هفت سال است که برنامه ثریا با شعار دیده‌بانی برای پیشرفت ایران راه اندازی شده‌است. دیده بانی که قرار است دستاوردها و چالش‌های مسیر پیشرفت ایران را با مردم درمیان بگذارد و به دنبال این است که موضوعات اصلی کشور را برای مردم بازگو کرده و فضای دانشگاه‌ها و پژوهشگران و استادان را به سمت مسائل اصلی کشور سوق داده و هرجا لازم باشد مسئولان را هم مورد خطاب قرار دهد. در آستانه شروع سری جدید این برنامه گفت‌وگویی با محسن مقصودی، تهیه کننده و مجری این برنامه ترتیب دادیم تا درباره مسیر پیش روی ثریا و چالش‌های برنامه‌های این چنینی در رسانه بیشتر بدانیم. 

■ در ابتدا از آنچه در برنامه ثریا گذشته بگویید؟ شما مدتی آنتن شبکه یک را در اختیار داشتید،زمانی متوقف شدید و یک مدت هم به شبکه مستند کوچ کردید، علت این فراز و فرودها چه بود؟
برنامه ثریا شامل یک برنامه زنده است و یک برنامه مستند بلند که جدای از برنامه زنده پخش می‌شود. در دوره‌های اول برنامه ثریا یک برنامه گفت‌وگویی بود که به صورت زنده روی آنتن می‌رفت، اما در ادامه از سال 92 مستندهای بلند به آن اضافه شد و یک شب در هفته برنامه زنده و یک شب هم مستندهای ثریا پخش می‌شد که مورد استقبال مردم بود.  پس از حدود دو سال با توجه به تحولات مدیریتی و تصمیمات جدید در شبکه یک و با توجه به محدودیت باکس پخش شبکه یک، متأسفانه‌ روند پخش مستندهای بلند ثریا در شبکه یک متوقف شد و پس از طی کردن فراز و فرودهایی بنابراین شد که مستندها از شبکه مستند پخش شده و برنامه زنده کماکان از شبکه یک روی آنتن برود. البته در حال حاضر مستندها از شبکه سه هم بازپخش می‌شوند. شاید به نظر برسد که این کار دوپارگی را در برنامه ایجاد کرده است، اما فعلاً به راهکار دیگری نرسیده‌ایم هر چند همین نوع پخش هم مخاطب دارد و ما بازخوردهای بسیاری از مخاطبان دریافت کرده‌ایم. 

■ اولویت‌های ثریا در سری جدید چیست؟
همانطور که می‌دانید شعار برنامه ثریا دیده‌بانی برای پیشرفت است. به همین خاطر برنامه ثریا ترکیبی از بیم و امید است. ما در این برنامه به دنبال این هستیم که چالش‌ها و دستاوردها را درکنار هم مطرح کنیم. با این نگاه ما به مشکلات به خصوص مشکلات اقتصادی، مفاسد این حوزه، زیرساخت‌های اقتصادی، فاصله طبقاتی مسائل حوزه صنعت و کشاورزی خواهیم پرداخت. این پرداخت‌ها حاصل خروجی‌هایی است که ما از مجموعه‌های پژوهشی دریافت کرده‌ایم. در سری جدید با توجه به جدی شدن بسیار مشکلات اقتصادی و بالا بودن فشار روانی این ماجرا بر مردم سعی کرده‌ایم در آغاز مجموعه به بیان این مشکلات بپردازیم و در کنار مردم قرار گرفته و دردشان را انعکاس دهیم البته به همراهش حتماً بیان راه‌کارهای کارشناسی و علمی را هم خواهیم داشت. در کنار ایجاد بیم از آنجایی که در 40 سالگی انقلاب هم هستیم از امید هم گفته‌ایم و به همین خاطر به دستاوردهایی که در تولید داخل براساس خودباوری مردم و خودباوری انقلابی شکل گرفته ‌است، پرداخته‌ایم. البته از نظر ما پرداختن رسانه به چالش‌ها و مشکلات مردم هم اگر دلسوزانه و با هدف رفع مشکلات باشد، عین امیدآفرینی است؛ اما به هر حال خیلی از دستاوردها و کارهای خوب هستند که در رسانه‌ها و در لابه‌لای اخبار منفی گم می‌شوند و دیده نمی‌شوند، رسالت ثریا بازتاب این موفقیت‌ها هم هست و اتفاقاً مخاطبان هم از این رویکرد خیلی استقبال می‌کنند.

