به گزارش گروه بین الملل قدس آنلاین، ایالات متحده آمریکا بیستم اکتبر 1947 روابط دیپلماتیک را با پاکستان آغاز کرد و جزو نخستین کشورهایی بود که کشور تازه استقلال یافته پاکستان را به رسمیت شناخت، اما اسلام آباد در این مدت هیچگاه به واشنگن اعتماد نکرد چرا که همواره با تناقضات مقامات کاخ سفید در عمل و گفتار مواجه بوده است.
با توجه به جنگ سرد بین دو ابرقدرت جهانی آمریکا و شوروی، پاکستان پس از استقلال سر دو راهی قرار گرفت که در نهایت این کشور به بلوک آمریکا پیوست.
منحنی فضای بی اعتمادی بین متحدان جنگ سرد در زمان کنونی به دلیل رویکرد ضد پاکستانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روند سراشیبی را طی می کند.
رحیم الله یوسف زئی از تحلیل گران پاکستانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص تاریخ پرفراز و نشیب روابط بین واشنگتن و اسلام آباد می گوید: دولتمردان پاکستانی در اوایل سال های استقلال کشور مسلمان نشین پاکستان با گزینه سختی مواجه شدند، پس از رایزنی های فراوان، بنیانگذاران پاکستان به این نتیجه رسیدند که پیوستن به بلوک آمریکا در راستای منافع ملی این کشور است، لذا دور جدید روابط بین آمریکا و پاکستان آغاز شد.
وی می گوید پس از اشغال افغانستان از سوی نیروهای شوروی در سال 1979 میلادی اتحاد نظامی و سیاسی بین آمریکا و پاکستان وارد مرحله تازه ای شد به نحوی که هر دو کشور با کمک مادی و معنوی به مجاهدان افغان توانستند شوروی را در جبهه افغانستان شکست دهند.
کارشناس مسائل افغانستان می گوید: پس از حادثه11 سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان، سیاست پاکستان در قبال افغانستان تغییر یافت اما اهداف آن در سایه همچنان بدون تغییر باقی ماند.
یوسف زئی با تشریح نتایج همزمانی اهداف در تحولات افغانستان بین پاکستان و آمریکا گفت : روابط بین دو کشور در حال حاضر وارد مرحله پیچیده ای شده است و باید گفت که روابط دوستانه بین دو کشور با گذشت زمان کمرنگ تر می شود و امیدی به بهتر شدن روابط در زمان کنونی وجود ندارد.
پژوهشگر مسائل سیاسی پاکستان می گوید: اقدام دونالد ترامپ در قطع کمک های مالی نظامی آمریکا به پاکستان باعث دلسردی دولتمردان پاکستانی شد، به نحوی که این دلسردی و عدم وابستگی، نفوذ آمریکا در پاکستان را به شدت کاهش داده است.
یوسف زئی همچنین با تشریح رویکرد جدید مقامات سیاسی و نظامی پاکستان در تحولات بین المللی گفت سیاستمداران و ژنرال های پاکستانی در پی گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران،چین، ترکیه و روسیه هستند زیرا اهداف منطقه ای پاکستان با کشورهای همسایه بسیار نزدیکتر از آمریکاست.
این تحلیلگر پاکستانی با اشاره به سخنان ضد پاکستانی مقامات آمریکایی گفت: سیاستمداران آمریکایی با سخنان و اظهار نظرهای خود، عملا رویکردشان را در قبال پاکستان به صورت آشکار نشان می دهند.
سال 1954 میلادی توافقنامه کمک های دفاعی فیمابین بین پاکستان و آمریکا به امضاء رسید و پس از آن پاکستان در بلوک آمریکا و مقابل بلوک شوروی قرار گرفت.
پاکستان همچنین نقش مهمی در سفر ریچارد نیکسون رئیس جمهور آمریکا به چین در سال 1972 ایفا کرد و این سفر باعث آغاز روابط عادی بین چین و آمریکا شد .
