گروه فرهنگی قدس‌آنلاین/ صبا کریمی: پس از تولید «مختارنامه» با اعلام خبر ساخت سریال «سلمان فارسی» توسط داودمیرباقری، مدت‌هاست که اخبار مربوط به ساخت این سریال بر سر زبان هاست و طی آخرین خبرها قرار بود بزودی فیلمبرداری این طرح عظیم تاریخی کلید بخورد که به دلیل بیماری داود میرباقری، کارگردان این پروژه، قدری به تعویق افتاد.
میرباقری از جمله فیلمسازانی است که در ساخت آثار تاریخی ید طولایی دارد و سریال‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی درخشانی را در کارنامه کاری خود ثبت کرده است. «امام علی(ع)»، «مسافر ری»، «معصومیت از دست‌رفته» و «مختارنامه» تنها بخشی از آثار ماندگار این کارگردان صاحب سبک و پرآوازه است. او این بار سراغ زندگی سلمان فارسی، یکی از صحابه پیامبر اعظم(ص) رفته است. این سریال از ابتدای تولد سلمان تا زمان رحلت پیامبراکرم(ص) را در برمی گیرد و به مهم‌ترین اتفاقات تاریخ می‌پردازد. سلمان به توصیه پیامبر(ص)، صاحب علوم بود و اشراف زیادی به آن داشت. این شخصیت درباره دین، عقیده و بینش کنجکاوی داشت و گرچه خیلی مرفه بود، اما به دنبال حقیقت می‌گشت. امروز هفتم ماه صفر سالروز بزرگداشت سلمان فارسی است و به همین بهانه و همچنین ساخت مجموعه «سلمان فارسی» با امرالله احمدجو نویسنده این سریال تاریخی به گفت‌وگو پرداختیم که می‌خوانید.
آقای احمدجو بنا به اخباری که از ماه‌ها قبل در رسانه‌ها منتشر شد، قرار بود سریال «سلمان فارسی» بزودی کلید بخورد اما به نظر می‌رسد این اتفاق در سال جاری محقق نشود.
به نظر می‌رسد همین طور است. داود میرباقری دو سه ماه قبل تحت عمل جراحی قلب قرار گرفت و این مسئله قدری در ساخت کار وقفه انداخت. تا جایی که من اطلاع دارم و شنیدم گروه مشغول تدارک فیلمبرداری، مراحل پیش تولید و... هستند.
فیلمنامه سریال پیش‌تر توسط میرباقری به رشته تحریر درآمده بود، اما ظاهراً نگارش دیالوگ‌های فیلمنامه برعهده شماست. در مورد چگونگی روند کار توضیح می‌دهید؟
ببینید در واقع این طراحی و نظر آقای میرباقری بود که دیالوگ‌ها را به چند نفر بدهند که به صورت جداگانه و هرکدام با یک لحن و سلیقه بنویسند. به طور مثال قرار بر این شد من دیالوگ‌ها را به صورت محاوره‌ای بنویسم و فرد دیگری لفظ قلم بنویسد و سپس از مجموع این‌ها خود آقای میرباقری دیالوگ‌ها را انتخاب می‌کند و به بازیگران می‌دهد. همان طور که گفتید در اصل فیلمنامه از قبل نوشته شده و کامل بود، اما من هم دیالوگ‌ها را به صورت محاوره‌ای نگارش کرده‌ام که قرار است ایشان آن‌ها را انتخاب کند.
در این سریال نحوه پرداختن به زندگی سلمان فارسی چگونه است؟ آیا مخاطب با بازه زمانی تولد تا مرگ سلمان روبه‌رو است یا یک برهه مشخصی از زندگی وی به نمایش درخواهد آمد؟
این سریال از زمان تولد سلمان شکل می‌گیرد و در واقع صحنه زایمان آغاز قصه است که همزمان با آن اتفاقی در خارج از خانه رخ می‌دهد که پدر سلمان آنجا حضور دارد و بعد هم ادامه داستان را از مکتب رفتن، دوران نوجوانی، جوانی، میانسالی و کهنسالی تا زمان رحلت رسول اکرم(ص) خواهیم داشت و بنا به اطلاعات من این بخش‌ها قطعی است.
