گروه اقتصادی قدس‌آنلاین/ زهرا طوسی: وزارت خزانه داری آمریکا دسترسی بانک مرکزی و ۷۰ مؤسسه مالی ایران را به سوئیفت قطع کرده؛ تا از این ابزار فشار برای اثربخش کردن تحریم‌ها بهره بگیرد؛ اما آیا این اقدام بر روی تبادلات مالی ایران، اثرتعیین کننده خواهد داشت؟

هر چند با توجه به این که تحریم‌های اخیر ذیل مصوبات شورای امنیت تعریف نشده است و در عمل کاری غیرانسانی و زورگویانه است، به ۱۹ بانک و مؤسسه اعتباری ایرانی، مجوز ورود به این سامانه داده شده است، ولی معلوم نیست، مقام‌های ارشد بانک مرکزی چگونه قادر به مدیریت، استفاده از این بانک‌ها برای انتقال پول دارو و موادغذایی و سایر نیازها هستند.

با وجود این، دولتی‌ها،همچنان در انتظار فعال سازی، صندوق تبادلات مالی اروپا هستند؛ موضوعی که از روز اول خروج آمریکا از برجام، توسط موگرینی کلید خورد، اما تا الان، رسماً اتفاقی نیفتاده و حتی کشور محل استقرار آن نیزمشخص نشده است.

به نظرمی رسد، اتفاقات مربوط به سوئیفت، مثل اصل تحریم‌ها باید با مدیریت هوشمندانه؛هدایت شود تا اقتصاد کشور بویژه صادرات،غیرنفتی ایران آسیب نبیند.

این روزها؛ به گواه کارشناسان عرصه پولی بیش ازآنچه به خارج از مرزها مربوط باشد، به شیوه رفتار ضعیف، تیم اقتصادی دولت مربوط می‌شود. فروش نفت با روپیه، داد و ستد با روسیه با روبل و واردات و صادرات با ترکیه با لیر، می تواند با ابتکاری خلاقانه به همکاری‌های چندجانبه پولی تبدیل و باعث تقویت پول ملی شود در کنار مبادلات پولی چند جانبه، راه اندازی دو پیام رسان جداگانه اروپایی و روسی، به کارگیری صرافی ها، ایجاد بنگاه‌های واسطه‌ای در کشورهای دیگر، قابلیت جایگزینی ابزار پیام رسان سوئیفت با ابزارهای دیگر، افزایش همکاری‌های بین بانکی ونقل وانتقال مالی ازسوی شرکت‌های واسطه‌ای شرکای تجار ایران ازجمله پیشنهادهایی است که قطع سوئیفت را بی‌اثر می‌کند.

 بی‌تأثیری قطع سوئیفت بر شبکه بانکی 

مجید رضا حریری نایب رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به بی تأثیر بودن قطع سوئیفت در نبود زیر ساخت‌ها در شبکه بانکی کشور، معتقد است ما به دلایل نداشتن زیرساخت‌ها هیچ وقت روابط و مبادلات بانکی روانی با دنیا نداشتیم و همیشه با محدودیت‌های در این زمینه روبه رو بودیم، پس قطع این شبکه تاثیر چندانی بر روابط بانکی ما نخواهد داشت.این عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران می‌افزاید: در حقیقت سوئیفت به خودی خود ارزشی برای کشور ما ندارد، سوئیفت به مثابه سوئیچ یک ماشین است که موتور سالمی برای حرکت کردن نداشته باشد، سوئیفت زمانی به درد ما می‌خورد که ما در سیستم بانکداری جهانی حضور داشته و بانک‌های ما بتوانند با بانک‌های بزرگ دنیا روابط کارگزاری برقرار کنند در حالی که الان چنین روابط کارگزاری نداریم و سوئیفت هم مثل همان سوئیچی است که به درد روشن کردن موتور بانک‌ها نمی‌خورد.

  قابلیت جایگزینی پیام رسان سوئیفت

حریری با بیان اینکه اصولاً مسائل فنی و تکنیکال اقتصادی در کشور ما تبدیل به خنجر سیاسی شده است، می‌افزاید: درباره تبعات قطع سوئیفت از منظر سیاسی صحبت می‌کنند در حالی که با این سیستم بانکی به روز نشده، بانک‌های ورشکسته، صورت‌های مالی ساختگی و بی ربطی که بانک‌های ما دارند، نبود شفافیت در اقتصاد، که باعث می‌شود نگاه خوبی در دنیا به روال بانکی در کشور ما وجود نداشته باشد، قطع سوئیفت مسئله کوچکی است که با ابزارهای جدید قابل جایگزین شدن است و مهم‌تر از سوئیفت این است که بانکداری دنیا ما را به عنوان کشوری که قواعدش را می‌پذیرد قبول داشته باشد.

