به گزارش گروه اقتصادی قدس آنلاین، حتی تصورش هم سخت است! اینکه مردمی از ۳۳۶ نژاد مختلف با ۲۰۰ زبان متفاوت و بیشتر از ۳۸۰ لهجه جور واجور در چند هزار جزیره کوچک و بزرگ زندگی کنند و بشود اسمشان را یک ملت گذاشت! اندونزیایی‌ها با چنین تنوع قومی- نژادی - زبانی، این حد از پراکندگی جغرافیایی، با جمعیتی ۲۶۰ میلیون نفری و اقتصادی رو به پیشرفت، در چند دهه گذشته، انگار تعریف جدیدی از ملیت را به جهانیان ارائه کرده‌اند. بهانه خبری گزارش امروز، البته تنوع قومی و نژادی اندونزیایی‌ها نیست. کشور اندونزی، با وجود همه حرف و حدیث‌هایی که درباره ترافیک سنگین جاکارتا، آلودگی هوا، اینترنت کم سرعت، کمبود امکانات، برنامه ریزی ضعیف و... پشت سر و پیش رویش می‌زدند، دیروز هر طور بود توانست آخرین روز بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ را هم برگزار کند و شما می‌توانید همین مورد را به حساب بهانه خبری مطلب امروز بگذارید. بهانه غیر خبری مان هم برای پرداختن به کشور هزاران جزیره‌ای جنوب شرقی آسیا می‌تواند وضعیت اقتصادی آن باشد که سبب شده بسیاری آن را قدرت نوظهور در آسیا بدانند.

■ ۲۰۰۰ سال پیش
به نقشه یا کره زمین اگر دقت کنید، جایی آن وسط‌ها، متمایل به پایین، بیشتر از ۱۳ هزار جزیره مثل یک قوس روی خط استوا پراکنده شده و «اندونزی» را تشکیل داده‌اند. البته بعید است که بتوانید با یک و حتی چند نگاهِ چند ساعته به نقشه، همه ۱۳ هزار جزیره را پیدا کرده و بشمارید اما اگر از تعداد بالای جزایر این مجمع الجزایر عجیب و غریب، تعجب کرده یا تعداد آن را باور نمی‌کنید، خودتان می‌توانید به اندونزی بروید و آن‌ها را بشمارید! یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد پای انسان‌ها از ۴۰ هزار سال پیش وقتی هنوز سطح دریاهای جهان بالاتر بود و جزیره‌ها به هم متصل بودند، به این مجمع‌الجزایر بزرگ باز شده است. البته «ویکی پدیا» در این باره می‌نویسد: «یافت شدن بازمانده‌های سنگواره‌ای انسان راست‌قامت که به نام انسان جاوه نیز شناخته می‌شود، نشان می‌دهد که مجمع‌الجزایر اندونزی از۶۰۰ هزار تا ۲ میلیون سال پیش مسکونی شده‌ بود... بیشتر جمعیت امروزی اندونزی از نژاد آسترونزی هستند که از تایوان به سوی جنوب شرق مهاجرت کرده‌بودند. آن‌ها در حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد به اندونزی رسیدند و جمعیت بومی ملانزی را به سوی شرق راندند...».
برخی منابع دیگر هم می‌گویند، ۱۰ هزار سال پیش از میلاد مسیح، موج مهاجرت گسترده انسان‌ها به این منطقه‌ غنی از غذاهای حیوانی و گیاهی و دریایی شدت گرفته و بتدریج کلونی‌های محلی ساکن تشکیل شده است و ساکنان آن کشاورزی و بهره‌برداری ابتدایی از معادن فلزات را یاد گرفته‌اند. ۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح هم دو آیین بودایی و هندو در میان مردم این سرزمین رواج پیدا کرده است.
 