آیا در این سریال شاهد دیدارهای سلمان و پیامبراکرم(ص) خواهیم بود؟
بله. این دیدارها در فیلمنامه وجود دارد و البته با همان ترفندهایی که در کارهای دیگر مانند «امام علی(ع)» و... بوده، انجام خواهد شد. ممکن است در برخی صحنه‌ها فقط یک دست ببینیم یا در دیگر صحنه‌ها بازیگران نقش‌های حضرت علی(ع) و پیامبر اعظم(ص) در صحنه‌ها پشت سر جمعیت ماسکه باشند و به هرحال دیده نخواهند شد، اما صحنه‌های دیدار و گفت وگوی سلمان و پیامبر(ص) در کار هست.
در بخشی از گفته‌هایتان به نگارش محاوره‌ای دیالوگ‌ها اشاره کردید که به شما محول شده است. با توجه به اینکه در اغلب کارهای تاریخی با یک ادبیات رسمی و کتابی مواجه هستیم، زبان محاوره‌ای چقدر می‌تواند در ایجاد ارتباط بیشتر مخاطب با داستان موفق عمل کند؟
در نوع دیالوگ‌های میرباقری یک آمیختگی به هردو شکل محاوره‌ای و رسمی وجود دارد و او تجربه این مسئله را دارد و قاعدتاً برایش تازگی نخواهد داشت که دیالوگ‌ها را به گونه‌ای بنویسد که در عین حفظ آراستگی اما روان باشد؛ ضمن اینکه میرباقری مستقیماً از چیزهایی که من می‌نویسم استفاده نمی‌کند و حق انتخاب دارد و نهایتاً خودش می‌نویسد. به همین دلیل احتمال می‌دهم مانند کارهای دیگرش ترجیحاً آراسته و به قول معروف چفت و بست خوبی داشته باشد. این مسئله هم طبعاً به وسواس او برمی گردد و اینکه او از چند نفر کمک گرفته به همین دلیل است.
با وجود اینکه مدیران شبکه یا رئیس سازمان تأکید بسیاری بر ساخت سریال‌های فاخر دارند، اما اغلب ما فقط با بازپخش چنین سریال‌هایی مواجه‌ایم که بتازگی شایعه ای هم در مورد ناراحتی آقای میرباقری از این مسئله منتشر شد. نظر شما در این مورد چیست؟
حتماً باید اینجا به این مسئله اشاره کنم که من از خود میرباقری چنین چیزی نشنیدم که چرا سریال «مختارنامه» را این قدر پخش می‌کنید. البته این مسئله تکذیب شده و غیرمستقیم هم شنیدم که خیلی به ایشان برخورده و اینکه چنین حرف‌هایی را به او منسوب کردند خیلی ناراحتش کرده است. از سویی دیگر کلیت این مسئله اصلاً عجیب نیست. هر کارگردانی در هر جایی دلش می‌خواهد همه شبکه‌های دنیا کارش را مدام پخش کنند. این مسئله چه اشکالی دارد که یک کار چندین بار دیده شود؛ برای آن کارگردان که خیلی خوب است و چرا باید به این مسئله معترض شود. به همین دلیل من باور نمی‌کنم که میرباقری چنین چیزی گفته باشد. ضمن اینکه «مختارنامه» حق دارد که بارها و بارها پخش شود. کاری که این قدر زیبا درآمده و یکی از آبرومندانه‌ترین سریال‌هایی است که در این چند دهه ساخته شده و این همه بازیگر، سیاهی لشکر، صحنه‌های خوب و ماندگار از کار درآمده که باید دیده شود. نکته دیگر این که نسل بینندگان تلویزیون مدام در حال تازه شدن هستند. کسانی که در پخش اول «مختارنامه» کودک بودند و چیزی از این سریال متوجه نمی‌شدند، حالا بعد از چند سال بیشتر می‌فهمند و پخش مجدد این سریال فرصت خوبی برای آن‌هاست و این سریال حق دارد بینندگان تازه خودش را هم داشته باشد. حالا آن‌هایی که یک بار دیدند هم اصلاً ضرر نمی‌کنند کار را دوباره ببینند. بنابراین از دید من محال است که میرباقری چنین اعتراضی داشته باشد که البته تأکید هم کردم که این مسئله پخش مکرر سریال «مختارنامه» از زبان میرباقری تکذیب شده است.
نظرتان در مورد حمایت تلویزیون از ساخت آثار درجه الف چیست؟ بسیار گفته می‌شود که چنین سریال هایی باید ساخته شود، در حالی که در عمل می‌بینیم که این گونه نیست.