پس از کودتای نظامی ژنرال ضیاء الحق، روابط آمریکا و پاکستان از سال 1979 تا 1988 میلادی بسیار گرم و صمیمانه بود در این مدت سیل کمک های چند ده میلیارد دلاری نظامی و اقتصادی آمریکا به پاکستان افزایش چشمگیری یافت.
این همکاری ها در راستای شکست نیروهای شوروی در افغانستان بود، این زمان روابط امنیتی و اطلاعاتی بین سازمان اطلاعات محرمانه ارتش پاکستان با سازمان سیای آمریکا گسترش بی سابقه یافت.
پس از پایان جنگ سرد، نخستین آثار تنش بین دو کشور ظاهر شد و آن زمانی بود که در سال 1990 میلادی دولت آمریکا به دلیل فعالیت های هسته ای دست به برخی تحریم ها علیه پاکستان زد.
سال 1992 میلادی زمانی که نیکلاس پت سفیر آمریکا در پاکستان به دلیل آنچه وی حمایت سازمان های امنیتی پاکستان از گروههای تروریستی در هند خواند روابط دو کشور دچار تنش شد.
سفیر آمریکا هشدار داد اگر پاکستان به حمایت تروریسم در هند دست بر ندارد، پاکستان را جزو کشورهای حامی تروریسم قرار خواهد داد.
سال 1998 میلادی بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا پاکستان را به دلیل انجام آزمایش اتمی تحریم کرد، ولی سال 2001 میلادی و پس از حملات 11 سپتامبر به برج های دوقلو در نیویورک از سوی القاعده روابط دو کشور بار دیگر به نحو چشمگیری افزایش یافت.
در حملات نیروهای آمریکا به افغانستان در سال 2001 پاکستان نقش مهمی ایفا کرد و در ماه می 2011 میلادی اسامه بن لادن رهبر گروه القاعده در پی حمله کماندوهای نیروی دریایی آمریکا به مخفیگاهش در شهر 'ابت آباد' در شمال پاکستان کشته شد.
در پی این عملیات باراک اوباما رئیس جمهوری وقت آمریکا ادعا کرد که این حمله بدون کمک پاکستان صورت گرفته است اما منابع موثق در سازمان اطلاعات محرمانه ارتش پاکستان موسوم به ISI اعلام کردند که این عملیات با همکاری آنها صورت گرفته است .
روابط اسلام آباد واشنگتن پس از کشته شدن 24 سرباز پاکستان در حمله بالگردهای آمریکایی در مرز مشترک پاکستان و افغانستان بار دیگر رو به سردی گرایید.
نیروهای آمریکایی مدعی شدند این حمله به دنبال آتشباری از آن سوی مرز در خاک پاکستان بر روی سربازان آمریکایی در خاک افغانستان صورت گرفته است هر چند ارتش پاکستان این ادعا را رد کرد.
به دنبال آن دولت آمریکا بارها ارتش پاکستان را به حمایت از گروه طالبان برای انجام عملیات های تروریستی در افغانستان متهم کرد و از اسلام آباد خواست برای نابودی تروریسم اقدامات بیشتری انجام دهد.
اخیرا مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در صحن کنگره این کشور پاکستان را به آزار و اذیت دیپلماتهای آمریکایی متهم کرد اما از سوی دیگر وزارت امور خارجه پاکستان با انتشار بیانیه ای ادعا از سوی وزیر امور خارجه آمریکا را رد کرد .
دکتر راشد احمد خان تحلیل گر و استاد پیشین دانشگاه روابط بین الملل پاکستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با تشریح اقدامات ضد پاکستانی دونالد ترامپ می گوید: روابط بین اسلام آباد و واشنگتن در کمترین سطح در تاریخ روابط دیپلماتیک دو کشور قرار دارد.
به گفته کارشناس پاکستانی، اقدامات آمریکا خسارت هایی بر اقتصاد پاکستان وارد کرده است و در جهت ضد منافع ملی پاکستان است.
وی خاطرنشان کرد: آمریکا در قبال همکاری های پاکستان در جنگ با تروریسم متعهد با پرداخت سالانه دو میلیارد دلار کمک بلاعوض بوده است اما دولت ترامپ با متهم کردن پاکستان به حمایت از تروریسم به همه این تعهدها پشت پا زد.