■ سال‌های دور از استقلال
همه ۴۰ هزار یا ۶۰۰ هزار سال قدمت این سرزمین یک طرف، قرن بیستم و آن هم سال‌های پایانی‌اش یک طرف! گذشته این سرزمین را می‌شود به سه دوره تقسیم کرد. دوره اول مربوط می‌شود به همان انسان‌های راست قامت که به «انسان جاوه» معروف شدند و دوره دوم مربوط به زمانی است که سلسله‌های پادشاهی و حکومت‌های مختلف در این سرزمین شکل گرفتند. یعنی جزایر اندونزی در قدیم سلطان‌نشین بوده‌اند تا آنکه در قرن شانزدهم سر و کله اسپانیایی‌ها و پرتغالی‌ها در آن پیدا شد. کمپانی شرقی هلند در ابتدای قرن هجدهم، حکومت اندونزی را به دست گرفت و تا سال‌ها، طناب از گُرده مردم این سرزمین کشید. سال ۱۷۴۰ حوصله اندونزیایی‌ها از مستعمره بودن سر رفت و شورش‌ها آغاز شد. هلندی‌ها اما شورش مردم جاکارتا را با کشتار ۲۰ هزار اندونزیایی و چینی درهم شکستند. تا دو قرن بعد، قیام و شورش چندانی دیده نشد اما در نخستین سال‌های قرن بیستم «سی سی نگا مانگزیا» که پادشاه اندونزی به حساب می‌آمد، دوباره علیه هلندی‌ها سر به شورش برداشت. او از ارتش هلند شکست خورد تا اندونزی نزدیک به ۴۰ سال دیگر مستعمره هلند باقی بماند. جنگ دوم جهانی که در گرفت، دست هلندی‌ها از اندونزی کوتاه شد اما ژاپنی‌ها آن را اشغال کردند و تا سال ۱۹۵۴ در آن ماندند. در واقع از چند سطر بالاتر و آغاز قرن بیستم، وارد دوره سوم حیات این سرزمین می‌شویم. دوره‌ای که با اعلام جمهوری توسط «سوکارنو» اندونزی فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می‌کند. در دهه ۱۹۵۰ میلادی، حکومت اندونزی از یک دموکراسی پارلمانی به سمت دیکتاتوری نظامی حرکت کرد. البته طرفداران سوکارنو که او را با توجه به مبارزات آزادی‌طلبانه و دموکراسی‌خواهی اولیه، بی‌تقصیر می‌دانستند، این تغییرات اقتدارطلبانه را یک ضرورت در اوضاع آشفته اجتماعی در کشور هزار جزیره تلقی می‌کردند. 

■ خاک سیاه
اندونزی دوره «سوکارنو» شاهد اختلاف نظر میان سردمداران مایل به اردوگاه شرق و جناح‌های مایل به غرب بود. سرانجام این اختلاف نظر به کنار رفتن «سوکارنو» و روی کار آمدن «سوهارتو»ی غربگرا انجامید تا سدی در برابر نفوذ شوروی در این کشور ایجاد شود. بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و سرمایه‌گذاران غربی هم پا پیش گذاشتند تا به کمک آن‌ها در دهه ۸۰ میلادی نخستین جرقه‌های رشد اقتصادی نمایان شود. بخت «سوهارتو» اما بیشتر از «سوکارنو» نبود. ۱۰ سال بعد به دنبال مشکلات اقتصادی و اعتراض‌های سراسری، سوهارتو هم مجبور شد به سفارش وزیر خارجه آمریکا از قدرت کناره‌گیری کند. به قول نشریه‌های غربی در دهه ۹۰ شرکت‌های آمریکایی و صهیونیستی توانستند یک شبه، اقتصاد اندونزی و برخی دیگر از کشورهای منطقه را به خاک سیاه بنشانند.

■ اسلام 
بیشتر از ۸۶ درصد مردم این کشور مسلمان‌اند؛ یعنی اندونزی با جمعیتی ۲۶۰ میلیونی، پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان و چهارمین کشور پرجمعیت دنیا به حساب می‌آید. البته فکر نکنید این ۲۶۰ میلیون نفر در ۱۳ هزار جزیره این کشور پراکنده‌اند. بیشتر از نیمی از جزایر ۱۳ هزارگانه اندونزی خالی از جمعیت است. ماهنامه «اخبار شیعیان» در شماره ۶۶ خود در سال ۹۰ درباره ورود اسلام به این سرزمین می‌نویسد: «تـاریـخ نـویـسان درباره زمان دقیق ورود اسلام به اندونزی، نظر واحدی ندارند. برخی ورود اسلام به این جزایر جنوب شرقی آسیا را مقارن قرن اول هجری، یعنی سال۳۰ هجری می‌دانند، که این نظر مستند به شواهد و دلایـل متـقن تاریخی نیست. در مقابل، گروهی از مورخان و تاریخ نگاران با استناد به برخی شواهد و آثار تاریخی، از جمله سنگ قبرها و نوشته‌های موجود در برخی از مناطق این کشور، بر این عقیده هستند که ورود و نشر اسلام در مجمع الجزایر اندونزی، از ابتدای سده چهارم صورت پذیرفته است. بنا بر اسناد (سنگ قبر، آثار قدیمی و باستانی) جمعی از پژوهشگران بر آن هستند تاریخ تشیع نیز در اندونزی همراه با ورود اسلام به این کشور، به قرون اولیه هجری باز می‌گردد. برای نمونه بر توپی جنگی در شهر«بانتن» جمله «لا فتی الا علی لا سیف الا ذوالفقار» دیده می‌شود. روی سنگ قبرهای برخی بزرگان شهر «آچه» نام‌هایی چون سـیــدحـســام الــدیــن حسینـی (متـوفـای ۸۲۳ق)، سیدشریف الدین حسن بن علی استرآبادی (متوفای ۸۲۳ق) و امیر محمد بن عبدالقادر (متوفای ۸۸۲ق) نقش بسته است».

