مژگان شیخی که پیش از این برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی نیز شده است، درباره خلأ داستان‌های تألیفی در حوزه ادبیات نوجوان افزود: ما در مورد کار تألیفی، آثار خلاقانه ای نسبت به حوزه ترجمه داریم ولی دچار خلأ در این بخش هستیم. این مسأله به این برمی‌گردد که در حوزه چاپ و نشر دسترسی ناشر به ترجمه راحت‌تر است. بسیاری از افراد در سفرهای خارجی کتاب می‌خرند و به راحتی و بدون کپی رایت اثر را ترجمه می‌کنند، ضمن این که به تصویرگری هم نیاز ندارند و از همان تصویرگری کتاب استفاده می‌کنند و در نهایت ناشر هم هزینه زیادی متحمل نمی‌شود.

شیخی تاکید کرد: البته ترجمه خوب، ارزشمند است و نمی‌توان آثار خوبی که در این میان ترجمه می‌شوند را نادیده گرفت اما یک عده هم هستند که کمی زبان می‌دانند و کار کودک ترجمه می کنند که عمدتاً هم آثار سخیفی هستند. ضمن این که شیوه ترجمه هم زبان به زبان نیست بلکه کلمه به کلمه است و در نتیجه کارهای بی‌کیفیت و سخیفی وارد بازار می‌شوند. از سویی دیگر جایگاه مؤلف در صنعت چاپ و نشر هم خیلی مشخص نیست.

وی ادامه داد: نکته مهم اینجاست که اگر از نویسنده‌ای انتظار کار خلاقانه و تألیفی داریم باید این نکته را در نظر بگیریم که مؤلف عملاً نمی‌تواند تنها با کار نوشتن روزگار خود را بگذراند و گاهی مجبور است کار سفارشی و حاشیه‌ای انجام دهد و همین مسأله به اصل کار لطمه می‌زند. مؤلفی که کار اصلی‌اش نوشتن است باید زمان زیادی برای نوشتن بگذارد اما به دلیل تأمین هزینه‌های زندگی مجبور است زمانی را هم به کارهای جنبی بگذراند. علاوه بر این مشکلاتی که در صنعت چاپ و نشر وجود دارد هم دست به دست هم داده و مزید بر علت شده که ما کار تألیفی در حوزه ادبیات نوجوان کم داشته باشیم.

این نویسنده در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: یک بحث دیگری که وجود دارد، به پخش و توزیع برمی گردد. پخش کتاب همیشه از معضلات حوزه چاپ و نشر بوده است و متأسفانه ما اصلا پخش صحیح نداریم. حتی اگر کتاب خوبی منتشر شود به دلیل لطمه‌هایی که در شیوه پخش می‌خورد و به دست مخاطب نمی رسد، عملاً ارزشش را از دست می‌دهد.

وی یادآور شد: در حال حاضر کتاب‌هایی در داروخانه‌ها یا دکه‌های روزنامه فروشی وجود دارد که دانشجویان جوان ترجمه می‌کنند و چون برای ناشر هم هزینه بالایی ندارد، از آن استقبال می‌کند. بخشی از این انحصاری بودن در همین حوزه کتاب‌های سخیف است که به دلیل قیمت پایین‌تر راحت‌تر پخش می‌شوند و البته فروشندگان نیز دنبال این کتاب‌ها می‌روند.

شیخی به ارزیابی وضعیت ادبیات کودک و نوجوان پرداخت و گفت: به نظرم وضعیت کتاب و داستان نویسی با توجه به همه مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد اما از نظر کیفی در سطح خوبی است و نسبت به سال های گذشته پس رفتی نداشتیم. خوشبختانه کارهای خوبی منتشر می‌شود و در حوزه تألیفی نیز آثار خوبی داریم اما ای کاش صنعت چاپ و نشر توجه بیشتری به تیراژ کتاب‌ها می‌کرد و کاش با توجه به برنامه‌ها و جشنواره‌های کتابخوانی، رسم کتاب خواندن در خانواده ها نهادینه شود. البته که مسائل اقتصادی مهم است اما نباید کتاب نخستین چیزی باشد که از سبد کالای خانواده حذف شود.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظرم در این خصوص جشنواره رضوی حرکت بزرگ و مهمی در نهادینه کردن کتاب‌ها انجام داده است. ضمن این که وجود بخش‌های کودک، نوجوان و بزرگسال باعث می شود که بزرگسالان به بهانه حضور کودکان خودشان هم در این جشنواره شرکت کنند و در نهایت ما شاهد رواج کتاب و کتابخوانی باشیم.

 انتهای پیام/