به گزارش قدس آنلاین، بازار ارز یکی از بازارهای تاثیر گذار اقتصادی در هر کشوری است، نرخ ارز در اقتصاد ایران نیز به رغم وجود  نوسانات زیاد آن، همواره یکی از دغدغه های مردم، فعالان اقتصادی و بازرگانان بوده است. بر اساس مدل عرضه و تقاضا و وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت، اقتصاد ایران و موضوع نرخ ارز همواره به درآمد های نفتی و نوسانات قیمت جهانی نفت وابسته بوده و با ایجاد تغییرات در این قیمت ها بازار ارز با نوساناتی همراه بوده است. از سوی دیگر به واسطه فروش انحصاری نفت و مشتقات نفتی از سوی دولت، درآمدهای ارزی و به تبع آن عرضه ارز در بازار در اختیار دولت قرار دارد چنانچه رقمی حدود ۸۰ درصد این بازار کاملا دراختیار دولت قرار دارد.

در چند ماه گذشته افزایش شدید نرخ ارز و رسیدن آن به رقمی حدود ۸۰۰۰ تومان در بازارهای غیر رسمی سایر بازارها از جمله قیمت کالاهای ضروری و مصرفی مردم را با تغییرات قابل توجهی مواجه کرده است. ثابت بودن عرضه ارز از سوی دولت و افزایش تقاضای ارز از سوی دارندگان منابع ریالی مازاد به واسطه وجود نقدینگی های سرگردان در اقتصاد ایران باعث شده نرخ ارز به طور غیر متعارفی افزایش یابد. وضعیت ایجاد شده برای مالباختگان موسسات مالی، عدم برگزاری مجامع عمومی بانک ها و زیان ده شدن سهام بانک ها در بازار بورس، در کنار رکود چندین ساله در بخش مسکن و عدم سودهی تولید در کشور از جمله عواملی است که دست به دست هم داده و باعث شده بسیاری از سپرده گذاران بانک ها، سپرده های خود را از بانک ها بیرون کشیده و به دنبال بازارهای دیگری برای سرمایه گذاری بروند، در این شرایط طبیعتا بازارهای سفته بازانه  از بازدهی بیشتری برخوردار بوده و همین موضوع منابع مردم را به سمت این بازارها از جمله بازار ارز و سکه سوق می دهد.

ریشه اصلی مشکل کجاست؟

در نظام بانکداری، سپرده گذار به عنوان دارنده منابع، بانک به عنوان واسطه وجوه و وام گیرنده به عنوان متقاضی دریافت منابع سه ضلع اصلی مثلث نظام بانکداری را تشکیل می دهند، در اقتصاد ایران به واسطه کاهش اعتماد مردم به بانک ها بین این سه ضلع فاصله افتاده است. چرا که به واسطه رکود و شرایط خاص اقتصادی کشور نه بانک ها توان پرداخت سود های قطعی به سپرده گذاران را داشته و نه دیگر وام بگیران تمایلی برای فعالیت های اقتصادی مولد با منابع بانکی دارند. با این تفاسیر سپرده گذاران و مردم با وجود سود پایین بانکی منابع مالی خود را از بانک ها خارج و به دنبال بازاری با سود بیشتر و البته حاشیه امنیت بالاتر هستند و در این شرایط چه بازاری بهتر از بازار ارز!؟

تقاضای خرید ارز از سوی مردم را می توان به ۲ بخش نیازهای ضروری و سفته بازانه تقسیم بندی کرد:

بخش اول نیاز بخش خصوصی و تجار برای واردات برخی از کالاها در کنار نیاز مسافران برای تامین هزینه های سفر خود و... است.

بخش دوم تقاضای خرید ارز بدون وجود نیاز واقعی به ارز و به دلیل حفظ ارزش پول افراد است. این بخش که سهم بسیار بالایی در نابه سامانی های اخیر ارزی دارد ریشه در ساختارهای غلط اقتصادی داشته و موجب برهم ریختگی بازار، افزایش نقدینگی، و خلق پول در آینده خواهد شد. با این تفاسیر با قاطعیت می توان گفت افزایش نرخ ارز هیچ تاثیری در کاهش تقاضا نداشته و مادامی که ساختارهای اقتصادی اصلاح نشود تقاضاهای سفته بازانه نیز تداوم خواهد داشت.