■ تشیع
ورود و توسعه مذهب شافعی در اندونزی و همچنین سال‌های سال زندگی زیر سلطه استعمار نتوانست آثار تشیع را از این کشور پاک کند. درباره نحوه ورود شیعیان و گسترش تشیع در این سرزمین گفته اند: در دوره خلفای عباسی زمانی که حاکمان ستمگر عرصه را بر شیعیان تنگ کرده بودند، تعدادی از سادات شیعی که قصد داشـتند از حجاز و سپس بغداد مهاجرت کنند، راهی شبه قاره هند و از آنجا عازم جنوب شرقی آسیا شدند که در میان آن‌ها برخی از نوادگان احمد بن عیسی مهاجر برای دعـوت مـردم به اسلام، به جزایر مختلف این منطقه مهاجرت کردند. شاید بتوان ورود کاروان‌های تجاری دریای ایران در قـرن سـوم هـجـری را هم بـزرگ‌ترین واقعه اقتصادی و فرهنگی آن دوره خواند. در این زمان که نواحی اطراف تنگه مالان به صورت مراکز عمده بازرگانی در آمده بود، کشتی‌های تجاری ایران که حامل مبلّغان شیعی مذهب نـیـز بـودنـد، وارد سـاحـل ایـن کـشور شدند. افکار و اندیشه‌های شیعی و ایرانی از طریق همین بازرگانان و مبلغان در نواحی غربی سوماترا رواج یافت.

■ تا سال ۲۰۳۰
سیاست و اقتصاد در کشور هزاران جزیره انگار از سال‌های آغازین قرن ۲۱ به سمت ثبات حرکت کرده است. البته توقع نداشته باشید در این چند خط بتوانیم دلایل ایجاد این ثبات و همچنین سیاست‌های اقتصادی این کشور را تجزیه و تحلیل کنیم فقط می‌توانیم این نکته را یادآور شویم که به عقیده بسیاری از صاحبنظران، اندونزی می‌تواند پس از چین، غول اقتصادی شرق آسیا لقب بگیرد. رشد اقتصادی سال‌های اخیر این کشور، امیدواری‌های زیادی ایجاد کرده است که بزودی در شرق جهان شاهد ظهور یک قدرت اقتصادی دیگر باشیم. طبق تحقیقی که از سوی مؤسسه «مکنزی» صورت گرفته، تولید ناخالص داخلی اندونزی با رشد سالانه ۷ درصدی از آلمان و انگلستان پیشی گرفته و تا سال ۲۰۳۰ به اقتصاد ششم جهان تبدیل می‌شود. «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان، در اولین سفر خود به اندونزی در سال ۹۱ اعلام کرده بود که این کشور می‌تواند مدلی برای اروپا باشد! مرکل برای اظهارات خود نمونه‌هایی از موفقیت‌های اندونزی را مثال آورده بود. وی گفت: اندونزی توانست بدهی خود از ۸۲% تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۲ به ۲۴% در سال ۲۰۱۲ برساند و کسری بودجه این کشور در حال حاضر پایین‌تر از ۲% قرار دارد، در حالی که این رقم برای کشورهای اروپایی ۳% است.

■ اگر بگذارند
به خاطر اینکه خیلی خوشبینانه به اندونزی نگاه نکرده باشیم بهتر است برخی گزارش‌های سازمان‌های بین‌المللی را که سال پیش منتشر شد نیز در اینجا بیاوریم. براساس این گزارش‌ها «اندونزی اگر چه در سال‌های گذشته توانسته است شاخص رشد اقتصادی خود را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد و در حال حاضر در آستانه رسیدن تولید ناخالص داخلی به بیشتر از ۱۰۰۰ میلیارد دلار قرار دارد اما باید توجه داشت که این کشور از مشکلات اقتصادی متعددی رنج می‌برد... کمبود سرمایه‌گذاری برای توسعه زیر ساختی، وجود مشکلات ساختاری در بودجه کشور، وجود ۲۸ میلیون نفر که زیر خط فقر مفرط زندگی می‌کنند و ۶۰ میلیون نفر که با وجود فقیر بودن در برابر هر نوسان وضعیت اقتصادی آسیب پذیراند، نشان می‌دهد رشد اقتصادی ۵ درصدی، به شکل بسیار نامتوازن در این کشور توزیع شده است. خلاصه اینکه شما هم دعا کنید پرجمعیت‌ترین کشور اسلامی که این روزها دارد به گل سر سبد کشورهای توسعه یافته جنوب شرقی آسیا تبدیل می‌شود، مانند دهه ۹۰ میلادی، یکباره اسیر سیاست‌های اقتصادی غربی و صهیونیستی نشود و به خاک سیاه ننشیند.

انتهای پیام/