تصویری از تالاب مهارلو شاید گویای تمام این روایت باشد. آبی که با جلبک‌های قرمز رنگ‌آمیزی شده و ردپای فلامینگوها روی گل‌های نرم آن جا مانده است. این‌جا، در قلب ایران خشک، طبیعت هنوز می‌رقصد اما تنها با همراهی انسان است که این رقص ادامه خواهد یافت.
نظر شما