به گزارش قدس آنلاین، حدود یک ماه پیش بود که اسفندیار چهاربند، قائم‌مقام وزیر آموزش و پرورش هم از این کمبود خبر داد، اما تعداد آن با آنچه آقای وزیر اعلام کرده بود تفاوت داشت، کمبود ۳۰۰ هزار نیرو تا مهر ۱۳۹۷. او گفته بود: «اگر این روند ادامه یابد، باید دو سال دیگر بخصوص در حوزه آموزش ابتدایی و پرورشی بنای یادبود برای آموزش و پرورش بسازیم». او همچنین بیشترین کمبود معلم را پس از حوزه پرورشی در حوزه ابتدایی اعلام کرده بود. کمبود نیرو و تأمین معلم آن قدر جدی است که به گفته معاون وزیر اگر فکری برای آن نشود، احتمال افزایش نرخ کودکان بازمانده از تحصیل بسیار جدی است.
نرخ بازنشسته‌ها از شاغلان پیشی می‌گیرد
یکی دیگر از مشکلات کمبود نیرو در نظام آموزشی کشور به گفته قائم مقام وزیر آموزش و پرورش، افزایش تعداد بازنشسته‌ها و پیشی گرفتن شمار آن‌ها از شاغلان در آموزش و پرورش است. او گفت: «امسال حدود ۸۰۰ هزار بازنشسته فرهنگی داریم. سال ۹۸ تعداد شاغلان و بازنشسته‌ها برابر خواهد شد و در سال ۱۴۰۱، یک‌میلیون و ۱۵۰ هزار بازنشسته و ۸۳۰ هزار شاغل خواهیم داشت و تعداد بازنشسته‌ها از شاغلان پیشی می‌گیرد».
چهاربند اضافه می‌کند: سال گذشته از ۴۳ هزار مشمول بازنشستگی، ۴۲هزار نفر بازنشسته شدند. سال‌جاری هم ۶۵ هزار نفر مشمول بازنشستگی‌اند که پیش‌بینی می‌کنیم ۵۵ هزار نفر بازنشسته شوند. اگر این روند بدون تمهید سازوکار مناسب ادامه یابد، در سال ۱۳۹۹ آموزش و پرورش از پا در می‌آید. این در حالی است که آموزش و پرورش برای جذب معلم هم با مشکل روبه‌رو است و سهمیه استخدامی وزارت آموزش و پرورش از طریق آزمون سراسری و آزمون استخدامی سالانه به ۲۰ هزار نفر نیز نمی‌رسد.
سازمان امور استخدامی باید به کمک آموزش و پرورش بیاید
یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه قطعاً دانشگاه فرهنگیان می‌تواند کسری معلمان کشور را جبران کند، می‌گوید: این کار دست نیافتنی نیست، اما مشروط بر این است که سازمان امور استخدامی و اداری کشور هم به کمک بیاید. در حال حاضر ظرفیت پذیرش دانشگاه فرهنگیان حدود ۷۵۰۰ نفر در سال است، اما طبق آخرین گزارش اعلام شده آن مرکز قابلیت ارتقای آموزش و جذب حدود ۳۰هزار معلم در سال را دارد. مشکل اینجاست که متأسفانه ردیف استخدامی که باید دانشگاه فرهنگیان برای جبران کسری نیروی انسانی داشته باشد، تعریف نشده است.
فرهاد فلاحتی به سند توسعه برنامه ششم هم اشاره کرده و توضیح می‌دهد: بر اساس این سند، وزارت آموزش و پرورش مکلف است نیروی انسانی خود را به دلیل تأیید صلاحیت‌های علمی، اخلاقی و تخصصی از محل دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی تأمین کند، اما وقتی این هماهنگی از طرف دولت در آموزش و پرورش و امور استخدامی انجام نشود، آن‌ها مجبور می‌شوند نیروی انسانی مورد نیازشان را از راه‌های مختلف مانند استفاده از نیروهای حق‌التدریس، بهره‌گیری از استمرار خدمت بازنشستگان و موافقت با نقل و انتقالات جبران کنند.
او تأکید می‌کند: مشکل کمبود معلم ضعفی است که هم راه حل و هم قانونش در دست دولت است و باید برای آن برنامه‌ریزی دقیقی انجام شود.