■ ثریا قرار است چه خلأیی را در رسانه پر کند؟ آیا این برنامه به تنهایی موفق شده به آنچه می‌خواهد برسد؟
اثرگذاری یک فرآیند است. در کار رسانه‌ای برای تأثیرگذاری لازم است که جریان‌سازی شود. یعنی در طرح یک موضوع سایر رسانه‌ها هم به میدان بیایند و شما ببینید که مسئله‌ای که طرح کرده‌اید به طور مثال در خبرگزاری‌ها هم حرفش است و در دانشگاه هم ازش می‌گویند و در سطح مردم هم به صورت دغدغه مطرح می‌شود. این موج تا رسیدن به تأثیر ادامه داشته باشد و شما ببینید که یک عده پای کار هستند. بدون این جریان سازی تنها صرف اینکه یک برنامه حتی در حد و اندازه ثریا هم بیاید و یک موضوع را مطرح کند، به اثر گذاری نخواهیم رسید و مجموعه‌ای از عوامل باید کنار هم قرار بگیرند تا این امر محقق شود. خب این خلأ وجود دارد منتهی ما سعی مان در برنامه ثریا بوده که تا می‌توانیم این موضوع را جبران کنیم به همین خاطر به سراغ قالب‌های دیگری در کنار گفت‌وگو رفتیم و مثلاً مستندهای بلند را با پشتوانه کار پژوهشی چندماه با برنامه همراه ساختیم. مواردی هم بوده مانند برنامه‌ای که برای توافقنامه اقلیمی پاریس رفتیم و توانسته‌ایم حساسیت را در رسانه‌ها ایجاد کنیم و سایر خبرگزاری‌ها و بعد از آن استادان و پژوهشگران با ما همراه شدند و امضای این توافقنامه با آن که از مجلس رد شده بود و در شورای نگهبان بود، متوقف شد.

■ برنامه ثریا چقدر توانسته با نگاه کارشناسی به مسائل بپردازد و سیاست زده نباشد؟ 
ثریا یک برنامه تخصصی است و با مسائل مواجهه تخصصی دارد. ما اهل بحث‌های کلی مثل اینکه در حد تیتر بگوییم «تولید داخل خوب است» یا مثلاً «آمریکا بد است» نیستیم. بلکه با نگاه تخصصی وارد ریز مسائل شده و به جزئیات می‌پردازیم. به طور مثال در صنعت خودروسازی یا در صنعت تولید مواد غذایی با نگاهی پژوهشگرانه و با موشکافی جلو رفتیم. مستند «جوجه‌های انگلیسی» در خصوص ضرورت رفع وابستگی در زنجیره صنعت مرغ کشور که مورد توجه مخاطب قرار گرفته و بازخوردهای فراوانی هم داشت  که حاصل همین نگاه تخصصی است و پس از ماه‌ها پژوهش ساخته شد. به همین دلیل با قاطعیت می‌گوییم که در ثریا هیچ نگاه سیاسی را دنبال نمی‌کنیم. اما از آن‌طرف باید بگوییم که برنامه ثریا یک برنامه اعتقادی است و این یعنی ثریا یک برنامه خنثی نیست و دارای ایدئولوژی‌ است و از منظر انقلاب اسلامی به مسائل نگاه می‌کند. مثلاً ما در حوزه کشاورزی به خودکفایی توجه داریم چون نگاه انقلابی این را می‌گوید و در حوزه صنعت خودرو می‌پرسیم چطور همچنان بعد از چهل، پنجاه سال مونتاژکاری وجود دارد؟ در حالی که نگاه انقلابی می‌گوید مونتاژکاری غلط است و باید به نوآوری و فناوری بومی رسید. یعنی ما باید پلتفرم بومی و موتور بومی داشته باشیم و اگر هم با خارجی‌ها همکاری می‌کنیم نهایتاً خودمان صاحب تکنولوژی با کیفیت و برند بومی شویم.  از بیان این نگاه هیچ ابایی هم نداریم و افتخار می‌کنیم که با رویکرد انقلابی و در عین حال تخصصی به چالش‌های پیش روی پیشرفت کشور می‌پردازیم. درست است که این نگاه غیر جناحی و غیر سیاسی است، اما در تقابل مشخص با جریانی در کشور است که سعی می‌کند وابستگی را تئوریزه کند و خط وابستگی را در حوزه اقتصاد و صنعت و کشاورزی دنبال کند. ما ابایی نداریم که بگوییم در مقابل این جریان ایستاده‌ایم و می‌خواهیم در همه حوزه‌ها مثل فرهنگ، آموزش، صنعت و هسته‎ای این مواجهه را نشان دهیم تا مردم بدانند در مقابل این نگاه یک نگاه انقلابی هم وجود دارد که هسته اصلی‌اش خودباوری و اتکا به توان بومی است. با این نگاه است که به عدالتخواهی می‌رسیم و فاصله وحشتناک طبقاتی ایجاد شده از بین خواهد رفت. حاصل این نگاه که از وابستگی به غرب می‌آید و در هر دو جناح چپ و راست وجود دارد، حقوق‌های نجومی و مشکلات در حوزه اقتصاد است که روان مردم را تحت تأثیر قرار داده‌است. این وادادگی در هر دو جناح وجود دارد و نگاه انقلابی در مقابل آن است. نگاه انقلابی مقابل اشرافی گری مسئولان و رانت خواری است. اگر درست تحقیق کنید می‌بینید همه پیشرفت‌های جهشی کشور هم در حوزه علمی و فناوری و هسته‌ای و موشکی و... محصول تفکر انقلابی است. 

