علی عطشانی کارگردانی نسبتاً جنجالی در سینمای ایران است و او را می‌توان به نوعی یکی از رکوردداران فیلم‌های توقیف شده و به اکران در نیامده بین کارگردان‌های بعد از انقلاب کشور دانست. او و صحبت‌های جنجالی‌اش همیشه سوژه رسانه‌ها شده و بن‌مایه آثاری که می‌سازد هم همین‌قدر جنجالی و پر سر و صداست. فیلم کاتیوشا اما فارغ از این هیاهوهای همیشگی عطشانی ساخته شده است. فیلم، تضاد نسل‌هایی را نشان می‌دهد که امروز همه در کنار هم زندگی می‌کنند و با اینکه فقط یک نسل تفاوت بین آن‌هاست ولی یک دنیا تفاوت دارند.
هادی حجازی‌فر نقش اصلی فیلم کاتیوشا را بر عهده دارد، بازیگری که در دوران میانسالی خود به شهرت رسیده و تاکنون هم با انتخاب دقیق فیلم‌هایی که در کارنامه‌اش ثبت شدند توانسته چهره مناسبی از خودش در سینما به جای بگذارد. حجازی فر که با «ایستاده در غبار» چهره شد حالا برای اولین بار در ژانر کمدی پا می‌گذارد و قرار گرفتن نامش در کنار افرادی چون احمد مهرانفر و ارژنگ امیرفضلی کمی نامأنوس به نظر می‌رسد اما با دیدن کاتیوشا تمام این مسائل به هم ربط پیدا می‌کند. فیلم جدید علی عطشانی با آنکه نام کمدی را هم در پس زمینه خود یدک می‌کشد ولی این کمدی به معنای واقعی طنز است و با فیلم‌های خنده‌دار دیگر ایرانی تفاوت‌هایی دارد. تفاوت‌هایی که الزاما هم نمی‌توان گفت به خوب بودن فیلم کمک کرده ولی در هر حال آن را از سخیف شدن و لمپنیسم نجات داده است.

■ داستان تضاد و همدلی
کاتیوشا مردی‌است میانسال که در جنگ هشت ساله دفاع مقدس هم شرکت داشته و حالا بعد از سالیان سال تمام شدن جنگ، با خانواده‌اش زندگی می‌کند. او صفحه‌ای در اینستاگرام دارد که در آن حرف‌هایی سیاسی و جنجالی با ده‌ها هزار مخاطبش می‌زند و با دیگر شاخ‌های اینستاگرام تفاوت دارد. دختر علی کاتیوشا معتقد است که می‌تواند از پدرش یک چهره مشهور بسازد و هر روز ویدیوها و سخنرانی‌هایی از او به همراه کلاهخود جنگی و چفیه‌اش می‌گیرد و کاتیوشا هم در این ویدیوها اعتراضات خود را نسبت به وضع جامعه اعلام می‌کند. با این حال این موارد هیچ کدام برای کاتیوشا نان و آب نمی‌شود و در نهایت او به کمک یکی از همرزمان قدیمی‌اش که حالا رئیس‌ یک مؤسسه‌ بادیگاردی است، تصمیم می‌گیرد بادیگارد شود. در نهایت او بادیگارد پسر یکی از اشخاص مشهور مملکت می‌شود که بتازگی اعتیادش به مواد را ترک کرده و در ایام تعطیلات نوروز که قرار است در خانه تنها باشد، باید تحت نظر کاتیوشا قرار بگیرد تا مبادا دوباره سر وقت مواد برود. این جوان بچه پولدار عرشیا نام دارد (با بازی احمد مهرانفر) و مجبور است کاتیوشا را به مدت دو هفته در کنار خود تحمل کند و لب به مواد نزند...

■ در کاتیوشا قضاوت نکردیم
علی عطشانی، کارگردان «کاتیوشا» در گفت‌وگو با خبرنگار ما با بیان اینکه هدفش از ساختن این فیلم نشان دادن تقابل دو نسل بوده است، می‌گوید: به نظر من یکی از مشکلات امروز جامعه ما همین است. با توجه به اتفاقات اخیر مملکت که سبب شده نسل جدید به قدیمی‌ها بدبین شوند،‌تر و خشک دارند با هم می‌سوزند در حالی که این گونه نیست. جوان‌های امروز باید بدانند همه قدیمی‌ها همین مدیران امروز نیستند که با فسادهای‌شان مردم را دل‌سرد می‌کنند، کسانی بودند که جانشان را کف دست گذاشتند تا ما امروز در آرامش باشیم. «کاتیوشا» ماجرایی از دوران رزمندگان جبهه است که طی اتفاقاتی که در قصه می‌افتد مجبور می‌شود تا مدتی را با یک پسر پولدار دهه شصتی سپری کند. کسی که هیچ چیزی از جنگ و رشادت‌ها و فداکاری‌های آن دوران نمی‌داند و همین برای خلیل کاتیوشا بسیار سخت است. خلیل و عرشیا تفاوت‌های زیادی از نظر اعتقادات و نوع نگاه‌شان با یکدیگر دارند ولی ما سعی کردیم در این فیلم غصه‌های مردم گفته شود و مخاطبی که دو ساعت از وقتش را پای این فیلم می‌گذارد بتواند به نوعی دغدغه‌های خودش را روی پرده ببیند. ما در «کاتیوشا» قضاوت نکردیم و این مخاطب است که در پایان تصمیم می‌گیرد. 
عطشانی در پاسخ به اینکه بازخوردهای مردم تا الان چطور بوده است، گفت: خداراشکر خیلی خوب بوده است. تقریباً 80 درصد تماشاگران و حتی منتقدین هم از «کاتیوشا» راضی بودند. حتی کسانی که هیچ وقت آثارم را دوست نداشتند گفتند این فیلم در کارنامه من اثری رو به جلوست. ما تا جایی که توانستیم سعی کردیم در اعماق فیلم کار کنیم ولی اصولاً از بالای گود نقد کردند کاری ندارد. اینکه مخاطب از سالن راضی بیرون می‌آید برای من از همه چیز مهم‌تر است.