او مشکل مهم دیگر این حوزه را نبود عدالت آموزشی می‌داند و می‌گوید: بر اثر اهمال در گزینش و پذیرش دانشجو معلم برخی استان‌های کشور مانند استان‌های شمالی تورم نیرو و برخی استان‌ها مانند خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان با کمبود نیروی انسانی در رشته‌های مختلف مواجه هستند. مشکلی که ساماندهی آن بار زیادی از مشکلات جامعه آموزش و پرورش را کم می‌کند.
حل بحران کمبود معلم دشوار نیست اگر...
از سال ۹۲ تا به امروز که بیش از پنج سال از عمر دولت می‌گذرد، هر سال حداقل بیش از ۳۰ هزار نفر در آموزش‌وپرورش بازنشسته و بدین‌ترتیب ۱۵۰ هزار نفر بازنشسته شده‌اند و تعداد بازنشستگان در سال‌های آینده شتاب بیشتری می‌گیرد. شتابی که به نظر می‌رسد باید کند شود و راهکاری برای آن اندیشیده شود.
یک کارشناس آموزش و پرورش حل این مشکل را دشوار نمی‌داند. میرحمایت میرزاده می‌گوید: دانشگاه فرهنگیان در طولانی مدت می‌تواند این مشکل را حل و مدیریت کند، همچنان که وقتی در کشور ۲۰میلیون دانش‌آموز وجود داشت، همین دانشگاه با نام سابق دانشسرای تربیت معلم به اندازه لازم نیروی انسانی ماهر و با تجربه تربیت می‌کرد.
به گفته او در کوتاه مدت هم خود سازمان آموزش و پرورش با اتخاذ تدابیری هوشمندانه می‌تواند کاری کند که این کسری کمتر دیده شود. سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس راهکارهایی برای رسیدن به این هدف و رفع مشکل دارد. او می‌گوید: آموزش و پرورش می‌تواند افرادی که در سن بازنشستگی هستند و جایگزینی برای آن‌ها ندارد را چند سال دیگر نگه دارد تا زمانی که نیازهایشان از طریق دانشگاه فرهنگیان برآورده شود. دیگر اینکه تشکیلات اداری آموزش و پرورش آن قدر بزرگ شده که موجب می‌شود همین نیروی انسانی که کمبود آن محسوس است، به اداره‌‌ها منتقل شوند. بهتر این است که نیروهای تخصصی از ادارات به مدارس بازگردانده شوند.
میرزاده اضافه می‌کند: همین طور می‌توان از نیروهای حق‌التدریسی که مجوز مجلس را هم دارند، استفاده کرد. نیروهایی که اگر با ظرفیت کامل از آن‌ها استفاده شود، بسیاری از کمبودها برطرف می‌شود. او به یک شیفته شدن مدارس هم اشاره کرده و می‌گوید: قبلاً مدارس صبح و عصر باز بودند، اما حالا که فشار آورده‌ایم فقط یک شیفت فعال باشند، دو مشکل بزرگ برای آموزش و پرورش ایجاد کرده‌ایم. اول همین کمبود معلم و دیگری کاهش ساعت کاری و مشکلات معیشتی برای معلمان؛ زیرا دیگر نمی‌توانند در شیفتی اضافی به تدریس بپردازند. مسائلی که همه بیان می‌کنند اگر برنامه‌ریزی درست و منظمی وجود داشته باشد، مقابله با این بحران دشوار نیست.
نیروهای مأمور به خدمت آموزش و پرورش در دیگر سازمان‌ها
این طور که کارشناسان می‌گویند برای حل بحران کمبود معلم در کشور علاوه بر موارد گفته شده، راهکارهای دیگری نیز وجود دارد. عضو هیئت رئیسه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در این خصوص معتقد است: اگر آموزش و پرورش به دنبال جبران کمبود نیروی خود است، نباید مأموریت نیروهای منتقل شده به ارگان‌های دیگر را تمدید کند.
علیرضا سلیمی با بیان اینکه تعداد زیادی از نیروهای آموزش و پرورش در دستگاه‌ها و سازمان‌های دیگر مشغول به خدمت هستند، می‌گوید: تعداد افرادی که از آموزش و پرورش در دیگر دستگاه‌ها مأمور شده‌اند، بسیار بالا است، اما این وزارتخانه باید از نیروهای خود با توجه به معضل کمبود نیرو صیانت کند.
نظر شما