این گزارش که به گواه روزنامه نگاران هیچیک از استانداردهای یک گزارش مستند و تحقیقی را ندارد و برپایه اظهارات افراد مجعول بنا شده است خود زیربنای شبه مستندی شده است که برخی شبکه های مجازی داخلی ساخته وبا چند عکس و مصاحبه غیر مرتبط آنرا تزیین کرده اند.

اگرچه هیچ مقام مسوولی نمی تواند و تاکنون نیز به طور صددرصد برخی اشکالات ویا حتی مفاسد توریستهای خارجی درمشهد یا هرشهر دیگری را انکار نمیکند اما اینکه فساد سازمان یافته بحث دیگری است که قطعا مقامهای مسوول، نهادهای امنیتی و دستگاههای اطلاعاتی و مرتبط با توریست انرا تکذیب میکنند.

به نظرمیرسد کاهش ارزش پول ملی طی ماههای اخیر سبب شده تا سفر به ایران برای خارجی ها بسیار ارزان تمام شودو طی ماههای گذشته یعنی تابستان که روزهای گرم درکشورهای عربی وبویژه عراق است تعداد بسیار بیشتری مسافر راهی ایران و نه فقط مشهد شده باشند. به گونه ای که نگارنده درشهرچالوس ومجتمع توریستی نمک ابرود بسیار بیشتر ازمشهد شاهد توریستهای عراقی بودو دریک امارگیری ظاهری درایستگاه بالای تله کابین حداقل نصف حاضران عرب زبان بودند.

اما یک نکته در انجا هم مانند زائرانی که به مشهد سفر میکنند هویدا بود و آن هم اینکه هیچ تورگردان یا راهنمای گردشگری همراه این توریستها نبود. انها پرس پرسان راه و چاه را می یافتند اندک افرادی مانند نگارنده که اندکی به عربی تسلط دارد انها را راهنمایی میکردو برخی مواقع هم دچار مشکلات وسوتفاهمهایی میشدند. این درحالی است که درکمترکشوری اجازه داده میشود مسافر خارجی انهم دراین حجم بدون حساب وکتاب و بدون تور و راهنما درکشورشان سرگردان شوند.

به طور قطع اگر زائران عراقی که به مشهد سفر میکنند درچارچوب تورهای گردشگری یا زیارتی عازم میشدندو تورگردان و راهنمای انها از همان بدو ورود به کشور همراهشان بود و مکان اقامت و برنامه های انها تنظیم شده بود اکنون شاهد بروز شایعات فراوان این روزها نبودیم.

سازمان گردشگری و حج وزیارت  باید درمقابل حضور زائران عراقی درکوچه پس کوچه های مشهد پاسخگو باشد این سازمان باید بگوید که چرا به همان اندازه که درخصوص سفر زائران ایرانی به کشور عراق سخت گیری و دقت دارند درخصوص سفر زائران عراقی به مشهد دقت نمیکنند.

حتی بسیاری اززائران عراقی که به صورت گروهی به مشهد سفر میکنند هم درقالب تورنیستندو نگارنده بارها شاهد بوده که چون درقالب تور رسمی عازم مشهد نشده اند درخانه هایا حسینیه هایی که هیچ استانداردایمنی نداشته ومناسب حضور زائران خارجی نیست و فقط قیمتهای ارزانتری دارد ساکن شده اند. ایا این سازمانها نباید برای مکان اقامت توریست یا زائران خارجی استانداردهای تدوین کند و انها را از بدو ورود ملزم به اجرای ان کند.

قطعا همه مسوولان بر این نکته باور دارند که وضعیت زائران عراقی درمشهد دچاریک ولنگاری شدید است. زائران به هرصورت که میخواهند وارد شهر میشوند درهرجایی که میخواهند اقامت میکنند به هرکجا که میخواهند میروندو با هرکسی که دلشان میخواهد مراوده دارند و هرزمان هم که دلشان خواست شهر را ترک  میکنند. دراین میان اگرگفته شود که انها درخواست های نامشروع هم دارند بعید نیست و خیلی راحت میتوان یک مورد خاص را به همه این زائران تعمیم داده وشایعه سازی کرد.

