گروه فرهنگی قدس‌آنلاین/ وقف را «صدقه جاریه» می‌دانند، از آن رو که در گذر زمان، منافع آن به مردم می‌رسد و می‌تواند ده‌ها و صدها سال برای واقف خود، ثواب و خیرات به دنبال داشته باشد. چون معمولاً عواید وقف صرف کارهای عام‌المنفعه، گسترش دین، فرهنگ، معرفت و سلامت جامعه می‌شود، این صدقه جاریه از مصادیق ویژه «صدقه» است که نزد خداوند متعال هم جایگاه والایی دارد.

بحث ما در این یادداشت موضوع «اقتصاد وقف» است. برای روشن‌تر شدن اهمیت این موضوع، بحث را با مثالی پیش می‌بریم. یادم هست در ایام نوجوانی که در مسجد محل فعالیت می‌کردیم و اتفاقاً مسجد ما در یکی از شاهراه‌های شهر هم واقع شده بود، به دلیل اینکه این مسجد فاقد درآمد بود و مثلاً مغازه یا مستغلاتی برای اجاره دادن نداشت، همواره دچار مشکلات اقتصادی بود. هر وقت بچه‌های بسیج برای انجام کارهای فرهنگی یا مراسم‌ مذهبی مثلاً شبی با قرآن و... به سراغ هیئت امنا می‌رفتند و درخواست مقداری بودجه می‌کردند، حرف هیئت امنا این بود که برای پرداخت قبض‌های آب، برق و گاز مسجد هم مانده‌ایم چه رسد به هزینه‌های شما! این در حالی بود که مسجد ما و بچه‌هایش از فعال‌ترین مساجد در حوزه کارهای فرهنگی بودند و بی‌شک با بودجه مناسب می‌شد کارهای بسیار بزرگ‌تری انجام داد.

اما درست یک چهارراه پایین‌تر، یکی دیگر از مساجد بزرگ و مهم منطقه واقع شده بود که به دلیل داشتن چهار- پنج دربند مغازه در یک خیابان مهم تجاری، اوضاع مالی‌اش خیلی خوب بود و همیشه هم به‌راحتی مراسم‌ را برگزار می‌کردند و در برگزاری شبی با قرآن‌ها و دیگر مراسم، همواره یکی از بهترین‌های شهر بودند.
این موضوع از همان زمان در ذهن من خلجان می‌کرد که چرا مسجد ما نباید دو سه دربند مغازه داشته باشد تا ما و هیئت امنا مجبور نباشیم هر ماه یکی دو بار قبض به دست در کوچه و خیابان راه بیفتیم و از کاسب‌های محل، ملتمسانه برای گذران امور مالی مسجد کمک بخواهیم.

روایتی که بیان شد دقیقاً ناظر به مسئله مهم «اقتصاد وقف» است. موقوفه بدون پشتوانه مالی، گاه نه تنها عایدی فرهنگی و دینی ندارد بلکه دیده شده که به تدریج رو به اضمحلال و نابودی می‌رود و گاهی هم تبدیل به مصیبتی برای گردانندگان خود می‌شود زیرا موقوفه است و به دلیل محدودیت‌هایش، کاری نمی‌توان با آن کرد. از این رو واقفان محترم و نیک‌اندیش باید توجه داشته باشند که برای انجام این عمل نیک و انسانی، خواه ساخت مسجد و مدرسه و بیمارستان باشد و خواه دیگر نیات نیک‌اندیشانه، از ابتدا باید ضمن مشورت با کارشناسان حوزه وقف در نهادهای مسئول، حتماً فکری برای اقتصاد موقوفه خود داشته باشند تا موقوفه بتواند سالیان طولانی و مستمر به حیات خود در جهت نیت واقف، ادامه دهد.

انتهای پیام/