ساخت‌وسازهایی که اغلب آن‌ها با مجوزهای دولتی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که از مهم‌ترین موارد آن می‌توان به پروژه ساخت مجموعه 250 تنی پرورش ماهی در منطقه حفاظت شده هزار مسجد در حاشیه روستای لایین کهنه، احداث جاده در منطقه امیزک روستای چرم کهنه، ساخت معادن سنگ در مناطق کوهستانی و صعب العبور اطراف روستاهای بلغور و سیج و ساخت مجتمع بین راهی بیشه، که طی گزارشات مخاطبان فارس به‌دنبال پیگیری و پاسخ مسؤولان مربوطه برآمدیم.

بعد از گذشت جاده‌های پر پیچ و خم در 80 کیلومتری شهر کلات درست در حاشیه جاده، ساخت‌وسازی ناهنجار که با طبیعت بکر و زیبای هزار مسجد ناهمخوان است برخورد می‌کنید، ساختمانی در دامنه کوه که به سازه‌های شهری مانند است تا خانه‌های روستایی مناطق هزار مسجد.

حفاری در دل کوه

کمی جلوتر که می‌روی تابلو نارنجی رنگی که بر روی آن نوشته شده است مجتمع بین راهی بیشه خودنمایی می‌کند، مالک مجتمع، در بیشه کوه را حفاری کرده که به گفته فرماندار کلات قصد ساخت غار مصنوعی برای علاقه‌مندان به تجربه اقامت در غار را دارد.

اتفاقی که خاطر ساکنان منطقه و فعالان محیط زیست منطقه را رنجیده کرده است، فعالان محیط زیست و ساکنان این منطقه معتقدند که ساخت‌وسازهای این‌ چنینی در منابع طبیعی منجر به‌ صدمه به‌محیط زیست می‌شود و خدشه‌ای بر چهره طبیعت بکر و زیبای کلات وارد می‌کند.

در این باره با فعال محیط زیست که پیش از این با فعالیت‌ها و اعتراضات گسترده خود و دوستداران طبیعت منجر به‌توقف پروژه پرورش ماهی در مناطق حفاظت شده هزار مسجد شده است، گفت‌وگو کردیم.

اسماعیل باقریان می‌گوید: تمام عرصه‌هایی که خارج از مستثنیات بوده یا جزو زمین شهری نیستند و عرصه‌های ملی و منابع طبیعی محسوب می‌شوند؛ مانند مراتع، جنگل‌ها و کوه‌ها که متولی آن اداره منابع طبیعی است.

وی بیان می‌کند: منطقه‌ای که مجتمع بیشه در آن ساخته شده در زمین‌های منابع طبیعی قرار دارد و باید مالک مجوز ساخت آن را از اداره منابع طبیعی بگیرد.

این فعال محیط زیست ادامه می‌دهد: به‌عنوان فعال محیط زیست مخالف حفاری در دل کوه هستم و این اقدام با توجه به این موضوع که یک پروژه ملی نبوده و تنها برای ساخت یک مجتمع بین راهی به طبیعت لطمه بزنند، توجیه‌پذیر نیست.  

باقریان درباره مضرات ساخت‌وساز در طبیعت کلات توضیح می‌دهد: بخش عمده‌ای از کوه‌های هزار مسجد جزو منطقه حفاظت شده و زیستگاه جانوران و پرندگان مختلف است و هرگونه ساخت‌وساز و تخریب طبیعت در واقع آسیب زدن به این زیستگاه مهم و منحصر به‌فرد بوده و قطعا به زیان اکوسیستم منطقه است.  

وی اضافه می‌کند:حتی مناطقی که داخل محدوده حفاظت شده نیستند هم جزو عرصه‌های طبیعی هستند و تحت مدیریت اداره کل منابع طبیعی قرار دارند و این مناطق هم زیستمندان و اکوسیستم خودش را دارد و نباید به راحتی اجازه تصرف یا تخریب طبیعت در این مناطق داده شود.  

این فعال محیط زیست معتقد است بزرگ‌ترین خطری که طبیعت هزار مسجد و زندگی و کشاورزی منطقه را تهدید می‌کند، طرح انتقال آب رودخانه‌های هزار مسجد به مشهد بوده که در صورت اجرایی شدن آن زیان‌های غیرقابل جبرانی به‌دنبال دارد.

طبیعت در خدمت صنعت گردشگری

اما فرماندار کلات معتقد است با رعایت ضوابط و قوانین می‌توان زمینه بهره‌برداری از مواهب طبیعی را برای سرمایه‌گذاری در صنعت گردشگری فراهم کرد.

مهدی ناصری می‌گوید: هر شخصی که بخواهد پروژه‌ای در کلات انجام دهد باید الزامات قانونی و ملاحظات آن را رعایت کند و در این سرمایه‌گذاری‌ها ضروری است سهم مردم و شهرستان لحاظ شود که این سهم الزاما پول یا منفعت مادی نیست بلکه منفعت معنوی از قبیل یک برند خوب، ارائه خدمات مناسب به‌منطقه نیز می‌تواند سهم مردم باشد.

