هر وعده مصرف قلیان، دودی معادل 5 تا 10 پاکت سیگار یعنی 100 تا 200 نخ را وارد ریه می‌کند و میزان مواجهه با دود قلیان برای اطرافیان معادل 5 تا 10 سیگار برآورد شده است، تماس و مواجهه با دود دست‌دوم قلیان و نشستن در کنار جمع قلیان‌کش‌ها برای اطرافیان و خصوصاً کودکان و مادران باردار بسیار خطرناک و آسیب‌رسان است.
تربت‌حیدریه دارای 20 قهوه‌خانه است که 15 قهوه‌خانه علیرغم ممنوع بودن عرضه مواد دخانی و قلیان اقدام به عرضه این مواد آسیب‌زا می‌کنند اما در این میان 5 قهوه‌خانه سنتی با فرهنگ‌سازی درست اصلاً این ماده تهدیدکننده را به منوی خود راه نداده و تنها غذای سالم و چای را برای مشتری‌های خود عرضه می‌کنند.
برای بیشتر مطلع شدن به چند قهوه‌خانه‌های سنتی شهر که تاکنون قلیان به قهوه‌خانه‌هایشان راه نیافته است مراجعه کردیم، ابتدا در خیابان فردوسی یکی از قدیمی‌ترین قهوه‌خانه‌های فعال شهر وجود دارد.
قهوه‌خانه به‌تدریج جایگاه فرهنگی و اجتماعی خود را ازدست‌داده است
صاحب قهوه‌خانه پیرمردی حدوداً 80 ساله است که می‌گوید از 25 سالگی به‌صورت شاگردی در «قهوه‌خانه داشی» چند کوچه پائین تر مشغول به کار شدم و پس از 10 سال قهوه‌خانه را اجاره کرده و بعد از 7 سال نیز از آن قهوه‌خانه بیرون آمدم و قهوه‌خانه کنونی را دایر کردم که از آن زمان حدود 40 سال می‌گذرد.
وی بابیان اینکه50 سال است که قهوه‌خانه‌دارم و به‌جز یک مورد در سال گذشته که برای تمدید کارت سلامت دیرتر اقدام کردم هیچ‌وقت جریمه نشده‌ام، گفت: به دلیل اینکه قلیان موجب آلودگی فضا و محیط قهوه‌خانه می‌شود، اگر بگویند هر قلیان 100 هزار تومان برایم سود دارد بازهم مخالف استفاده از قلیان در قهوه‌خانه‌ام هستم و با موضوع مصرف قلیان در قهوه‌خانه‌ها به‌شدت مخالفم.
پیرمرد 80 ساله قهوه‌خانه‌ای بیان کرد: درگذشته هنر نقالی و شاهنامه‌خوانی در دیگر شهرهای ایران مرسوم بوده است ولی در قهوه‌خانه‌های تربت‌حیدریه از گذشته تاکنون این موضوع مرسوم نبوده و نیست.
وی ادامه داد: قهوه‌خانه‌های قدیمی که در نقاط مختلف شهر به‌ویژه در بازارچه‌ها قرار دارند، قهوه‌چیان از کسبه معمولی هستند و هدفشان تنها کسب معیشت با عرضه چایی یا فراهم کردن غذایی سنتی برای ناهار بازار، مسافران و روستائیان است.
این قهوه‌خانه‌چی با اشاره به این مطلب که سرگرمی‌ها و تفریحات جوانان امروز تغیر یافته است، تصریح کرد: قهوه‌خانه به سبک گذشته دیگر نمی‌تواند پاسخگوی نیازها و خواست‌های جوانان امروزی باشد، قهوه‌خانه به‌تدریج جایگاه فرهنگی و اجتماعی خودش را ازدست‌داده و جای آن را کافه نشینی گرفته و کافه نشینی برای جوانان مد شده است.
وی در پاسخ به اینکه بیشتر چه غذاهایی در این قهوه‌خانه تهیه و عرضه می‌شود، گفت: غذاهایی از قبیل تخم‌مرغ آب پز، نیمرو، املت، دیزی، پنیر و سرشیر محلی عرضه می‌شود اما متأسفانه مردم به‌جای استفاده از غذاهای سالم و سنتی بیشتر به مراکز تهیه و توزیع انواع ساندویچ و غذای فوری مراجعه می‌کنند و به دنبال استفاده از غذاهای آماده هستند.
کرمانی افزود: جالب اینکه خیلی از افرادی که به این مکان‌ها مراجعه می‌کنند پس از چند روز به این قهوه‌خانه می‌آیند و از مصرف غذای فوری مریض شده‌اند.
مخالف ورود قلیان به قهوه‌خانه‌ها هستم
به سراغ یکی دیگر از قهوه‌خانه‌ها واقع در خیابان سنگ‌فرش می‌رویم، جایی که مردم گوش تا گوش نشسته‌اند و در حال صرف چایی یا صبحانه هستند؛ مردمی که بعضاً از روستاهای دوردست برای انجام کارهای روزمره به شهر مراجعه کرده‌اند و گهگاه به دلیل خستگی به قهوه‌خانه مراجعه می‌کنند تا ضمن استراحت از چای داغ قهوه‌خانه یا صبحانه آن نوش جان کنند.