 راه‌اندازی پیام رسان اروپایی و روسی

وی با اشاره به راه‌اندازی سوئیفت اروپا و روسیه افزود: سوئیفت یک پیام‌رسان است که شما اگر بانک کارگزار داشته باشید، می‌توان با یک ایمیل یا پیام رسان هم برای حواله‌ها تأییدیه گرفت، منتهی سوئیفت یک ابزار بین المللی است که همه بانک‌ها دارند از آن استفاده می‌کنند ولی به خودی خود داشتن یا نداشتن سوئیفت تنها برای برخی از دوستان سیاسی و ترامپ در آمریکا مهم است و گرنه سوئیفت یک ابزار است که جایگزین برای آن وجود دارد و راه اندازی سیستم مبادله پولی جدید اروپا به نوعی می‌تواند همان کار را برای ما انجام دهد که قاعدتاً با شروع مبادلات مالی با اروپایی‌ها و کشورهای خریدار نفت، یک ساماندهی بهتری در امور خواهیم داشت. 

وی تصریح می‌کند: صرافی در دنیا یک تعریف دارد، ولی در کشور ما صرافی جایگزین بانکداری بین‌المللی شده است، در بزرگ‌ترین صرافی دنیا که در همه کشورها شعبه دارد، نمی‌توانید بیشتر از ۲۰۰۰ دلار تراکنش انجام بدهید، صرافی تعریفش برای تبدیل پول‌های کوچک مثل پول توریست هاست، صرافی به جای سیستم تجاری بانک نمی‌تواند بنشیند، اما ما مجبور هستیم به دلیل تحریم به این ابزار روی بیاوریم، با همه محدودیت‌ها باز هم باید در داخل کشور به سمت شفاف کردن اقتصاد برویم، اگر مجبور هستیم تحریم‌ها را دور بزنیم دنیا را دور بزنیم نه قوانین خودمان را، چون این ابزار منزه و تمیزی نیست و از دل آن در طی این یکی دو دهه چندین و چند فساد بزرگ مثل سلطان ارز و سلطان سکه بیرون آمده و محاکمه شده‌اند.

وی می‌افزاید: من می‌گویم شفافیت لازمه هر اقتصادی است ولی در مملکتی هستیم که رئیس جمهورش برای اینکه بتواند کار سیاسی بکند، با افتخار اعلام می‌کند که ما سرمان را در حساب مردم نمی‌کنیم در حالی که ۹۹ درصد مردم حسابشان پاک است و از محاسبه باکی ندارند، ولی آن یک درصدی که میلیاردها میلیارد پول کثیف را جابه جا می‌کنند و باید مشخص شوند کسانی هستند تحت لوای این حرف از شفافیت می‌گریزند؛ در نبود مدیریت درست، فقط از طریق قاچاق کالاهای مجاز و ارز حدود ۱۲ میلیارد دلار در سال پول کثیف در اقتصاد ما می‌چرخد؛ دنیا نمی‌تواند این را قبول کند، چون دنبال شفافیت مالی است تا جلوی گردش این پول‌های کثیف را بگیرد، در آزادترین اقتصادهای دنیا هم کسی نمی‌تواند بیش از ۱۰ هزار دلار نقدی با خودش جابه جا کند، نمی‌تواند بیش از مقدار مشخصی پول به حساب کسی بریزد مگر اینکه قبل از آن یک فرم پر کرده و دلیل آن را توضیح دهد. نمی‌گویم ما تنها کشوری هستیم که پولشویی داریم، ولی در بقیه دنیا اگر هم پولشویی می‌کنند در ظاهر قواعد را می‌پذیرند، ولی ما آن قواعد را هم نپذیرفته‌ایم و برای همین می‌گویم قطع و وصل سوئیفت هم تأثیری بر وضعیت فعلی بانکداری ما ندارد.

 لزوم افزایش همکاری بین بانکی

ابراهیم جمیلی، رئیس خانه اقتصاد ایران و رئیس انجمن صادر کنندگان کشور نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما با تأکید بر اینکه سوئیفت صرفاً یک سامانه پیام رسانی بین بانک‌ها بوده و نقشی در نگهداری حساب‌ها و تسویه ارزی ندارد، می‌افزاید: با توجه به پیش‌بینی قطع این شبکه پیام‌رسان، سامانه‌های جایگزین برای پوشش خدمات سوئیفت در نظر گرفته شده و خللی در انجام مبادلات ارزی و فرایند تجارت خارجی پیش نخواهد آمد، ضمن اینکه سوئیفت به طور کامل قطع نشده و تعدادی از بانک‌ها به آن‌ها متصل هستند و اگر همکاری بین بانکی بیشتر شود در بخش گشایش ال سی و خدمات سوئیفت مشکلی برای فعالان اقتصادی پیش نمی‌آید.وی تصریح می‌کند: این اقدام خارج از قاعده سوئیفت که تحت فشار آمریکا انجام شده است، اروپا را برای ایجاد یک سیستم مالی مستقل از سوئیفت مصمم کرده است؛ این سیستم مالی موضوعی که مدت هاست اتحادیه اروپا به دنبال آن است تا بتواند علاوه بر تسهیل تجارت با ایران، خود را از زیر سلطه آمریکا بیرون بکشد، به راه افتادن تبادلات مستقل از سوئیفت راهکار جدیدی پیش روی تجارت مستقل همگان از جمله چین و روسیه قرار گرفته که ممکن است فردا با تحریم از سوی آمریکا مواجه شوند. تحریم هایی که با روح تجارت جهانی مغایرت دارد و همه کشورهای عضو و غیر عضو «دبلیو تی او» را دچار خسارت می‌کند.

انتهای پیام/