در واقع طرحی که قرار بود، ضمن بهبود سلامت فرزندان این کشور با فرهنگ سازی و اجرای مستمر باعث افزایش سرانه مصرف شیر شود، حال خود در انبوه طرح‌ها و برنامه‌های ناتمام نظام آموزشی سرگردان و ناکام رها شده است.
سرانه چهارلیتری مصرف شیر
با نگاهی به وضعیت سرانه مصرف شیر توسط دانش‌آموزان کشور فاصله معناداری بین آن‌ها و دیگر کشورها می‌بینیم.
دکتر عزیز الله کمال‌زاده، دبیراسبق برنامه شیرمدارس ومشاوره برنامه جهانی غذا با اشاره به تلاش‌های جهانی برای تأمین سلامت افزون‌تر کودکان به قدس می‌گوید: مطابق همین نگاه، همه کودکان حق دارند از تغذیه خوب، محیط مناسب و مراقبت‌های بهداشتی اساسی برخوردار باشند تا در برابر انواع بیماری‌ها محافظت شده و از رشد و تکامل جسمی و فکری مناسب بهره‌مند شوند. از همین رو یکی از راهکارهای بین‌المللی برای تحقق این هدف اجرای برنامه شیرمدارس است؛ چنانکه در سال‌های اخیر در حدود ۱۰۰ کشور جهان این برنامه اجرا می‌شود. البته در تمامی کشورها نه تنها برنامه یادشده، موجب افزایش رشد جسمی وفکری و نیز ارتقای قدرت یادگیری دانش‌آموزان شده؛ بلکه تولید و مصرف بیشتر شیر و فرآورده‌های لبنی را در جوامع به دنبال داشته است. برای نمونه ژاپن مصرف سرانه شیر را از پنج لیتر در دهه ۶۰ به بیش از ۷۰ لیتر در حال حاضر رسانده و به این ترتیب متوسط قد نسل نوجوان ژاپنی ۱۲ سانتیمتر افزایش یافته است. مطالعات انجام شده در تایلند نیز نشان می‌دهد، مصرف سرانه شیر از حدود چهار لیتر در دهه ۷۰ امروزه به بیش از ۵۰ لیتر رسیده و متوسط افزایش قد دانش‌آموزان از دو سانتیمتر در سال به پنج سانتیمتر در سال تغییر کرده است. همچنین بنابر بررسی‌ها درکشورهایی که مقدار شیر توزیعی در مدارس از میانگین بالاتری نسبت به شیرمصرفی جامعه برخوردار بوده، رشد جسمی و قدرت یادگیری دانش‌آموزان نیز افزایش چشمگیری داشته است.
کمال‌زاده با اشاره به رکود و وقفه‌ای که دراجرای این برنامه در کشوراتفاق افتاده، خاطرنشان می‌کند: برنامه توزیع شیر مدارس در کشور ما از سال ۱۳۷۹ با ۱۰ هزار نفر آغاز شد و بتدریج گسترش یافت؛ چنانکه در سال ۱۳۸۳ تعداد ۱۲ میلیون و۵۰۰ هزار نفر را در سراسر کشور تحت پوشش قرار داد که از نظر تعداد افراد تحت پوشش، اجرای بزرگترین برنامه این طرح را در جهان به خود اختصاص داد.
وی می‌افزاید: در سایر کشورها با وجود جمعیت کمتر تحت پوشش این طرح، سرانه شیر هر دانش‌آموز بین ۳۰ تا ۵۵ لیتر بوده و در حدود ۲۰۰ تا ۲۶۰ روز نیز در سال شیر توزیع می‌شود. این در حالی است که سرانه هر دانش‌آموز کشور ما از سال ۹۲ تا۹۵ حدود چهار لیتر بوده و اجرای آن نیز طی چندسال گذشته با وقفه و رکود همراه شده؛ چنانکه از سال ۹۶ نیز اجرای این برنامه متوقف شده است. برای سال جاری نیز ظاهراً مبلغ ۱۸۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که با وضعیت موجود بعید است، برنامه مزبور اجرا شود.
البته اگرهم اجرا شود با توجه به افزایش قیمت‌ها و اعتبار بسیار کم تنها حدود ۱۸۰ میلیون پاکت شیر می‌توان توزیع کرد که سرانه هر دانش‌آموز حدود دو لیتر خواهد شد. بنابراین انتظار است نه تنها برنامه شیر مدارس دوباره عملیاتی شود، بلکه با حجم بیشتر، کیفیت بالاتر و با برنامه‌ریزی منتظم‌تری برای سالیان متمادی اجرا شود.