■ کاتیوشا، اثری رو به جلو
آرش فهیم، منتقد سینما با بیان اینکه کاتیوشا نسبت به آثار قبلی عطشانی یک قدم رو به جلو محسوب می‌شود، گفت: این فیلم در مقایسه با سایر فیلم‌های کمدی الان سینمای ما اثری قابل تأمل‌تر است. در این کمدی ابتذال و حرف‌های رکیک که این روزها رایج شده تقریباً کم است. عطشانی سعی کرده کمدی سالم و مناسبی را برای خانواده‌ها ارائه بدهد. فیلم دغدغه اجتماعی دارد و با شرایط امروز کشور و مسائل اقتصادی که دامنگیر مردم شده مأنوس است. کاتیوشا از زاویه یک رزمنده دفاع مقدس که امروز هم در جامعه پشتیبان مردم است، فاصله طبقاتی و معضلات اجتماعی را بیان می‌کند.
وی افزود: اتفاق خوب فیلم نشان دادن دو نسلی است که معمولاً با هم تعارض دارند؛ نسل جوان که در فیلم‌ها به نوعی بیشتر عیاش و بی قید و بند معرفی می‌شود و نسل گذشته که آدم‌هایی بیشتر سنتی هستند. عطشانی این‌ها را کنار هم قرار داده و نشان می‌دهد این‌ها می‌توانند با وجود همه تعارضات به یک همدلی و همزبانی برسند. احمد مهرانفر در همراهی‌اش با خلیل‌کاتیوشا رفته رفته به یک نوع آگاهی می‌رسد. 
فهیم در ادامه به مشکلات فیلم می‌پردازد و از فیلمنامه ضعیف کاتیوشا گلایه می‌کند: مشکل بزرگ فیلم، نبود منطق در فیلمنامه و عدم باورپذیری شخصیت‌هاست. از اول خلیل را خیلی معترض می‌بینیم بدون اینکه دلیلش را بدانیم، بعد به یکباره می‌بینیم این آدم بشدت معترض براحتی بادیگارد یک بچه پولدار و اشرافی می‌شود. فیلمنامه فاقد انسجام و منطق است. شخصیت‌ها به طور دقیق پرداخته نشده‌اند و انگار قصه در یک دنیای غیرواقعی است. موقعیت‌هایی که موجب تحول مهرانفر می‌شود اصلاً پیش نمی‌آید و بیننده تغییر او را اصلاً باور نمی‌کند.

■ این فیلم ارزش یک بار دیدن را دارد
در کل فیلم کاتیوشا با مطرح کردن موضوعات امروزی چون اینستاگرام و فضای مجازی و... خودش را به روز نشان می‌دهد ولی مطالبی را که در آن مطرح می‌کند اکثراً نخ نما شده و حرف‌هایی ‌است که از فضای توییتر فارسی اقتباس شده است. شاید پرداختن با اصالت‌تر به این موضوع می‌توانست تأثیر مثبتی در خروجی کار داشته باشد اما این را هم باید در نظر گرفت که شاید عطشانی از قصد آنچنان وارد این مسئله نمی‌شود تا فیلمش همچون مردمان و مخاطبین ایرانی‌اش، اسیر سوژه فضای مجازی و اعتیاد به آن نشود.
شوخی‌های فیلم کاتیوشا برخلاف برخی آثار کمدی اخیر سینما پاستوریزه هستند و از این حیث هم می‌توان آن را نکته مثبتی شمرد چرا که با فیلمی خانوادگی‌تر روبه‌رو هستیم که شاید بیشتر از آنکه به درد نسل از جنگ برگشته و جوانان امروزی بخورد، بتواند نوجوانان این روزها را تحت تأثیر قرار دهد و تفاوت‌ها را به‌آن‌ها نشان دهد و از دوستی‌های بین این تفاوت‌ها بگوید. فیلم کاتیوشا با وجود ایراداتی که در ناتوانی فیلمنامه به پرداخت موضوع خاصش و هدف پشت فیلم دیده می‌شود، همچنان می‌تواند دست و پا شکسته حرف خود را بزند ولی می‌توان گفت که عطشانی می‌توانست خیلی بهتر به فیلمش بپردازد و آن را از یک اثر خوب، تبدیل به اثری ماندگار کند.

انتهای پیام/