■ از نظر شما که فردی رسانه‌ای هستید، مسائل اساسی کشور که رسانه‌های انقلابی در حال حاضر از پرداختن به آن‌ها به نوعی غفلت کرده‌اند و نپرداختن به این موضوعات به دور از ویژگی‌های یک رسانه انقلابی و خلاف اصول انقلاب است، چه مواردی است؟
رسانه‌های انقلابی در این چند سال اخیر رشد خوبی داشته‌اند؛ اما بعضاً با یک عینک سیاسی به مسائل نگاه کرده و از منظر جناحی به مسائل پرداخته‌اند. این نگاه موجب شده‌است مثلاً در هنگام انتخابات رسانه‌ها به صورت ویژه به مردم توجه کرده و مشکلات آن‌ها را مطرح کنند، اما بعد کمرنگ می‌شود. اگر به خاطر داشته باشید در همین انتخابات گذشته از دو سه ماه مانده به انتخابات مدام خبرها و گزارش هایی در مورد تعطیلی کارخانه‌ها و بیکاری کارگران در رسانه‌ها کار می‌شد؛ اما پس از انتخابات این روند تعطیل شد در حالی که پس از آن هم الی ماشاالله کارخانجاتی تعطیل شده و مشکلات بسیاری گریبان مردم را گرفته بود، اما دیگر از پیگیری مصرّانه این رسانه‌ها خبری نبود. این نگاه مقطعی، ضربه‌ای است که به اعتماد مردم می‌خورد. اگر درد مردم مهم است این توجه نباید به صورت مقطعی به خود بگیرد. جریان انقلابی باید جدا از نگاه جناحی به شکل دلسوزانه پیگیر درد مردم باشد. با این کار مردم متوجه می‌شوند که ما درد آن‌ها را داریم و به دنبال سیاسی بازی نیستیم. همین نگاه سیاسی موجب ایجاد نبود شفافیت در حوزه مفاسد اقتصادی شده است. مردم از نگاه لیبرال انتظار این را ندارند که دردشان را بفهمد و به دنبال چاره کارشان باشند؛ اما آن‌هایی که ادعای انقلابی بودن دارند باید دلسوز مردم باشند و فرقی نداشته باشد چه دولتی بر سر کار است، چون همانطور که گفتم اساس این نگاه عدالتخواهی است. 
رسانه‌های انقلابی باید دلسوزانه و با نگاه تخصصی پیگیر مسائل مردم باشند و مسئولان را مجاب کنند که به آن‌ها توجه کرده و در کنارش راهکارهای عملی را هم پیشنهاد بدهند. همچنان که می‌دانید در بسیاری از مسائل امروز مانند همین ماجرای دلار و بازار طلا راهکارهای قطعی وجود دارد، اما نگاه مقطعی و سیاسی بازی مانع از به کارگیری این راهکارها شده و ما هر چند سال یکبار شاهد این جهش‌های ناگهانی و چند برابری در بازار ارز هستیم و نتیجه‌اش را هم دشمن می‌برد که به دروغ می‌گوید این گرانی نتیجه کار من است و اگر از مواضعتان کوتاه بیایید همه چیز درست می‌شود درحالی که ربطی به دشمن ندارد و مشکل یک ضعف ساختاری است که قابل حل است و ما این هفته چهارشنبه شب در ثریا در همین خصوص صحبت می‌کنیم.  وظیفه ماست که مشکلات مردم را صریح بگوییم و نگذاریم دشمن سوءاستفاده کند و راهکارهای مطرح شده را پیگیری کنیم.