اتفاقاً به نظرم این گونه هست. نمونه‌اش همین «سلمان» است که تلویزیون دست اندرکارش است. این سریال‌ها هزینه زیادی می‌طلبد و زمان زیادی هم برای ساخت آن‌ها نیاز است و مهم‌تر آنکه کار هرکسی هم نیست. مگر ما چند تا داود میرباقری داریم؟ شما دو سه رقیب برای میرباقری بیاورید که می‌توانند در این حد کار ارائه دهند و بشود به آن‌ها اعتماد کرد و چنین سرمایه‌ای را در اختیار آن‌ها قرار داد و خروجی آن هم مثبت باشد. طبیعی است که وقتی ما داود میرباقری را داریم موجب خوشحالی است که بیکار نمی‌ماند و چنین کارگردانی عمرش تلف نمی‌شود. اما این کارها هم زمان طولانی را در برمی گیرد و هم سرمایه زیادی می‌خواهد و بخش اعظم امکاناتی که در سینمای ما موجود است، باید در اختیارش باشد تا یک کار قابلی مانند «مختارنامه» زاده شود. نظیر این کار را برای برخی دیگر هم دیده‌ایم که تدارک دیده می‌شود، اما باید به وسع تلویزیون هم از این جهات نگاه کنیم. مثلاً ما 50 کارگردان که مانند میرباقری باشند، نداریم که گله مند شویم چرا تلویزیون کم کار است؟ در بخش دیگر این ماجرا هم به هرحال اولویت‌هایی وجود دارد.
ببینید در همه جای دنیا که تلویزیون 24 ساعته وجود دارد، هیچ جا چنین نیروی انسانی ندارد که بتواند 24 ساعت را با برنامه‌های فاخر پر کند. لاجرم کارهای تکراری در همه شبکه‌ها خواهد بود و حالا چه بهتر که سریال‌های فاخر پخش شوند. وجود کارهای سرگرم کننده و آثار متوسط در تلویزیون الزامی است و باید امکانات را هم در نظر بگیریم و اینکه بخواهیم آرزو را به طلبکاری تبدیل کنیم، درست نیست. بله! همه ما آرزو داریم که تلویزیون 24 ساعته آثار فاخر پخش کند، اما این را هم باید در نظر بگیریم که در واقعیت چقدر این مسئله قابل دستیابی است.
من به دلیل گرفتاری و کارهایی که انجام می‌دهم وقت چندانی ندارم که زیاد تلویزیون ببینم، اما یکی دو شبکه حسابی مرا نمک‌گیر کرده و همیشه برنامه‌هایشان را دنبال می‌کنم. یکی شبکه مستند که مستندسازان جوان برنامه‌های خوبی تولید می‌کنند و دیگری شبکه نمایش است که خیلی فیلم‌های دیدنی و خوبی دارد که البته برای ما نوستالژیک هم هست. البته شبکه چهار و شبکه آموزش هم برنامه‌های خیلی خوبی دارند.
آقای میرباقری با ساخت سریال‌های ارزشمند تاریخی خاطرات خوش و ماندگاری برای بینندگان تلویزیون به جا گذاشتند؛ به ما بگویید مخاطب قرار است با ساخت «سلمان» با چه سریالی روبه‌رو شود؟
فقط می‌توانم بگویم این سریال بسیار خوب و زیبا می‌شود. بد نیست اینجا به نکته‌ای اشاره کنم. تقریباً بیشتر از 20 سال بود که میرباقری همیشه حرف این سریال را با من می‌زد و من هم هر بار به او می‌گفتم سلمان یک شخصیت فرهنگی است و ماجرای آن چنانی در زندگیش نداشته است. تو چطور می‌خواهی سریالی بسازی که این تماشاگری که به صحنه‌های اکشن عادت کرده، بنشیند و آن را ببیند؟ تا این که فیلمنامه را به من داد و من دیدم که اشتباه می‌کردم. چنان در این فیلمنامه غرق شدم که شب و روزم شد و مسئله کاملاً برایم شخصی شد. «سلمان» یک کار هزار و یک شبی، دلکش، ایرانی و پراز ماجراهای ریز و شخصیت‌های خوب ساخته شده است که به موقع می‌آیند و می‌روند. من مطمئنم کار بسیار زیبایی خواهد شد و با توجه به وسواس، حساسیت و ذوق آقای میرباقری حتماً شاهد کار بسیار زیبایی خواهیم بود و به شخصه بی صبرانه منتظر ساخته شدن و تماشایش هستم.
انتهای پیام/
نظر شما