قدس آنلاین- گروه استانها- طیبه قاسمی، دخانیات اقتصاد پنهانی است که اکثر آدمها به فاسد بودن آن ایمان دارند اما همین اقتصاد فاسد در سال‌های جدید دخانیات در ایران سه هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان یعنی حدود ۳.۲ میلیار دلار را قورت می‌دهد، سالانه ۶ میلیون نفر را در دنیا می کشد تازه این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۸ میلیون مرگ افزایش می یابد، و بدتر از آن این است که ۵ میلیون نفر زیر ۱۸ سال در دنیا به خاطر مصرف سیگار می میرند، این آمار فقط گوشه ای از نامرادی های دودی است که نه تنها به خورد فرد مصرف کننده می رود که چالشی برای اطرافیان او نیزهست، تفریحات سالم معمولا در ایران معنای دیگری دارد کافه ها یا مهمانخانه ها مسلما برای کشورهای دیگر طعم غذا می دهد و نوشیدنی اما اگر شما بخواهید با خانواده به یک کافه سنتی بروید اکثر قریب آنها قلیان دارند که مشتری های زیادی هم دارد، مسلما این فضای بسته و دودی که می خورید تا مدتها شما را درگیر می کند، پارک ها هم که دیگران درآن ورزش می کنند و نفس می کشند برای ما باز پر است از میل هوای خواسته یا ناخواسته دود، جالبتراست بدانید برخی از ما ایرانی ها می رویم کوه تا ریه هایمان را پر کنیم هوای تازه وقتی برمی گردیم ریه هایمان پر است دودهای متفاوت با آبشن های گوناگون.
عزم جدی برای جمع آوری قلیان نیست
هر ساله به مناسبت سالروز جهانی بدون دخانیات، ۳۱ ماه می‌مصادف با ۱۰ خرداد، اقدامات و فعالیت‌های گسترده‌ای در سطح کشور با همکاری ارگان‌های ذیربط به منظور حمایت طلبی برای اجرای سیاست‌های موثر بر کاهش مصرف دخانیات و ارتقای سطح آگاهی عمومی به ویژه جوانان و نوجوانان نسبت به مضرات استعمال دخانیات انجام می‌شود. بر همین اساس ۵ تا ۱۱ خرداد ۱۳۹۷ به عنوان هفته ملی بدون دخانیات با شعار ملی " قلیان، سمی برای سلامت خانواده" در نظر گرفته شده است.
قلیان سالهاست به تفریح مورد علاقه قشر زیادی بدل شده که بیشتر از جوانان هم هستن که به گواه بسیاری کارشناسان استعمال آن ۷۰ تا ۱۰۰ برابر یک نخ سیگار است، در بسیاری از ماده های قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات، تبلیغ و تحریک به آن ممنوع است و برابر قانون فوق وجود هرگونه ویترین قفسهای عرضه سیگار و مواد دخانی و ابزارآلات مرتبط با آن به خصوص برای فروش به افراد زیر ۱۸ سال جرم است و مامورین موظفند گزارش های خود را به حسب مورد جرایم موضوع این قانون برای مراجع دارای صلاحیت ارسال کنند با این وجود سن دختران مبتلا در کشور به ۱۴ سال رسیده است و هیچ عزم جدی برای جمع آوری آنها دیده نمی شود، متاسفانه شرایط در مورد قلیان بدتر هم هست چون اصولا در ایران این دود قبحی برای مصرف کننده ندارد و سن ابتلا به آن به ده سال رسیده.
مواد اعتیادآور در توتون قلیان ها
در کنار آن بحث مواد اعتیادآور در توتون قلیان ها سال هاست محل مناقشه است که وقتی برای اولین بار توسط رئیس مرکز سلامت محیط کار و وزارت بهداشت وقت اعلام شد فقط به تایید و تکذیبش بسنده شد، شوخی نیست که از هر سه نفری که برای اولین بار قلیان می کشند برای همیشه معتاد می‌شوند و یک ساعت در معرض دود قلیان دیگران بودن معادل مصرف ۶ تا ۸ نخ سیگار است، بسیاری از مراجع استعمال دخانیات را حرام اعلام کردند چون حاوی ۴ هزار ماده شیمیایی و ۴۰ نوع ترکیب سرطان زاست، و خبر بدتر این است عوارض تنباکوهای معطر بیشتر از تنباکوهای معمولی است ومتأسفانه تنباکوهایی که در سال های اخیر به بازار آمده اسانس‌هایی اضافه می شود که این اسانس ها علاوه بر تحریک دستگاه تنفس موجب حساسیت و آلرژی شده و این بغیر از خواب آشفته اینروزهای خانواده ها از شایعه اعتیاد آور بودن آن به خاطر وجود مواد مخدر، شیشه و ترکیبات آمفتامین در آن بوده.
