در این سال‌ها هر چند انتظار می‌رفت با رعایت الزامات قانونی پیوست فرهنگی و اجتماعی، در طرح‌های کلان کشور شاهد تغییر و تحولی ملموس باشیم و هرچند در بسیاری از شهرها و مناطق کشور، برخی دستگاه‌ها نسبت به این برنامه متعهد نشان دادند؛ اما حداقل در کلانشهر مشهد که عنوان پایتخت معنوی ایران اسلامی را داشته و به دلیل وجود بارگاه مطهر امام رضا(ع) همه ساله مأمن و پناهگاه میلیون‌ها نفر از زائران و عاشقان اهل بیت(ع) است، نه تنها اتفاق قابل توجه و ملموسی را در این حوزه شاهد نبوده‌ایم که بسیاری از طرح‌های بزرگ عمرانی و شهری مشهد نماد بی توجهی مدیران شهری و دولتمردان به ضروریات پیوست فرهنگی و اجتماعی بوده است.

مؤید این ادعا ‌نیز اتفاقات جلسه دیروز شورای فرهنگی عمومی استان بود و انتقالات صریح عضو ناظر مجمع نمایندگان خراسان رضوی نسبت به بی توجهی تسامح و تساهل برخی مدیران دستگاه‌های اجرایی و شهرداری مشهد به این موضوع بود.

*پیوست فرهنگی و کاهش آسیب‌های اجتماعی

براساس ماده 80 قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف است طبق قوانین مربوطه به منظور پیشگیری و کاهش آسیب‌های اجتماعی، نسبت به تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیه نشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی اقدام کند، به گونه‌ای اقدام کند که آسیب‌های اجتماعی در انتهای برنامه به 25 درصد میزان کنونی کاهش یابد.

تهیه و تدوین پیوست‌های اجتماعی در طراحی تمامی برنامه‌های کلان توسعه‌ای، ملی و بومی باتوجه به آثار محیطی آن‌ها و به منظور کنترل آثار یاد شده و پیشگیری از ناهنجاری ها و آسیب‌های اجتماعی با تصویب شورای اجتماعی کشور، از جمله تکالیف این ماده قانونی است.

همچنین نظامنامه اجرایی پیوست فرهنگی و اجتماعی خراسان رضوی، اهداف اصلی تدوین پیوست فرهنگی و اجتماعی را تأمین، تعمیق و بهسازی حضور «فرهنگ دینی» در موضوعات مهم مورد بررسی در راستای تحقق «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت»، ایجاد ارتباط منطقی و دایمی بین فرهنگ دیگر نظام‌های جامعه، عنوان کرده است.

ارتقای قابلیت رصد، نظارت و ارزشیابی در مدیریت راهبردی فرهنگی استان، بازدارندگی از آسیب‌ها و پیامدهای محراب فرهنگی، اجتماعی، پیش برندگی برای اشاعه و ارتقای ارزش‌های اسلامی- ایرانی و تعالی فضای فرهنگی و اجتماعی انسان نیز از دیگر اهداف مورد اشاره در این نظامنامه است.

برهمین اساس تمامی دستگاه‌ها و مراکز مرتبط موظف به متناسب سازی مأموریت‌ها، ساختارها و قوانین و مقررات و توسعه ظرفیت‌های فرهنگی برای اجرای کامل و دقیق پیوست فرهنگی و اجتماعی شده‌اند و مکلف هستند ضمن هماهنگی کامل، در راستای فرهنگ سازی نسبت به تأمین، ارتقا و هدایت منابع انسانی برای اجرای پیوست فرهنگی و اجتماعی اقدام کنند.

همچنین تأکید شده که پیوست فرهنگی و اجتماعی، سندی الزام آور است و تخطی از آن پیگرد حقوقی دارد.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ما در این خصوص گفت: براساس مصوبات مجلس شورای عالی انقلاب فرهنگی و قانون برنامه ششم توسعه، دستگاه‌های متخلف مکلفند برای تمام طرح‌های بزرگ پیوست فرهنگی و اجتماعی تهیه کرده و سپس با رعایت الزامات این پیوست، اقدام به اجرای طرح کنند.

حجت الاسلام نصرالله پژمانفر تصریح کرد: قانون گذار به منظور جلوگیری از بروز بسیاری از مشکلات فرهنگی و اجتماعی که حتی امروز شاهد آن هستیم، این الزام را ایجاد کرده تا مانع بروز بسیاری از همین مسائل و معضلات فرهنگی و اجتماعی شود، اما متأسفانه این موضوع به صورت یکنواخت در کل کشور جاری نیست.

البته خیلی از طرح‌ها و پروژه‌های کلان که در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور و شورای توسعه استان‌ها مصوب می‌شود، پیوست فرهنگی و اجتماعی دارد و مجریان هنگام اجرای طرح‌ها ضروریات پیوست را رعایت می‌کنند.

*بی توجهی مدیران استان

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی افزود: این در حالی است که در خراسان رضوی با وجود تذکرات فراوان، در عمل هیچ اراده‌ای برای رعایت پیوست فرهنگی و اجتماعی به چشم نمی‌خورد. در حالی که استاندار نیز ضرورت اجرای این قانون را به دستگاه‌ها ابلاغ کرده و متذکر شده است.