صاحب قهوه‌خانه که فردی مسن و متولد 1315 است می‌گوید که 80 سال قهوه‌خانه‌دار است، 20 سال با پدرم و 60 سال خودم قهوه‌خانه‌دار بودم و تاکنون قلیان نداشته‌ایم و مخالف ورود قلیان به قهوه‌خانه نیز هستم.
سیگار و دخانیات عامل بدبختی‌های امروز جوانان است
سپس در بازار گمرک به قهوه‌خانه‌ای مراجعه کردم که فقط چای عرضه می‌شود و خبری از قلیان و استفاده از آن نیست؛ صاحب قهوه‌خانه گفت که 60 سال است قهوه‌خانه‌دار بوده و افراد معتاد و قلیانی را به قهوه‌خانه‌ام راه نمی‌دهد و تاکنون قلیان نیز به قهوه‌خانه نیاورده است.
یکی دیگر از قهوه‌چی‌های کوچه کاریز می‌گوید که 45 سال قهوه‌خانه‌دار است و به جرأت می‌گوید که در این مدت قلیان به قهوه‌خانه‌اش راه نیافت، هر بدبختی که داریم از سیگار و دخانیات است و مخالف استفاده از قلیان در قهوه‌خانه‌ها هستم.
افزودن مواد مخدر و روان‌گردان به توتون‌های مصرفی در قلیان برای سودجویی
مسئول مبارزه با دخانیات شهرستان تربت‌حیدریه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس با گلایه نسبت به اینکه هیچ‌گونه حمایتی از جانب سازمان‌ها و نهادهای مرتبط در این زمینه صورت نمی‌گیرد؛ گفت: مهم‌ترین مزیت قهوه‌خانه‌هایی که عرضه قلیان ندارند این است که محیطی سالم و عاری از هرگونه دود و آلودگی برای مراجعین ایجاد کرده‌اند.
جواد سلیمی افزود: این کار مهم باید الگویی برای سایر مراکز تهیه، توزیع و عرضه مواد غذایی شود و واحدهایی که اقدام به عرضه قلیان می‌کنند بدانند که این کار طبق ماده 13 قانون مبارزه و کنترل دخانیات استعمال دخانیات در اماکن عمومی ممنوع است.
وی با یادآوری این موضوع که برخی از سودجویان و عرضه‌کنندگان قلیان برای جذب مشتری و سود بیشتر، اقدام به افزودن مواد مخدر و روان‌گردان به توتون مصرفی و الکل در آب محتوی ابزار قلیان می‌کنند؛ افزود: طی تحقیقات و بازرسی‌های انجام‌شده توسط دانشگاه علوم پزشکی و نیروی انتظامی در زمستان 94 مقادیر زیادی از انواع مواد روان‌گردان که در این مراکز نگهداری، فرآوری و به همراه قلیان عرضه می‌شد کشف و ضبط شد.
آمادگی اصناف برای ارائه تخفیف پروانه برای قهوه‌خانه‌های بدون قلیان
کارشناس اتاق اصناف تربت‌حیدریه نیز بابیان اینکه تعداد قهوه‌خانه‌های دارای قلیان حدود 15 قهوه‌خانه است؛ گفت: در قهوه‌خانه‌های عاری از قلیان متأسفانه جز غذاهای سنتی چیز دیگری عرضه نمی‌شود و نقالی که قبلاً در این واحدهای صنفی اجرا می‌شد دیگر برگزار نمی‌شود.
رامین مصطفوی تأکید کرد: این آمادگی وجود دارد افرادی که می‌خواهند قهوه‌خانه بدون قلیان راه‌اندازی کنند از تخفیف‌های ویژه‌ای برای صدور پروانه کسب استفاده کنند.
در پایان می‌توان گفت علیرغم اینکه قهوه‌خانه محیطی آرام و دنج است و در آن غذاهای سالم و سنتی تهیه و عرضه می‌شود به دلیل گسترش روزافزون مراکز غذای آماده از قبیل انواع ساندویچی، پیتزا و غذای فوری و تبلیغات وسیع برای استفاده از این غذاها، سبب شده است مردم کمتر به قهوه‌خانه‌ها و استفاده از غذاهای سنتی و محلی مراجعه کنند و همین امر یکی از دلایل مهم افزایش مبتلایان به بیماری‌های غیر واگیر از قبیل دیابت، فشارخون، سکته‌های قلبی، مغزی و سرطان‌ها شده است.
درهرصورت چنانچه از قهوه‌خانه‌های سنتی حمایت نشود رفته‌رفته این قهوه‌خانه‌ها از بین خواهند رفت و جای خود را به مراکز تهیه و توزیع غذاهای آماده خواهد داد، همان‌گونه که از چند قهوه‌خانه‌ای که روزی از رونق خاصی برخوردار بودند امروز اثری نیست و این‌یک زنگ خطر برای سلامت مردم است.
منبع : فارس
انتهای پیام /
نظر شما