در کلانشهر اهواز از وقتی یکی از قهوه خانه ها دچار آتش شد عزم ها برای برچیدن قلیان از روزهای جوانان، محکم تر و برنامه ها بیشتر راه عملی شدن گرفت اما دود آتش قهوه خانه که نشست هیجان مسئولان شهری هم فروکش کرد و باز خانواده ها ماندند و بساط های زیاد قلیانی حتی در اماکن عمومی.
آماده کردن برای فروش مرا به قلیان عادت داد
در پارک چوبی کیانپارس چند جوان کنار قلیان هایی که به شکل شکیلی هم چیده شده نشسته و همراه با عرضه آن مشغول فروخوردن دودش هم هستند، فروشنده آن برایم توضیح می دهد که اهل سیگار هم نیست اما به خاطر آماده کردن قلیان ها سالهاست قلیان می کشد.
سینا مطور زاده می گوید: یک کلبه کوچک در یکی از پارک ها زدم، درآمد خوبی نداشت اما وقتی قلیان را به اجناس آن اضافه کردم مشتری هایم بیشتر شد برای آماده شدن قلیان گاهی خودم پکی می زدم و کم کم کار همیشه ام شد، از وقتی هم به اهواز آمدم این کار را در پارک انجام می دهم.
بیماری تااعتیاد؛ ره آورد قلیان
یک خانواده که ساعت سه نیمه شب گردش درلشگر آباد انتخاب کرده اند می گویند: اوایل شب شلوغی بیشتر است و دودی که از قلیانها در هواست غیر قابل تحمل است بنابراین به خاطر علاقه ای که به خوردن فلافل داریم شب ها می آییم هرچند مدتی است جوانان نیمه شبها هم اینجا را قرق کرده اند.
پدر خانواده می افزاید: پسرم مدت چند سال قلیان می کشید من هم به خاطر شرایط امروز سخت نمی گرفتم تا اینکه دچار یک حمله قلبی شد و دکتر تشخیص داد استعمال قلیان عامل موثری در این مشکل بوده از سویی یکی از کاسبان بازاری را سراغ دارم که به دلیل مصرف قلیان کم کم روی به استفاده از مواد مخدر آورد که در آن برهه شایعه شده بود در تنباکوهایی که استفاده کرده مواد مخدر بوده و من نمی دانم چقدر این مسئله واقعیت دارد.
تحمیل ۳۰ هزار میلیارد به بخش سلامت
کارشناس هوا و دخانیات معاونت بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی کلانشهر اهواز با بیان اینکه دخانیات ارتباط تنگاتنگی با بیماریهای مهلک و سرعت رشد ابتلا به سرطان در کشور را دارد و با نزدیک ۳۵ درصد کشور ما نیز در این زمینه شتاب گرفته، عنوان می کند: مصرف سالانه دخانیات از لحاظ هزینه هم مطرح است، بالغ ۱۰ هزار میلیارد تومان هزینه ۵۵ هزار مرگ منتسب به دخانیات است که علاوه بر آن هزینه ای ۳۰ هزار میلیارد تومانی به بخش سلامت تحمیل می کند. با وجودی که ایران جزء بیست کشور در بحث پیشگیری از بیماری‌هاست و کنترل دخانیات جهانی شده اما متاسفانه گام های عملی درباره سیگار و قلیان انتظار عرصه سلامت را برآورده نکرده اکثرآدمها قلیان را تفریح می دانند و اهمیتی به استفاده از آن ندارند.
فرخنده شفیعی درباره آغشته بودن تنباکوهای امروزی به مواد روان گردان تاکید می کند: هیچ گزارشی به دست ما نرسیده، اینها مسائلی است که از طریق وزارت بهداشت احتمال داده می‌شود که مثلا ممکن است توسط یک سری افراد سودجو مواد مخدر با تنباکو مخلوط شده باشد اما اینکه تایید شده و ما بتوانیم آن را پیگیری کنیم، خیر.