وی با تاکید بر اینکه حقوق عامه مردم بر حقوق اشخاص اولویت دارد؛ بیان می‌کند: انجام پروژه‌ در کلات باید با کمترین آسیب به طبیعت صورت گیرد و امیدوارم اقدامات انجام شده در حوزه سرمایه‌گذاری با رعایت ملاحظات پیگیری شود.

قانون در خدمت تخریب طبیعت

فرماندار کلات با بیان اینکه مالک مجتمع بین راهی بیشه تمام مراحل قانونی را طی کرده و مجوز واگذاری زمین را دریافت کرده است؛ اظهار می‌کند: مجموعه‌ای از دستگاه‌ها برای تغییر کاربری زمین مجوز داده‌اند و در این مجموعه به‌دلیل ارائه خدمات متفاوت در گردشگری که تجربه اقامت در غار یکی از خدمات خاص این مجتمع است، میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این خصوص نظر مثبت خود را اعلام کرده است.

ناصری با اشاره به اینکه شرایط تغییر کاربری زمین بسیار سخت است؛ می‌گوید: برای تغییر کاربری زمین باید قبل از هر اقدامی مطالعات لازم صورت گیرد و رضایت دستگاه‌های متولی جلب شود که در صورت مغایرت نداشتن با طرح‌های سازمان متولی و خسارت نزدن به محیط زیست با پرداخت مبلغی در مرحله انتهایی می‌تواند پروژه خود را در منابع طبیعی به انجام رساند.

وی متذکر می‌شود: برای اجرای اینگونه طرح‌ها باید یک فرصت زمانی در نظر گرفت و اینکه قسمتی از اراضی واگذار شود تا مالک هر موقع فرصت کرد طرح را اجرا کند، درست نیست و تنها فرصت‌کشی است، به‌دنبال این هستیم که زمان اجرای پروژه را مشخص کنیم.

نظارت بر طرح‌ها در اراضی ملی

نظارت بر طرح‌هایی که در عرصه‌های ملی با مجوز انجام می‌شود حلقه مفقوده‌ای است که نیاز به توجه بیشتری از سوی مراجع ذی‌صلاح دارد تا ساکنان منطقه شاهد تخلف دیگری مانند آنچه که در پروژه پرورش ماهی مناطق حفاظت شده هزار مسجد رخ داد، نباشند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی درباره نحوه واگذاری زمین به مالک مجتمع بین راهی بیشه؛ می‌گوید: برای اخذ مجوز چند ارگان دولتی باید نظر دهند که در خصوص گردشگری این طرح، میراث فرهنگی و گردشگری نظر خود را اعلام کرده است.

علیرضا صحرایی درباره پروژه مجتمع بین راهی بیشه توضیح می‌دهد: درخواست ساخت مجتمع بین راهی در سال 1393 مطرح و در سال 1394 درخواست اولیه به جهاد کشاورزی داده می‌شود که بعد از بررسی به‌دلیل اینکه عرصه ملی است به جهت واگذاری زمین در اداره منابع طبیعی مطرح شد.

وی ادامه می‌دهد: منابع طبیعی بر حسب وظیفه خود منطقه را بررسی می‌کند و چنانچه طرح دارای توجیه اقتصادی بوده و مالک تمایل به انجام پروژه طبق مقررات را داشته باشد اقدامات لازم صورت می‌گیرد که تمام این موارد در خصوص مجتمع بین راهی بیشه انجام شد و بعد از اعلام نظر مثبت اداره منابع طبیعی عرصه مربوطه در سال 1396 توسط امور اراضی جهاد کشاورزی تحویل متقاضی شده است.  

قانون اجازه تغییر کاربری زمین را می‌دهد

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان رضوی با بیان اینکه مجتمع بین راهی بیشه در آینده ممکن است به قطب گردشگری تبدیل شود؛ اظهار می‌کند: زمانی که طبق مقررات و قوانین درباره اینگونه طرح‌ها اقدام می‌شود قانون این اجازه را می‌دهد که از آن حمایت صورت گیرد و وقتی قانون تایید می‌کند، ما به‌عنوان مجری قانون چاره‌ای نداریم که با درخواست متقاضی موافقت کنیم.

غار مصنوعی با اکوتوریسم و گردشگری پایدار مغایرت دارد

منابع طبیعی، میراث هر سرزمین و قوم است که از آن استفاده می‌کند و به‌عنوان بستر حیات انسان و همه موجودات زنده، زیربنای همه فعالیت‌های اقتصادی، کشاورزی و توسعه کشور است و براساس آموزه‌های دینی، فرهنگ ایرانی اسلامی و قوانین کشوری، حفاظت از این عرصه‌ها وظیفه‌ای همگانی است و تخریب و نابودی جنگل‌ها و مراتع کشور امری ناپسند، غیرقانونی و خلاف مصالح جامعه است.

لازم است مسؤولان درک درست‌تری از طبیعت و اکوتوریسم داشته باشند و بدانند جاذبه و زیبایی طبیعت در بکر بودن آن است و اکوتوریسم یعنی نمایاندن این زیبایی به گردشگران با کمترین آسیب به طبیعت.

اقامت یا صرف چای و نهار در یک غار مصنوعی شاید برای برخی مردم جالب باشد اما با طبیعت‌گردی و گردشگری پایدار مغایرت دارد. 

منبع : فارس

انتهای پیام/