سهم ۱۸۰ میلیارد ریالی خراسان رضوی از سبد شیر
دهقانپور، کارشناس مسئول توزیع شیر در مدارس خراسان رضوی درباره وضعیت اجرای این طرح درسال تحصیلی جاری می‌گوید: به منظور توزیع شیر در مدارس کشور۱۸۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که سهم مدارس خراسان رضوی از این میزان ۱۸ میلیارد تومان است. به این ترتیب با تخصیص اعتبارات یاد شده، روند توزیع شیر مدارس با اولویت مدارس ابتدایی و مدارس مناطق محروم استان انجام خواهد شد چرا که با وجود اعتبارات در نظر گرفته شده، توزیع شیر در مدارس مقاطع بالاتر ممکن به نظر نمی‌رسد.
وی خاطرنشان می‌کند: بنابر تجربیات گذشته که اعتبارات این برنامه با تأخیر اختصاص پیدا کرده در سال جاری همچنان منتظریم متناسب با نوسانات ارز وضعیت توزیع شیر مدارس را ساماندهی کنیم چرا که در حال حاضر شرکت‌های لبنی به صورت نسیه‌ای شیر در اختیار ما نمی‌گذارند، بنابراین باید اعتبارات به طور کامل پرداخت شود. به هر روی انتظار می‌رود تا اوایل آذرماه وضعیت تخصیص اعتبارات مشخص شود و ما بتوانیم برنامه توزیع شیرمدارس را اجراکنیم.
دهقانپور همچنین می‌افزاید: میزان نوبت شیری که قرار است به دانش‌آموزان داده شود نیز به میزان اعتبارات، هزینه خرید شیر از کارخانجات لبنی و وضعیت گرانی کالاهایی همانند ظرف یکبار مصرف بستگی دارد.
بنابراین تا شرایط در این امور مشخص نشود، ما نمی‌توانیم آمار و اطلاعات روشنی از وضعیت سرانه توزیع شیر مدارس و یا نحوه نوبت‌بندی شیر ارائه کنیم. به هرحال خوشبین هستیم که اعتبارات این برنامه تخصیص یافته و ما بتوانیم شیر را در مدارس استان حتی برای جمعیت محدودی از دانش‌آموزان توزیع کنیم.
کارشناس مسئول توزیع شیردر مدارس استان خراسان رضوی در ادامه می‌گوید: با کارخانجات لبنی استان برای توزیع شیر مدارس صحبت‌هایی داشتیم که آن‌ها موافقت ضمنی خود را اعلام کردند، اما به دلیل گرانی هزینه تولید شیر قرار است تا مشخص شدن وضعیت اعتبارات این قضیه معوق بماند. البته مقدمات توزیع شیر در مدارس ازسوی آموزش و پرورش فراهم شده است.
برنامه‌ای که اولویت دولتمردان نبود
حمیدرضا فرزانه، مدیرعامل اتحادیه کارخانجات لبنی خراسان رضوی نیز در این باره اظهار می‌کند: ما برای مشارکت در برنامه توزیع شیر درمدارس با آموزش و پرورش گفت‌وگوهایی داشتیم، اما هنوز بخشنامه و اعتباراتی برای اجرای آن از سوی وزارت آموزش و پرورش نیامده است. در واقع با صدور بخشنامه و تخصیص اعتبارات؛ روند توزیع شیر مدارس با برگزاری مناقصه برای کارخانجات لبنی استان آغاز می‌شود. به این ترتیب مطابق قیمت‌های روز کارخانه‌ها شیر را ارائه می‌کنند.
وی یادآور می‌شود: در سال‌های گذشته نیز با تأخیر شاهد اجرای این برنامه بودیم و به طور کلی اغلب توزیع شیرمدارس با کم و کاستی‌هایی اجرا شده که امیدواریم امسال دانش‌آموزان بدرستی شیر دریافت کنند چراکه طبق قانون تعریف شده، هر دانش آموز باید طی حدود ۶ ماه ۷۰ نوبت شیر دریافت کند در حالی که از سنوات گذشته نیز این میزان به طور کامل محقق نشده و حدود ۳۵ نوبت یا ۵۰ نوبت بوده است. در واقع هدف طرح با این نحوه اجرا زیرسؤال رفته چرا که این طرح با هدف گسترش فرهنگ مصرف شیر و افزایش سرانه مصرف آن در بین مردم جامعه مطرح شده است. همچنین توزیع شیر مدارس هیچ گاه جز اولویت‌های نخست دولت نبوده که از هزینه‌هایی برای تحقق این برنامه چشم‌پوشی کند تا به طور حتم این برنامه اجرا شود. به هر حال تداوم و نحوه اجرای این برنامه به نظرات دولتمردان و پایمردی آموزش و پرورش بستگی دارد.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما