قدس آنلاین، جواد فراهانی: درحالی که چندی پیش «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا اعلام کرده بود که با اعمال تحریم نفتی علیه جمهوری اسلامی ایران می خواهد میزان صادرات این کشور را به صفر برساند و هیچ گونه معافیتی را در این راستا برای هیچ کشوری قائل نخواهد شد، روز گذشته «استیو منوچین» وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرد این کشور درخواست معافیت از تحریم ها را برای کشورهایی که نمی توانند خرید نفت از این ایران را یک شبه به صفر برسانند، بررسی خواهد کرد و ممکن است  واشنگتنر در مواردی خاص برای کشورهایی که خواهان زمان بیشتر هستند معافیت‌هایی در نظر بگیریم.

منوچین هدف آمریکا از این اقدام را جلوگیری از اختلال در بازارهای جهانی نفت عنوان کرده است، ولی آیا آن زمان که ترامپ ممنوعیت کامل خرید نفت ایران را اعلام کرد، احتمال ایجاد اختلال در بازار جهانی قابل پیش بینی نبود؟

پیش از این «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا نیز، با عقب نشینی از موضع اولیه کاخ سفید از احتمال بررسی درخواست معافیت برخی از کشورهای خریدار نفت از ایران خبر داده بود.

برخی از کارشناسان معتقدند آمریکا از تهدید ایران برای بستن تنگه هرمز احساس نگرانی کرده و برای جلوگیری از تحقق این تهدید از مواضع خود عقب نشینی کرده است، و در مقابل برخی می گویند آمریکا می‌خواهد با معافیت‌های محدود، اقدامی را انجام داده باشد که به واسطه آن هم از صادرات نفت ایران جلوگیری کند و هم بهانه بسته شدن تنگه هرمز را از ایران سلب کند.

«سید صباح زنگنه» نویسنده و کارشناس مسائل سیاسی در مصاحبه با خبرنگار سیاسی قدس آنلاین در رابطه با این تغییر موضع آمریکا گفت: آمریکا اگر  می‌توانست، حتماً اراده خود را به تمام کشورها تحمیل می‌کرد، اما برنامه ترامپ و تیم او برای به صفر رساندن فروش نفت ایران حتی کاهش چشمگیر در آن قطعاً محقق نخواهد شد؛ چراکه دیگر کشورها نیز به فکر منافع ملی و روابط خود با دنیا هستند. بحث ممنوعیت و کاهش صادرات نفت ایران تحت معادلات بازار جهانی انرژی تنظیم می‌ شود و کشورهایی که ده ها سال از نفت ایران استفاده کرده‌ اند و پالایشگاه های خود را بر آن مبنا تنظیم نموده‌ اند، حاضر نخواهند شد تا به حرف یک شخص یا کشور و یا حتی اقتصاد بزرگی مثل آمریکا عمل کنند.

صباح زنگنه افزود: تغییر ساختار پالایشگاه‌ها هزینه‌ های چندین میلیاردی را به بار می‌ آورد و هیچ کشوری حاضر به پرداخت این هزینه نیست. از طرف دیگر صادر کنندگان نفت هم که قول داده بودند کمبود نفت را جبران خواهند کرد، می‌ دانند که طبق قوانین اوپک این اقدام تخلف محسوب شده و آنها را در معرض عکس العمل‌ های ایران و دیگر کشورها قرار خواهد داد. بنابراین، ترامپ یک حرفی زده و رفت و آمدهایی به برخی از کشورها داشته است ولی تاکنون موفق نشده تا نظر مناسبی را جلب کند.

این دیپلمات با سابقه و نماینده اسبق ایران در سازمان همکاریهای اسلامی با اشاره به تهدید ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز در صورت جلوگیری از صادرات نفت خود گفت: .تهدید بسته شدن تنگه هرمز مسئله‌ای است که بارها مطرح شده و هم آمریکا، هم دیگر کشورهای دنیا و کشورهای صادر کننده نفت در خلیج فارس، می‌دانند که این تهدید یک امکان عملی است، اما جمهوری اسلامی ایران منافع کوتاه مدت و بلند مدت خود را در نظر می‌گیرد و متناسب با این منافع عمل خواهد کرد. ایجاد تنش و ناامنی در منطقه خلیج فارس برای هیچ یک از کشورهای صادرکننده نفت به صلاح نیست و آنها هم می‌دانند که نباید وارد تنش‌های جدی‌تری شوند که منافعشان به خطر بیفتد.

صباح زنگنه در خصوص اینکه آیا آمریکا می‌خواهد با معافیت محدود برخی از کشورها از تحریم‌های نفتی، هم از بسته شدن تنگه هرمز جلوگیری کرده و هم نفت ایران در پایین‌ترین سطح به فروش برسد، گفت: آمریکا در سطح جهان فعال مایشاء نیست و کشورهای بزرگ دیگری که در منطقه منافع دارند به آمریکا هشدار می‌دهند که ورود به عرصه تنش منافع آنها را هم تهدید خواهد کرد. کشورهایی مانند هند و چین و در مرتبه بعدی اروپا، متکی به نفت خلیج فارس هستند و همه کشورها می‌دانند که آمریکا دیگر به نفت عربستان و کشورهای منطقه نیاز ندارد، بنابراین اگر بخواهد به صحنه‌ای وارد شود که موجب تنش و یا درگیری می‌شود، با این کار منافع دیگر کشورها را به خطر انداخته است؛ براین اساس همه این کشورها به آمریکا تذکر می‌دهند که شما نمی‌توانید از راه دور منافع ما را به خطر افکنید و خودتان را از تهدید ایمن نگهدارید، پس وارد این گونه تهدیدها و فشارها نشوید.

این کارشناس مسائل سیاسی در پایان افزود: ترامپ در سخنان خود که طی آن اعلام کرد می‌خواهد میزان خرید نفت ایران را به صفر برساند، سه موضوع را مطرح کرده است؛ اول آنکه خواهان عدم خرید نفت ایران شده است، دوم از کشورهای متحد خود خواست تا قیمت نفت را کاهش دهند و سوم از این کشورها خواست تا صادراتشان را افزایش دهند  که این سه خواسته و دستور تناقضاتی را با هم دارد. آقای ترامپ متوجه نبود که ذخایر نفتی آمریکا کاهش یافته و طی سه هفته روبه کاهش بوده است؛ بنابراین، کسی که زیر پایش محکم نیست نباید محکم صحبت کند. آقای ترامپ متوجه نیست که معادلات جهانی با یک سخنرانی و یک توئیت تنظیم نمی‌شود، بلکه این معادلات براساس قواعد و قوانین اقتصاد بین‌الملل تنظیم می‌شود. این سخنرانی‌ها ممکن است قیمت‌ها را چند سنت بالا و پایین کند ولی تأثیر عملی و دراز مدت ندارد. ترامپ به دنبال نوعی جلب توجه است که با این نوع سخنرانی‌ها و توئیت‌ها توجهات رسانه‌ای را به خود جلب کرده است، ولی آنکه چنین روشی چقدر تأثیر عملی دارد موضوع دیگریست.

انتهای پیام/