این تحلیل گرمسائل روابط بین الملل با بیان افزایش تنش بین دو کشور گفت: آمریکا طی چند ماه گذشته محدودیت هایی علیه فعالیت های دیپلمات های پاکستانی در آمریکا اعمال کرد که در واکنش به این اقدام دولت پاکستان نیز تردد دیپلماتهای آمریکایی را محدود به شهر اسلام آباد کرده است .
دکتر راشد احمد خان خاطرنشان کرد: با ادامه سخنان ضد پاکستانی ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی فضای بی اعتمادی بین دو کشور با گذشت زمان بیشتر می شود.
وی با بیان اینکه آمریکا برای موفقیت در افغانستان نیاز به همکاری پاکستان دارد، گفت: آمریکایی ها خواهان اجرای بدون چون و چرای دستورات خود از سوی مقامات سیاسی و نظامی پاکستان هستند اما این دستورات و خواسته ها به دلیل مغایرت با منافع ملی پاکستان از سوی دولتمردان پاکستانی بدون جواب مانده است.
راشد احمد خان همچنین با تشریح فشارهای آمریکا علیه پاکستان گفت: اخیرا سازمان بین المللی ضد پولشویی و کارگروه ویژه اقدام مالی آن موسوم به (FATF) نام پاکستان را همچنان در فهرست 'رصد ' خود قرار داد.
با پیروزی جنبش عدالت ( تحریک انصاف ) در انتخابات سراسری قرار است مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در ماه سپتامبر برای دیدار و رایزنی با دولت جدید پاکستان به رهبری عمران خان وارد اسلام آباد شود .
تحلیل گران معتقدند سفر وزیر امور خارجه آمریکا به پاکستان در جهت جلب اعتماد دولتمردان پاکستان برای احیاء روابط دوجانبه و زمینه سازی برای آغاز گفت و گوهای آشتی ملی بین گروه طالبان افغانستان و دولت مرکزی کابل خواهد بود .
اخیرا برخی مقامات آمریکا بار دیگر از دولت جدید پاکستان خواستند تا برای پایان جنگ در افغانستان با آنها همکاری کنند و به گفته این مقامات حملات جدید و مرگبار اخیر طالبان در کابل باعث دلسردی آنها برای آغاز گفتگو با بخشی از بدنه طالبان نشده است.
یک مقام بلند پایه آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که حاضر به همکاری با دولت جدید به رهبری عمران خان است تا از این طریق منافع دو کشور تامین شود .
از سوی دیگر پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا ضمن ابراز مخالف با ارائه وام چند میلیارد دلاری از سوی صندوق بین المللی پول به پاکستان گفت: آمریکا اجازه نخواهد داد این وام از سوی پاکستان در اختیار چین قرار گیرد.
در واکنش به این اقدام آمریکا، عبدالله حسین هارون وزیر امور خارجه دولت انتقالی پاکستان گفت:آمریکا رویکرد مثبت خود در قبال پاکستان را متوقف کرده است آنها به دنبال کشیدن حصار بدور پاکستان هستند.
دولت ترامپ در ادامه اقدامات ضد پاکستانی برنامه های آموزش افسران نظامی پاکستان را در خاک این کشور متوقف کرده است، این برنامه ها که طی چند دهه اخیر بین دو کشور ادامه یافته بود، نشانه بارزی از همکاری نظامی بین دو کشور بود.
در واکنش به این نوع رفتارها از سوی دولت آمریکا ، دولت پاکستان تصمیم گرفته است روابط نظامی خود را با چین، روسیه و جمهوری اسلامی ایران گسترش دهد .
تحلیل گران پاکستانی معتقدند آمریکا همیشه از پاکستان برای رسیدن به منافع منطقه ای خود سوء استفاده کرده است، لذا با توجه به این واقعیت انکار ناپذیر دولت پاکستان با تعیین سیاست های جدید ضمن افزایش روابط نظامی و اقتصادی با کشورهای همسایه به ویژه چین و روسیه می تواند از میزان وابستگی به آمریکا بکاهد.
منبع: ایرنا
انتهای پیام/
نظر شما