هزینه ۵۵ برابری سیگار نسبت به کتاب
او درباره کسانی که چنین مواردی را مشاهده کرده اند، می‌گوید: اگر فردی درباره قلیان و حتی مواد غذایی احساس کند تغییراتی در وی ایجاد شده باید به بهداشت مرکز مراجعه کرده و اطلاع بدهد تا بتوانیم کاری انجام دهیم در صورت عدم اطلاع به هیچ عنوان نمی توانیم آن را بررسی کنیم که چرا، یک فرد به مهمانخانه رفته با مصرف قلیان دچار مشکل جسمانی شده است؟
درباره هزینه‌های قلیان کلا به صورت کشوری و سالانه با توجه به اینکه میزان واردات دخانیات در آن مقطع خاص چقدر بوده سنجیده شده و تنها در استان خوزستان نیست، با مصارف کشور آمارها سنجیده می‌شود، اما در یک برآورد فرهنگی که انجام شده هزینه سیگار برای هر خانواده پنجاه و پنج برابر بیشتر از هزینه یک کتاب است.
رشد مصرف دخانیات در بانوان ۲ ونیم برابر مردان شده است
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کلانشهر اهواز در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین با اشاره به اینکه باورهای مردم درباره مصرف قلیان اشتباه به همین دلیل مصرف قلیان عادی تر از دخانیات دیگر است، می‌گوید: متاسفانه رشد مصرف انواع دخانیات در سال‌های اخیر در بانوان حتی بیشتر از آقایان بوده و دو و نیم برابر بیشتر است.
شکرالله سلمان زاده کشیدن قلیان را جز عرف و فرهنگ ایران نمی داند و آن را مخالف سنت های ایرانی اسلامی دانسته و بیان می‌کند: مصرف قلیان در حالی در ایران رو به افزایش است که آن را سالمتر از سیگار می دانند در حالی که دود قلیان علاوه بر مضر بودن برای شخص مصرف کننده و کسی که آن را استنشاق می کند به خاطره باقی ماندن در محیط از طریق پوست نیز به بدن انتقال پیدا می کند.
او مصرف قلیان را معادل ۸۰ تا ۱۰۰ نخ سیگار خوانده آنرا را یکی از علل مرگ بر اثر بیماری های غیرواگیردار می‌داند و ادامه می‌دهد: از سوی دیگر رابطه بسیار نزدیکی بین بیماری فشار خون و مصرف دخانیات وجود دارد و سالانه ۷ و نیم میلیون نفر در دنیا به خاطر داشتن فشار خون از دنیا می‌روند.
کوتاهی و عدم نظارت ارگان های شهری
سلمان زاده یکی از دلایل افزایش میزان مصرف قلیان در شهر اهواز را کوتاهی ارگان های شهری می خواند و با اشاره به اینکه در سطح شهر اهواز حتی یک تابلوی ممنوعیت دخانیات در فضای پارک ها نیست، اظهار می‌کند: در اهواز سند جامع کنترل دخانیات در اماکن عمومی وجود ندارد و اهمیت آن اجرا نمی‌شود، حتی متأسفانه پلمب قهوه خانه‌ها هم بی فایده است و کافه دارها بلافاصله پلمپ را باز میکنند و نظارتی هم بر این مسئله موجود نیست.
۱۰ هزار میلیارد تومان صرف خرید محصولات دخانی در ایران
در ایران به طور متوسط ۱۰ هزار میلیارد تومان صرف خرید محصولات دخانی می‌شود و دو تا سه برابر این هزینه صرف درمان بیماری ناشی از مصرف دخانیات، استعمال دخانیات در ادارات سازمانها و مراکز تولید و عرضه مواد غذایی و اماکن عمومی اکیداً ممنوع است، اما هنوز چرخ، چرخه مبارزه با آن به شدت می لنگد تا جائیکه در نشست خبری علوم پزشکی با خبرنگاران عنوان می شود اگر قلیان ها از بین بروند حدود ۴۵۰ هزار شغل را از دست می دهیم اینکه باید به فکر اشتغال جوانان باشیم تا جوانانمان به سمت اعتیاد نروند خوب است اما چنین اشتغالهایی دچار شدن بسیاری جوانان به همان بند ابتدایی اعتیاد است از سویی بهانه آوردن میزان اشتغال قلیان به مانند این است مبارزه با مواد مخدر و قاچاق آن را به دلیل اشتغال زا بودن پشت گوش بیاندازیم!
قلیان معضل کوچکی نیست و این را می توان از روز شمار هفته ملی بدون دخانیات وقتی ۴ روز در آن اختصاص به چالشهای قلیان دارد هم فهمید پس لزوم مبارزه با آن مشخص است و باید زودتر گام های موثر تری در این راه برداشت و پرداختن به آن وقتی خیلی ها همراه آن سوخته اند فایده ای ندارد.
نظر شما