وی گفت: حدود 20 روز پیش در نامه‌ای خطاب به استانداری، خواستم گزارش جلسات پیوست نگاری برای طرح‌های هم استان را ارائه دهند که تاکنون این اتفاق نیفتاده است. در جلسه دیروز شورای فرهنگ عمومی خراسان رضوی هم این موضوع را در جایگاه عضو ناظر مجمع نمایندگان استان در جلسات شورای راهبری پیوست فرهنگی، متذکر شدم، اما احساس من این است که شخص استاندار این تذکر را جدی نگرفت و چنانچه در چند روز آینده اقدامی صورت نگیرد، موضوع را به مجلس شورای اسلامی، وزارت کشور و سایر دستگاه‌های مرتبط گزارش خواهم داد و این مسئله را تا حصول نتیجه مطلوب پیگیری خواهم کرد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به ساده انگاری برخی مسئولان، تأکید کرد: این ضعف عملکرد، بسیاری از مشکلات و آسیب‌هایی که ممکن است با توجه به ملاحظات حداقلی، برطرف شود، به معضل و مشکلی جدی تبدیل می‌کند.

*طرح‌هایی که با هویت مذهبی مشهدالرضا(ع) منافات دارد

وی گفت: ساخت هتل‌ها و ساختمان‌های مرتفع اطراف حرم مطهر نه تنها با هویت مذهبی مشهدالرضا(ع) منافات دارد که فرهنگ زیارت را نیز تحت الشعاع قرار داده است. همچنین ایجاد بزرگراه‌ها، ساختمان‌های تجاری، هتل‌ها و برج‌ها در نقاط مختلف شهر و راه اندازی خط «بی آر تی» در حدفاصل حرم مطهر رضوی تا میدان فردوسی، از جمله طرح‌هایی بوده که پیوست فرهنگی و اجتماعی برای آن تهیه نشده است، البته خط «بی آر تی» مذکور به دنبال اعتراض‌های مردمی جمع آوری شد.

حجت الاسلام پژمانفر خاطرنشان کرد: همان طور که از گذشته تذکرات و توصیه‌ای ایمنی آتش نشانی به هنگام ساخت بناهای مختلف مورد توجه قرار نمی‌گرفت و از این حیث تاکنون مشکلات فراوانی حادث شده و به همین دلیل چند سالی است که این توصیه ها و الزامات با وجود هزینه‌هایی که به مالکان تحمیل می‌کند، مورد توجه و اقبال عمومی قرار گرفته است، تهیه و رعایت الزامات پیوست فرهنگی در طرح‌های بزرگ نیز ضرورت دارد.

*تبلیغات محیطی شهرداری مشهد با اصلاح شود

وی گفت: در ادامه بحث جلسه دیروز همچنین وجود مشکلاتی در حوزه تبلیغات محیطی شهرداری مشهد را مورد اشاره قرار دادم که بسیاری از اقدام‌های شهرداری با اسناد بالادستی مثل حمایت از کالای ایرانی که اتفاقاً در چند سال اخیر و بویژه امسال مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار داشته است، منافات دارد.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: در حالی که پیرو فرمایشات رهبری باید به جای تبلیغ کالاهای خارجی و ترغیب و تشویق مردم به خرید این کالاها، از تولیدات داخلی حمایت شود، برخی فعالیت‌ها و تبلیغات محیطی شهرداری مشهد خلاف این مهم بوده است.

وی گفت: همچنین برخی تبلیغات و المان‌هایی که توسط شهرداری در نقاط مختلف شهر مشهد در معرض دید قرار گرفته با سیاست افزایش جمعیت همخوانی نداشته و برعکس مروج همان شعار منسوخ «فرزند کمتر،زندگی بهتر» است.

البته این موضوع در مجلس شورای اسلامی مطرح و به دستگاه‌های متخلف تذکرات لازم داده شده است که برخی دستگاه‌ها رویه غلط خود را اصلاح کرده‌اند.

حجت الاسلام پژمانفر خاطرنشان کرد: شهرداری مشهد در جلسه دیروز در پاسخ به اظهارات من عنوان کردند که فقط به نقاط ضعف شهرداری توجه و اشاره کرده ام که این طبیعی و مطابق با وظیفه نظارتی است.

وی ضمن قدردانی از تلاش‌های ارزنده شهرداری مشهد، ابراز امیدواری کرد که این نهاد عمومی با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری، ضمن توجه بیشتر به ضرورت تهیه و رعایت پیوست فرهنگی و اجتماعی در اجرای طرح‌های عمرانی و شهری، نسبت به اصلاح رویه موجود تبلیغات محیطی نیز اقدام کند.

*شهرداری پاسخگو نبود

در همین حال خبرنگار ما برای اطلاع و انعکاس اظهارات و نقطه نظرات شهردار مشهد، با دفتر و مسئول روابط عمومی شهرداری چند بار تماس گرفت که هیچ یک از این تماس‌ها پاسخی نداشت. به دنبال آن با ارسال پیامکی به مسئول روابط عمومی شهرداری مشهد، خواستار پیگیری و پاسخ سریع وی در این خصوص شدیم که این بار نیز پاسخی دریافت نکردیم.