درعین حال باید توجه داشت که هرچند کاهش ارزش پول ملی ما باعث شده تا سفر زائران عراقی ارزانتر تمام شود اما چون درهتلها قیمت برای زائران خارجی و ایرانی متفاوت است عراقیها تمایل بیشتری به اماکن اقامتی غیررسمی پیدا میکنند چرا که برای مالکان این اماکن  فرقی ندارد مسافرشان ایرانی باشد یا خارجی.

هتلداران درحالی از خالی بودن مینالند که حاضرنیستند از زائران عراقی به همان اندازه مسافر ایرانی پول بگیرند تا روانه اماکن غیر رسمی نشود. هرچند که زوارکشی و ارایه منزل به زائران درمشهد مربوط به امسال و پارسال نیست وحداقل به اندازه عمر نگارنده وجود داشته است و هرگز هم کسی دراین منازل شاهد اتفاقات غیر اخلاقی وناخوشاینده نبوده است. آنچه که واقعیت زوارکشی درمشهد است اینکه برخی طبقه ای از خانه خودرا بجای اینکه دراختیار مستاجر قرار دهند دراختیار زائران قرار میدهند تا سود بیشتری کسب کنند این درحالی است که فرد وخانواده اش هم درهمان خانه ساکن هستندو همین مساله راه هرگونه مشکل اخلاقی را میبندد کما اینکه سالهای سال این رویه ادامه داشته و مشکلاتی از این دست نبوده است.

ماجرا  از جایی شروع میشود که گروهی امده اندو درخیابانهای مرکزی شهر مشهد برخی خانه ها و عموما منازل چند طبقه را به صورت دربستی اجاره کرده و به طور کامل به اسکان زائران اختصاص داده اند. دراین اماکن دیگر خبری از صاحبخانه وخانواده اش نیست و همه مشکلات اخلاقی دراین اماکن است که رقم میخورد. مالکان این اماکن تنها به سوداوری فکر میکنندو برای انها هر چیزی که سودانها را بیشتر کند مجاز است از موادمخدر بگیرید تا مسایل اخلاقی. اما جالبتر اینجاست که این اماکن را میتوان براحتی شناسایی کرد و انها را ملزم به دریافت مجوز کرد تا تابع مقررات و دستورالعملها شده وحتی برکار انها نظارت صورت گیرد.

آنگونه که درگزارش روزنامه خارجی امده ۶ هزار خانه مسافر درمشهد دایر است. قطعا مقامهای مسوول میدانند که این رقم بسیار کمتر از خانه های مسافر درمشهد است وشاید این رقم تعداد خانه های مسافری باشد که شناسایی شده ومجوز گرفته اند. به نظرمیرسد تنها درصورتی میتوان همه خانه های مسافر را ملزم به  دریافت مجوز و پیروی از قوانین کرد که برای انها سود اقتصادی یا جذابیتی هم تعریف شود  درغیر اینصورت هرگز به ثمر نخواهد رسید. مثلا سامانه ای تعریف شود که امکان رزرو این خانه ها فراهم باشد وکسانی که تمایل دارند بتوانند درخانه ها مستقرشوند. سازمان گردشگری میتواند موضوع را به شرکتی خصوصی واگذار کند که کارزوارکشهای کنار خیابان را انجام داده وهم خود سودی ببرد و همه خانه ها قانونمندو نظاممند شوند.

درپایان مطلب باید متذکرشد که مسافر خارجی حالا درقالب توریست یا زائر برای هرکشوری نعمتی است که سود اوری فراوان واشتغال بالایی ایجاد میکند. درهمین راستاست که اگر گفته شود شایعات درباره زائران عراقی مشهد را دشمن پرورش داده تا غیرت جوانان مشهدی را به بازی بگیرد و انها را زمینه ساز اتفاقی کند که گردشگران را ازمشهد براند خیلی بیراه نیست.

اما این را هم باید متذکرشد که زمانی میتوان این حضور توریستهای عراقی را درمشهد پایدار کرد که کار با برنامه و نظام مند پیش برود. باید مقامهای مسوول دولتی و بخش خصوصی به گونه ای برنامه ریزی کنند که حتی اگر جذابیت کاهش ارزش پول ملی هم درمیان نبود همین مقدار زائرسالانه را داشته باشم وهرساله هم برانها افزوده شود بدون انکه حاشیه هایی از این دست ایجاد شود.