قدس آنلاین- وحید اکرمی : سالهای زیادی است که مناطق مختلف ایران به ویژه استان خراسان رضوی با خشکسالی های استخوان خرد کنی روبرو شده اند. به همین دلیل پوشش گیاهی دشت های استان خشک و تقریبا از بین رفته است و خاک ها نیز فاقد رطوبت و خشک شده اند. در این شرایط فرسایش خاک به سرعت انجام می پذیرد. یکی از بزرگترین معایب این فرسایش خاک بروز سیلاب است. در زمان بارندگی بدلیل اینکه زمینها فاقد پوشش گیاهی مناسب هستند آب درون زمین نفوذ نمی کند و بر روی جاری می شود. تجمیع این آبها باعث بروز سیلاب در پایین دست می شود.

از مهمترین موانع برای جاری شدن سیلاب پروژه های آبخیزداری است. احداث بندهای گابیونی، سنگی ملاتی یا خاکی در مقاطع مختلف رودخانه حکم سرعت گیر را برای سیلاب بازی کرده و از شدت و سرعت و قدرت تخریب سیلاب می کاهد.

متاسفانه مدتی است که وضعیت اقلیم در جهان تغییر کرده و به نوبه خود مشکلی بر مشکلات قبلی افزوده است. تغییر الگوهای بارشی باعث شده است که بارش ها با شدت بسیار زیادتری اتفاق بیافتد. یعنی بارشی که سالهای نه چندان دور در مدت زمان بیشتر و با شدت کمتری رخ می داد، امروزه همان حجم آب با زمان کمتر و شدت بیشتری نازل می شود. زمانی که این حجم آب بر زمین فاقد پوشش گیاهی اتفاق بیافتد مستعد بروز سیلابی مخرب است.

حال که نحوه نزولات آسمانی تغییر یافته است، آیا پروژه های آبخیزداری هم متناسب با آن تغییر یافته و به روز شده اند؟ آیا آنها می توانند همان نقش کلیدی که قبلا داشته اند را دوباره ایفا کنند؟

پاسخ به این سوالات را از مهندس محمود روشندل، معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی جویا شدیم.

در حال بازنگری طراحی ها هستیم

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی به خبرنگار قدس آنلاین گفت: بر اساس مطالعات و آمارها، بارش های آسمانی دارای دوره بازگشت های متفاوت از جمله ۲۵ ساله، ۵۰ ساله و ۱۰۰ ساله است.

مهندس روشندل افزود: در مواقع خشکسالی و تغییر اقلیم که باران ها با شدت زیاد و  در مدت زمان کم می بارد، سازه های آبخیزداری با دوره بازگشت زیاد طراحی می شود. اما در  ترسالی ها طراحی سازه ها براساس دوره بازگشت های ۲۵ ساله است.

وی بیان کرد: حجم و ارتفاع سازه و دبی ورودی به آن، از مواردی که در طراحی سازه ها تاثیر گذار و دارای اهمیت است. لذا خروجی سرریز و حجم مخزن هم بر همان اساس طراحی می شود.

وی اظهار کرد: ما شدت و سرعت سیلاب را کنترل می کنیم و سرریز این آب با سرعت بسیار مناسبی در نهرها و مسیل ها جاری می شود و لازم نیست تمام حجم سیلاب را کنترل نماییم. زیرا کنترل تمام حجم سیلاب هزینه اش بسیار زیاد است و نیاز به ساخت سازه بزرگتری دارد. همچنین جاری شدن آب در نهر باعث می شود که مردم چه از لحاظ تفریحی و چه از لحاظ برطرف کردن نیازهای خود از آن استفاده نمایند.

معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی خراسان رضوی اعلام کرد: بدلیل تغییر اقلیم آمارهای بارشی سنوات گذشته را مطالعه کرده و اکنون در حال بازنگری نقشه ها و طراحی سازه ها هستیم تا اگر نیازی به تعمیر یا به روز رسانی سازه باشد به سرعت اینکار را انجام دهیم. سازه ها این قابلیت را دارند که با شرایط جدید تطبیق پیدا کنند و در صورت لزوم تقویت شوند.

انتهای پیام/